Türkçedeki /E/ ünlüsünün farklı fonetik çevrelerdeki akustik özelliklerinin ve dilin konumunun ultrason yöntemiyle incelenmesi
Investigation of the acoustic features of the Turkish /E/ vowel in different phonetic environments and the location of the tongue using the ultrasound method
- Tez No: 800544
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM ÜNAL LOGACEV
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medipol Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 77
Özet
Bu çalışmada farklı fonetik çevrelerde ortaya çıkan /e/ sesinin üretim özellikleri hem akustik olarak hem de dilin konumunu belirleyebilmek için ultrason cihazı ile incelenmiştir. Katılımcılar ana dili Türkçe olan 19-23 yaş aralığındaki beşi erkek beşi kadın 10 yetişkinden oluşmaktadır. Çalışmada kullanılan konuşma uyaranlarında /e/ sesi; farklı sözcük/hece pozisyonlarında (sözcük başı, sözcük sonu ve açık hece kapalı hece gibi), farklı uzunluklarda (kısa ve uzun) ve farklı konuşma sesi çevrelerinde (/m, n, l, r/) yer almaktadır. Onset(açık), Onset(kapalı), Offset(açık), Uzun(açık), Kısa(açık), Kısa(kapalı), M(açık), M(kapalı), N(açık), N(kapalı), N(tek), R(açık), R(kapalı), R(tek), L(açık), L(kapalı) ve L(tek) kombinasyonlarında yer alan 51 sözcük“Arda … dedi.”taşıyıcı cümlesi içine yerleştirilmiş, katılımcılardan 3 farklı sıralamayla oluşturulan 3 listenin okunması istenmiş ve böylece her sözcüğün 3 tekrarı alınmıştır. Tüm kayıtlar Micro Speech Ultrason Sistemi (MicrUs) ile alınmış ve akustik analizler için Praat, dil kontürlerini belirlemek için Articulate Assistant Advanced (AAA), istatistiksel analizler için ise Open Source R yazılımları kullanılmıştır. AAA programı ile aynı zamanda belirlenen dil eğrilerinin ortalamaları alınmış ve bu eğriler t testi hesaplamalarıyla karşılaştırılmıştır. Yapılan analizler sonucunda hem kadın hem erkek katılımcılarda dil yüksekliğinin Onset çevresinde Offset çevresine göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. Tüm katılımcılarda /e/ sesinin uzun sesletildiği konuşma uyaranlarında dilin yine yüksek konumda kullanıldığı belirlenmiştir. Son olarak, M(açık), N(açık), R(açık), L(açık) çevresindeki /e/ sesinin kapalı hecedekine göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Yapılan akustik analizler de ultrason analiz sonuçlarını desteklemektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, the production characteristics of the /e/ sound, which occurs in different phonetic environments, were examined both acoustically and with an ultrasound device to determine the position of the tongue. The participants consisted of 10 adults, five men and five women, between the ages of 19-23 whose native language is Turkish. The /e/ sound in the speech stimuli used in the study occurs in different word/syllable positions (such as word start, word end and open, closed syllable), different lengths (short and long) and different speech sound environments (/m, n, l, r/). The 51 words in the Onset(open), Onset(closed), Offset(open), Long(open), Short(open), Short(closed), M(open), M(closed), N(open), N(closed), N(single), R(open), R(closed), R(single), L(open), L(closed) ve L(single) environments were placed in the carrier sentence“Arda said …”. The participants were asked to read 3 lists created in 3 different orders, and thus 3 repetitions of each word were obtained. All recordings were taken with Micro Speech Ultrasound System (MicrUs) and Praat software was used for acoustic analysis. Articulate Assistant Advanced (AAA) software was used to determine tongue contours, and Open Source R software was used for statistical analysis. The averages of the tongue curves determined at the same time as the AAA program were taken and these curves were compared with t-tests. As a result of the analyses made, it was found that the tongue height was higher in the Onset environment than in the Offset environment in both male and female participants. In speech stimuli in which the /e/ sound was pronounced long in all participants, it was determined that the tongue was used in a high position. Finally, it was seen that the /e/ sound is higher in the M(open), N(open), R(open), L(open) environments than in closed syllables. Acoustic analyses also support the results of ultrasound analysis.
Benzer Tezler
- Oğuz grubu Türk dillerinin karşılaştırmalı fonolojisi
Başlık çevirisi yok
HYOJOUNG CHOİ
Doktora
Türkçe
1992
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TALAT TEKİN
- Minding the Shop: Zati and the Making of Ottoman Poetry in the First Half of the Sixteenth Century
Dükkâna bakarken: Onaltıncı yüzyılın ilk yarısında zati ve Osmanlı şiirinin oluşumu
SOOYONG KIM
Doktora
İngilizce
2005
Karşılaştırmalı EdebiyatUniversity of ChicagoBeşeri ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
Prof. Dr. ROBERT DANKOFF
- Die Subordinierenden konjunkti onen im Deutschen und IHRE wiedergabe im Türkischen
Başlık çevirisi yok
ADEM ACARLI
- Türkçe ünlülerin algılanmasında süre, temel frekans ve spektral tilt etkisi
The effect of duration, fundamental frequency and spectral tilt in the perception of Turkish vowels
CEMİL YILMAZ
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimAnadolu ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN YAVUZ
- Aspect verbal en grec Istanbouliote: modele de description fonctionnaliste
Başlık çevirisi yok
EMİNE YAVAŞGEL
Yüksek Lisans
Fransızca
1993
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NÜKHET GÜZ
