İlk epizod psikoz tanılı hastalarda çocukluk çağı travmasının, üst biliş ve sosyal biliş ile ilişkisi
The relationship between childhood trauma and metacognition and social cognition in patients with first episode psychosis
- Tez No: 798893
- Danışmanlar: UZMAN GÜLSÜM ZUHAL KAMIŞ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: İlk epizod psikoz, Çocukluk çağı travması, Üstbiliş, Sosyal Biliş, Zihin kuramı, Duygu tanıma, Bilişsel içgörü, First episode psychosis, Childhood trauma, Metacognition, Social Cognition, Theory of mind, Emotion recognition, Cognitive insight
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Psikiyatri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
İlk epizod psikoz tanılı hastalarda çocukluk çağı travmasının, üst biliş ve sosyal biliş ile ilişkisi Giriş ve Amaç: Çocukluk çağı travması erişkin hayatta psikoz riskini arttıran bir faktördür. Psikoz üstbilişsel ve sosyal bilişsel becerilerde yıkıma, işlevsellikte azalmaya neden olabilen bir bozukluktur. İlk epizod psikoz, psikozun anlaşılması ve tedavi hedeflerinin belirlenebilmesi için benzersiz bir çalışma alanı sunmaktadır. Travmanın, üstbiliş ve sosyal bilişe etkilerinin araştırılması tedavi hedeflerinin belirlenebilmesi açısından önemlidir. Çalışmamızda ilk epizod psikozda çocukluk çağı travmasının, üstbiliş ve sosyal bilişe etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya 18-65 yaş arası, DSM-5 tanı kriterlerine göre şizofreni, şizofreniform bozukluk, kısa psikotik bozukluk, maddeye bağlı psikotik bozukluk, sanrılı bozukluk, şizoaffektif bozukluk tanıları olan 70 ilk epizod hasta ve 54 sağlıklı kontrol dahil edilmiştir. Katılımcıların sosyodemografik ve klinik özellikleri kaydedilmiştir. Hastalarla iki görüşme yapılmıştır, ilk görüşmede üstbilişi değerlendirmek için yarı yapılandırılmış bir görüşmeyle görüşmeci tarafından değerlendirilen Kısaltılmış- Üstbilişsel Değerlendirme Ölçeği ve bir özbildirim ölçeği olan Üstbiliş Ölçeği-30; sosyal bilişi değerlendirmek için Gözlerden Zihin Okuma Testi, Yüzde Dışavuran Duyguların Tanınması ve Ayırt Edilmesi Testleri; içgörüyü değerlendirmek için Beck Bilişsel İçgörü Ölçeği; semptom şiddetini ölçmek için Pozitif ve Negatif Belirtileri Değerlendirme Ölçeği(PANSS) ve işlevselliği değerlendirmek için Global Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. İkinci görüşmede remisyona giren 54 hastaya ilk görüşmedeki tüm ölçekler ile birlikte çocukluk çağı travmasını değerlendirmek için Çocukluk Çağı Travma Ölçeği-33 uygulanmıştır. Remisyona giren 54 hasta ile eşleştirilen kontrol grubuna PANSS dışındaki ölçekler verilmiş, ikinci bir görüşme yapılmamıştır. Bulgular: Çalışmamızın sonuçlarına göre ilk epizod psikotik hastalarda sağlıklı kontrollere göre çocukluk çağı travması daha sık görülmektedir, hem epizod hem remisyon sırasında üstbilişsel ve sosyal bilişsel eksikliklerde de anlamlı fark vardır. Epizod sırasında; çocukluk çağı travmalarından duygusal tacizin başkaları hakkında düşünme becerisine, fiziksel tacizin üstbilişsel yetkinlik becerisine olumsuz etki ettiği, cinsel taciz başta olmak üzere pozitif semptomatolojiyi arttırdığı, negatif belirtilere anlamlı etkisinin olmadığı, sosyal bilişe ise direkt etkisinin olmadığı saptanmıştır. Remisyon sırasında; çocukluk çağı travmasının üstbiliş ve sosyal bilişe doğrudan anlamlı etkisi olmadığı, pozitif semptomatolojiyi arttırdığı, genel psikopatolojiden özellikle depresyon puanlarında artışa neden olduğu saptanmıştır. Remisyon sırasında özellikle gelişen bilişsel içgörünün üstbilişsel becerileri arttırdığı saptanmıştır. Sosyal bilişi ve zihin kuramını değerlendiren testlerde epizod ve remisyon arasında anlamlı fark görülmemiştir. Aşırı koruma kontrol travmasının tüm becerilerde artışa neden olması, kültüre bağlı olarak ölçekteki bu maddelerin travmatik olarak algılanmamasına bağlanmıştır. Sonuç: Çocukluk çağı travması ilk epizod psikotik hastalarda epizod sırasında semptomatolojiyi ve üstbilişi önemli oranda etkilemektedir. Ancak remisyon sırasındaki etkilerini saptamak için daha uzun süreli takip çalışmalarına ihtiyaç vardır. Aşırı koruma kontrol travmasının epizod ve remisyon sırasındaki etkilerini saptamak için daha büyük örneklem ile yeni çalışmalar gerekebilir. Remisyonda üstbilişte görülen iyileşme bilişsel içgörü artışı farkına bağlı görünmekte olup, bu sonuçlar metakognitif terapinin klinik pratikteki önemini doğrulamaktadır.
Özet (Çeviri)
Introduction and Objective: Childhood trauma is a factor that increases the risk of psychosis in adult life. Psychosis causes destruction in metacognitive and social cognitive skills and a decrease in functionality. First episode psychosis is a unique field of study for understanding psychosis and setting treatment goals. Investigating the effects of trauma on metacognition and social cognition is important in terms of determining treatment goals. In our study, it was aimed to examine the effects of childhood trauma on metacognition and social cognition in first episode psychosis. Methods: 54 healthy controls and 70 first episode patients, aged 18-65 years, diagnosed with schizophrenia, schizophreniform disorder, brief psychotic disorder, substance-related psychotic disorder, delusional disorder, and schizoaffective disorder according to DSM-5 diagnostic criteria were included in the study. Sociodemographic information and clinical characteristics of the participants were recorded. Two interviews were planned with patients. In the first interview, The Metacognitive Assessment Scale- Abbreviated, which was evaluated by the interviewer with a semi-structured interview, and The Metacognitions Questionnaire-30, which is a self-report scale, were used to measure metacognition ; Reading the Mind in the Eyes Test and Recognition and Discrimination of Emotions on the Face Tests were used to measure social cognition; Beck Cognitive Insight Scale was used to assess insight; The Positive and Negative Symptom Assessment Scale(PANSS) was used to measure symptom severity and the Global Assessment Scale was used to assess functionality. The Childhood Trauma Scale-33 was applied to 54 patients who went into remission at the second interview to measure childhood trauma along with the all scales in the first interview. Scales other than PANSS were given to the control group, which was matched with 54 patients in remission, and a second interview was not conducted with them. Results: According to the results of our study, it was determined that childhood trauma is more common in first-episode psychotic patients than in healthy controls. And there were significant dicreases during both episodes and remissions in metacognitive and social cognitive deficits. During the episode; It was determined that emotional abuse, had a negative effect on thinking about others, physical abuse had a negative effect on metacognitive competence, especially sexual abuse increased positive symptomatology, had no significant effect on negative symptoms and had no direct effect on social cognition. During remission; It was found that childhood trauma did not have a direct and significant effect on metacognition and social cognition, increased positive symptomatology, and caused an increase in depression scores from general psychopathology. It has been determined that especially the cognitive insight that develops during remission increases metacognitive skills. There was no significant difference between episode and remission in social cognitive skills. The fact that overprotection control trauma causes an increase in all skills is attributed to the fact that these items in the scale are not perceived as traumatic, depending on the culture. Conclusion: Childhood trauma significantly affects symptomatology and metacognition during the episode in first-episode psychotic patients. However, longer follow-up studies are needed to determine its effects during remission. Further studies with larger samples may be required to determine the effects of overprotective control trauma during episodes and remissions. The improvement in metacognition in remission seems to depend on the difference in the increase in cognitive insight, and these results confirm the importance of metacognitive therapy in clinical practice.
Benzer Tezler
- İlk epizod psikoz ve ilk epizod mani hastalarının vitamin b12 ve folat düzeylerinin retrospektif olarak sağlıklı kişilerle karşılaştırılması
Retrospective comparison of vitamin b12 and folate levels of patients with first episode psychosis and first episode mania with healthy people
YAŞAR KAPICI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriAdıyaman ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEHİCE HAN ALMİŞ
- Bipolar bozuklukta hemoglobin elektroforezi: biyolojik bir gösterge olarak fetal hemoglobin ve hemoglobin A2' nin kullanım olasılığının incelenmesi
Hemoglobin electrophoresis in bipolar disorder: analysing the possibility of using fetal hemoglobin and hemoglobin A2 as a biological parameter
BAHRİ İNCE
- Bipolar bozuklukta eşlik eden psikoz yüksek risk sendromunun bilişsel fonksiyonlar ve işlevsellikle ilişkisi
The relationship of psychosis high-risk syndrome in bipolar disorder with cognitive functions and functionality
SİMGE UZMAN ÖZBEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriDokuz Eylül ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM EMRE BORA
- Bipolar bozukluk - mani dönemi tanılı bireylerin görüntü- ses özniteliklerinin klinik özellikler ve nörokognitif işlevlerle ilişkileri
Relations of audio-visual features with neurocognitive functions and clinical variables in bipolar mania patients
ELVAN ÇİFTÇİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh ve Sinir Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN GÜLEÇ
DOÇ. DR. ALBERT ALİ SALAH
- İlk epizod psikoz hastalarında alkol ve madde kullanımının klinik ve demografik değişkenlere göre incelenmesi
The examinaton of alcohol and substance use at first episode psychosis patients as per demographic and clinical features
NİLÜFER ŞENER