Beş faktör kişilik modeli ile örgütsel muhalefet arasındaki ilişkinin incelenmesi: Algılanan örgütsel desteğin düzenleyici rolü
Examining the relationship between the five-factor personality model and organizational dissent: The moderator role of perceived organizational support
- Tez No: 800106
- Danışmanlar: PROF. DR. SEMRA GÜNEY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, İşletme, Psychology, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim Organizasyon ve Örgütsel Davranış Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Geçmişten günümüze yaşamış ve gelecekte yaşayacak bireylerin her birinin kendilerine has özellikleri ve kişilik yapıları olmasına rağmen insanlık ortak davranış kalıplarına sahiptir. Söz konusu davranış kalıplarından biri de bireylerin bulunduğu bağlam ve yaşamış olduğu hayat üzerine karşıt görüşlerini ve eleştirilerini dile getirerek muhalefet göstermesidir. İnsanlığın muhalefet ettiği ortamlardan birisi de çalıştıkları örgütlerdir. Bireylerin sahip oldukları kişilik özelliklerine ve örgütlerinden aldıkları desteğe göre göstermiş oldukları muhalefetin yapısı ve çeşidi değişmektedir. Buradan hareketle bu araştırmanın amacı beş faktör kişilik modeli ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişkide algılanan örgütsel desteğin düzenleyici bir rolü olup olmadığını tespit etmektir. Çeşitli sektörlerde istihdam edilen beyaz ve mavi yaka çalışanlardan tek bir zaman diliminde toplanmış olan veriler kullanılarak kişilik boyutları, örgütsel muhalefet ve algılanan örgütsel destek arasındaki ilişkiler tek bir model altında incelenmiştir. Çalışma bağlamında literatür temel alınarak değişkenlerin arasındaki ilişkilerin incelendiği modelin analizi Hayes (2018) tarafından geliştirilen PROCESS Macro ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular incelendiğinde dışa dönüklük kişilik boyutunun açık ve gizli muhalefet ile anlamlı ilişkisinin olmadığı ancak dışsal muhalefet ile anlamlı ilişkisi olduğu bulunmuştur. Algılanan örgütsel desteğin ise bu ilişkide açık muhalefeti arttırdığı ve dışsal muhalefeti azalttığı yönünde düzenleyici rolünün olduğu tespit edilmiştir. Bir diğer kişilik boyutu olan sorumluluk boyutunun örgütsel muhalefet davranışları ile anlamlı bir ilişkisinin olmadığı ancak algılanan örgütsel desteğin açık muhalefeti arttığı yönünde düzenleyici role sahip olduğu tespit edilmiştir. İncelenen son boyut olan yumuşak başlılık kişilik boyutunun açık, dışsal ve gizli muhalefet davranışları ile istatistiksel olarak anlamlı ilişkisinin olduğu ancak algılanan örgütsel desteğin bu ilişkide düzenleyici rolünün olmadığı tespit edilmiştir. Yapılan analizler doğrultusunda örgütleri tarafından desteklendiklerini algılayan bireylerin çalıştıkları örgütlerin yararına hareket ettiği sonucuna yapılan analizler doğrultusunda ulaşılmıştır. Buradan hareketle yöneticilerin çalışanlarına yönelik olan tutumları üzerine faydalı olabileceği düşünülen çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Although every person who has ever lived, whether in the past, the present, or the future, has unique traits and personality traits, humanity as a whole exhibits similar behavioral patterns. One of the behavior patterns in question is when people exhibit opposition by having opposing opinions and criticizing the situation and their way of life. Organizations that people work for are inevitably one of the surroundings that humanity opposes. According to their personality attributes and the support they receive from their organizations, people have demonstrated different structures and types of dissent. The purpose of this study is to ascertain whether perceived organizational support plays a moderating impact from this perspective in the five-factor personality model and organizational dissent. Using data gathered from white collar and blue collar workers engaged in multiple industries over a single time period, the links between personality traits, organizational dissent and perceived organizational support were studied under a single model. The PROCESS Macro developed by Hayes (2018) was used to analyze the model in the context of the study, which looked at the relationships between the variables based on the literature. When the results were examined, it was discovered that the extraversion component had a strong link with displaced dissent, but not with articulated or latent dissent. It has been discovered that perceived organizational support moderates this association by increasing articulated dissent and decreasing displaced dsisent. Another variable, conscientiousness, has not been found to significantly influence organizational dissent behaviors; nevertheless, perceived organizational support appears to moderate the increase in articulated dissent. While perceived organizational support did not have a moderating effect in this association, it was found that the last variable, agreeableness, had a statistically significant relationship with articulated, displaced, and latent dissent behaviors. According to the results of the analyses, it has been determined that people who believe they are supported by the organizations they work for act in the interests of such organizations. Several recommendations that are regarded to be advantageous for managers' attitudes toward their staff have been made from this point of view.
Benzer Tezler
- Örgütsel kimlik algısının örgütsel muhalefet ile ilişkisi, kişilik özelliklerinin düzenleyici rolü
The relationship of organizational identity perception with organizational dissent, moderatory role of personality characteristics
SEMİH KOÇMAR
- Beş faktör kişilik özelliklerinin örgütsel muhalefete etkisi ve lider-üye etkileşiminin düzenleyici rolü: Beyaz yakalı çalışanlar üzerinde bir araştırma
The effect of big five personality traits on the organizational dissent and the moderating role of leader-member exchange: A research on the white-collar employees
SANİYE HAYDAROĞLU
- Kişilik özellikleri ile örgütsel bağlılık ve işgören performansı arasındaki ilişkiler ve Kayseri Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde bir uygulama
Organizational commitment and employee performance of the relationship between personality and Kayseri Education and Research Hospital an application
MUSTAFA ŞEKER
- Amaç karşıtı iş davranışları ile kişilik ve iş tatmini arasındaki ilişkinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi
Examine the relationship between counterproductive work behaviors, personality and job satisfaction with structural equation modelling
AYLİN AKTAŞ ALAN
Doktora
Türkçe
2011
İşletmeAkdeniz ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. V. RÜYA EHTİYAR
- Interactions of financial risk tolerance, internal fit, external fit and personality traits on corporate investment behavior
Kurumsal yatırım sürecinde finansal risk toleransı, dahili ve harici uygunluk ile kişilik etkileşimi
CEM ÜNLÜAKIN
Doktora
İngilizce
2023
Ekonomiİstanbul Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKKI AKTAŞ