Beş faktör kişilik özelliklerinin örgütsel adalet algısı aracılığıyla üretkenlik karşıtı davranışlar üzerine etkisinin incelenmesine yönelik bir araştırma
A study related to investigation of the effects of big five factor model on counterproductive work behaviors with mediating role of organizational justice
- Tez No: 470316
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SERDAR BOZKURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Bu çalışmanın temel amacı, iş yaşamında sıklıkla karşılaşılan üretkenlik karşıtı davranışların belirleyicilerini tespit etmektir. Bu çerçevede çalışmada temel belirleyiciler olarak, beş büyük kişilik özelliği ve örgütsel adalet algısı ele alınmıştır. Bu doğrultuda, üretkenlik karşıtı davranışlar ile beş faktör kişilik modeli ve modelin boyutlarından; uyumluluk, sorumluluk, nevrotiklik, dışadönüklük ve gelişime açıklık arasındaki ilişkiler, üretkenlik karşıtı davranışların çeşitli demografik özelliklerle (cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu, gelir durumu) arasındaki ilişki incelenmiştir. Ayrıca kişiliğin üretkenlik karşıtı davranışlar üzerindeki etkisinde, aracı değişken olarak örgütsel adalet algısının rolü incelenmiştir. Örneklem grubunu Kırklareli ili sınırlarında enerji sektöründe faaliyet gösteren bir kuruluşta çalışan 201 kişi oluşturmaktadır. Çalışanlara demografik bilgileri, kişilik özellikleri, örgütsel adalet ve üretkenlik karşıtı davranışlar ile ilgili sorular içeren anket formu uygulanmıştır. Araştırma sonuçları SPSS 19.0 istatistik paket programı yardımıyla analiz edilmiştir. Verilerin analizinde; frekans analizi, tanımlayıcı istatistiki analizler, faktör analizi, güvenilirlik analizi, Kolmogorov-Smirnov testi, Pearson Korelasyon analizi, Hiyerarşik regresyon analizi, Bağımsız örneklem T-testi ve tek yönlü varyans analizleri kullanılmıştır. Çalışma sonucunda kişilik ve kişiliğin boyutlarından sorumluluk ve uyumluluk boyutunun üretkenlik karşıtı davranışlar ile negatif yönde ilişkili olduğu, kişiliğin boyutlarından nevrotiklik boyutunun ise üretkenlik karşıtı davranışlar ile pozitif yönde ilişkili olduğu görülmüştür. Kişiliğin diğer boyutları olan dışadönüklük ve gelişime açıklık boyutları ile üretkenlik karşıtı davranışlar arasında ise bir ilişki tespit edilememiştir. Araştırmada ayrıca kişiliğin üretkenlik karşıtı davranışlar üzerindeki etkisinde, aracı değişken olarak örgütsel adalet algısının rolü incelenmiş olup, hem örgütsel adaletin hem de örgütsel adaletin alt boyutları olan dağıtım adaleti, süreç adaleti ve etkileşimsel adaletin model üzerinde aracılık etkisi saptanmıştır. Son olarak ise çalışanların sergiledikleri üretkenlik karşıtı davranışların medeni durum, gelir durumu, cinsiyet ve eğitim durumu değişkenlerine göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The main aim of this study is to determine the determinants of counterproductive behaviors that frequently encountered in labor life. Within this framework big five personality model and organizational justice perceptions have been considered as main determinants of working. In this direction the relationship between counterproductive behaviors with big five personality model and the dimensions of the model; agreeableness, conscientiousness, neuroticism, extraversion and openness, the relationship between counterproductive behaviors with various demographic characteristics (gender, marital status, educational status, income status) was examined. Also the role of organizational justice perceptions in the effect of personality on counterproductive behaviors was examined. The sample group consists of 201 people who are working in the energy sector organization in the province of Kırklareli. A questionnaire including questions about demographic information, personality traits, organizational justice and counterproductive behaviors was applied to the employees. The results of the research were analyzed with the help of SPSS 19.0 statistical package program. In the analysis of the data; Frequency analysis, descriptive statistic analyzes, factor analysis, reliability analysis, Kolmogorov-Smirnov test, Pearson correlation analysis, Hierarchical regression analysis, Independent sample T-test and one way ANOVA were used. As a result of the study, a negative relationship between counterproductive behaviors with personality and conscientiousness, agreeableness from dimensions of personality, a positive relationship between counterproductive behaviors with neuroticism from dimensions of personality was found. It wasn't found any relationship between counterproductive behaviors with other dimensions of personality, extraversion and openness dimensions. The research also examined the role of organizational justice perception as a mediator variable in the effect of personality on counterproductive behaviors, and found that mediating effects on model, both of which are organizational justice and distributive justice, procedural justice, interactional justice from dimensions of organizational justice. Finally, it has been determined that the counterproductive behaviors of the employees differ according to the marital status, income status, gender and educational status variables.
Benzer Tezler
- Beş faktör kişilik özelliklerinin ve örgütsel adalet algısının sosyal kaytarma davranışı üzerindeki etkisi
The effect of five factor personality characteristics and perception of organizational justice on social loafing behavior
AYLİN YAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İşletmeÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiUluslararası İşletmecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PELİN KANTEN
- Sağlık çalışanlarının örgütsel adalet algıları üzerinde kişilik özelliklerinin etkisi
The effect of personality characteristics on organizational justice perceptions of health sector employees
ELVAN AKYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sağlık Kurumları YönetimiUşak Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİBEL ÖZAFŞARLIOĞLU SAKALLI
- Yöneticinin kişilik özelliklerinin astlarının örgütsel adalet algısına etkisi
The effect of the manager's personal characteristics on the perception of justice in the organization
NUKET BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeBahçeşehir Üniversitesiİnsan Kaynakları Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SENAY YÜRÜR
- Algılanan örgütsel adaletin çatışma yönetimi üzerindeki etkisi: Okul tiplerine göre öğretmen ve idarecilerin farklılaşan tutumları
The effect of perceived organizatoinal justice on conflict management: Different attitudes of teachers and administrators according to school types
SABRİYE DUYSAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve Öğretimİstanbul Gedik Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUNA USLU
- Kişilik özelliklerinin örgütsel adalet algısına etkisi: Van Ferit Melen Havalimanında uygulamalı bir araştırma
The effect of personality characteristics on the perception of organizational justice: An applied research in van Ferit Melen Airport
FİKRET BAYAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İşletmeVan Yüzüncü Yıl Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULKADİR GÜMÜŞ