Alt düzey yöneticilerin iş tatmini, iş stresi ve işyerinde psikolojik taciz düzeylerinin örgüt performansına etkisi
The effect of job satisfaction, job stress and psychological harassment levels of lower-level managers on organizational performance
- Tez No: 799756
- Danışmanlar: PROF. DR. RECEP YÜCEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırıkkale Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
Bu çalışmanın temel amacı, alt düzey yöneticilerin örgüt içindeki önemlerine vurgu yapmak ve yaşamış oldukları iş tatmininin, iş kaynaklı streslerinin ve iş yerinde psikolojik taciz düzeylerinin örgütsel performans ile olan ilişkisini ele almaktır. Bu çalışmada araştırma evrenini Samsun, Çorum, Amasya ve Tokat illerini kapsayan TR83 Düzey-2 İstatistiki Bölge Biriminde faaliyet gösteren sanayi işletmelerinde görev yapmakta olan alt düzey yöneticiler oluşturmaktadır. Ana kütle içerisindeki tahmini 4.452 alt düzey yöneticiyi temsil etmek üzere 695 alt düzey yöneticiye anket formu ulaştırılmış ve 405 geçerli geri dönüş olmuştur. Bu araştırmada alt düzey yöneticilerin iş tatminlerini ölçmek üzere Mottaz Ölçeği (Mottaz, 1987) temel alınarak Şencan (2011) tarafından hazırlanmış olan İş Tatmini Ölçeği; House ve Rizzo (1972) tarafından geliştirilmiş olan, Efeoğlu (2006) tarafından Türkçe'ye uyarlanan İş Stresi Ölçeği; İşyerinde psikolojik taciz seviyesinin ölçülmesine yönelik Tınaz, Gök ve Karatuna (2010) tarafından oluşturulan İşyerinde Psikolojik Taciz Ölçeği (İPTÖ) ve Örgüt performansının ölçülebilmesi amacıyla Fraj-Andres vd., (2009) tarafından oluşturulan ve Yılmaz (2013) tarafından Türkçe'ye çevrilerek kulanılan işletme performansı ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analiz edilmesinde tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra korelâsyon katsayısı, güvenilirlik katsayısı (Cronbach Alfa), yapısal eşitlik modeli (YEM) kapsamında doğrulayıcı faktör analizi (DFA), ve yol (path) analizi uygulanmıştır. Bahsedilen istatistiki analizler için IBM SPSS ve IBM AMOS programları kullanılmıştır. Çalışma sonucunda alt düzey yöneticilerin iş tatmini ve iş stresleri ile örgüt performansı arasında anlamlı ve olumlu yönde bir ilişki olduğu belirlenmiş olup iş yerinde psikolojik taciz düzeyi ile örgüt performansı arasında anlamlı bir ilişkinin varlığı tespit edilememiştir. Araştırmanın bulgularından bir diğeri ise iş yerinde psikolojik taciz ve stres faktörlerinin iş tatmini üzerinde negatif yönlü ve istatistiki olarak anlamlı etkisi olduğu, iş yerinde psikolojik tacizin stres üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığıdır. Araştırmada son olarak yapısal model dolaylı etkiler (aracılık etkisi) açısından test edilmiş, iş yerinde psikolojik tacizin stres veya iş tatmini faktörü üzerinden işletme performansı üzerinde anlamlı bir dolaylı etkisi olmadığı, stresin ise iş tatmini faktörü üzerinden işletme performansı üzerinde negatif yönlü anlamlı bir dolaylı etkisi olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to emphasize the importance of lower level managers in the organization and to discuss the relationship between their job satisfaction, job-related stress and psychological harassment levels in the workplace with organizational performance. In this study, the research population consists of the lower level managers working in the industrial enterprises operating in the TR83 Level-2 Statistical Region Unit covering the provinces of Samsun, Çorum, Amasya and Tokat. Questionnaires were sent to 695 lower level managers to represent an estimated 4,452 lower level managers in the main population, and 405 valid responses were received. In this study; The Job Satisfaction Scale prepared by Şencan (2011) based on the Mottaz Scale (Mottaz, 1987) was used to measure the job satisfaction of the lower level managers. The Work Stress Scale developed by House and Rizzo (1972) and adapted into Turkish by Efeoğlu (2006) was used to measure work stress. Also, The Psychological Harassment Scale at Work (IPTS), which was created by Tınaz, Gök and Karatuna (2010), was used to measure the level of mobbing in the workplace. In order to measure organizational performance, The Business Performance Scale, which was created by Fraj-Andres et al., (2009) and translated into Turkish by Yılmaz (2013), was used. In the analysis of the research data, in addition to Descriptive Statistics, Correlation Coefficient, Reliability Coefficient (Cronbach Alpha), Confirmatory Factor Analysis (CFA) and Path Analysis were applied within the scope of Structural Equation Model (SEM). IBM SPSS and IBM AMOS programs were used for the mentioned statistical analyses. As a result of the study, it was determined that there was a significant and positive relationship between job satisfaction and job stress of lower level managers and organizational performance, and no significant relationship was found between the level of mobbing in the workplace and organizational performance. Another finding of the study is that psychological harassment and stress factors in the workplace have a negative and statistically significant effect on job satisfaction, while psychological harassment in the workplace has no significant effect on stress. Finally, the structural model was tested in terms of indirect effects (mediation effect), and it was seen that psychological harassment in the workplace did not have a significant indirect effect on business performance through the stress or job satisfaction factor, while stress had a negative and significant indirect effect on business performance through the job satisfaction factor.
Benzer Tezler
- Ödül yönetiminin örgütsel özdeşleşme ile işgücü atikliği üzerine etkisi ve bir araştırma
The effect of reward management on organizational identification and workforce agility and a research
SEROL KARALAR
- Okul yöneticilerinin duygusal emek ve iş doyumu arasındaki ilişkiye dair bir inceleme
A study on the relationship between school administrators' emotional labor and their job satisfaction
AHMET GÖÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN ÇEKİÇ
- Sağlık yöneticilerinin mesleki benlik saygısı ile iş tatmini arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between health managers' professional self-esteem and job satisfaction
GAMZE DURUM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sağlık Kurumları YönetimiAnkara ÜniversitesiSağlık Kurumları Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN AKBULUT
- Yöneticilerin iş tatmini ve motivasyon düzeylerinin yaşam anlamı düzeyi üzerindeki etkisi
The effects of job satisfaction and motivation levels on the managers' meaning of life
ASLI BEKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LEVENT ÖNEN
- Acil sağlık hizmetlerinde çalışan personellerin mesleki doyumu: Siirt ili örneği
Professional satisfaction of staff working in emergency health services: The case of Siirt
ALİ BEYOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sağlık YönetimiİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BETÜL ÇOLAK