Genel işlem koşullarında kapsam (Yürürlük) denetimi
Scope auditing in standart terms
- Tez No: 800942
- Danışmanlar: PROF. DR. BİLGEHAN ÇETİNER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 307
Özet
Borçlar Hukukunda sözleşme serbestisi ilkesi hâkim olmasına rağmen bunun istisnası olan genel işlem koşulları hukukumuzda çok önemli bir yere sahiptir. Çünkü bireylerin kendisinden daha güçlü konumda olan kurumlarla kurdukları sözleşmeler bakımından korunmaya ihtiyaçları vardır. İşte bu koruma da“genel işlem koşulları”adı altında Türk Hukuku'nda ilk kez 2012 tarihli 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ile getirilmiştir. Genel işlem koşulları, bir sözleşme yapılırken düzenleyenin, ileride çok sayıdaki benzer sözleşmede kullanmak amacıyla, önceden, tek başına hazırlayarak karşı tarafa sunduğu sözleşme hükümleridir (TBK m. 20/1). Genel işlem koşullarına kaynaklık eden asıl kanun ise Alman Medenî Kanunu'dur. Alman Medenî Kanunu'nda genel işlem koşulları,“Allgemeine Geschäftsbedingungen”adı altında BGB §. 305-310 arasında düzenlenmiştir. Genel işlem koşulları içerisinde kapsam denetiminden ayrı olarak şaşırtıcı genel işlem koşulları denetimi, yorum denetimi, değiştirme yasağı denetimi ve içerik denetimi de yer almaktadır. Ancak bu çalışmada hepsine ayrıntılı değinilemeyeceğinden dolayı bu denetimler özellikle kapsam denetimi çerçevesinde ele alınacaktır. Konumuzun başlığı olan kapsam denetimi ise, sözleşmenin yapılması sırasında düzenleyenin karşı tarafa, bu koşulların varlığı hakkında açıkça bilgi verip vermediğini, bunların içeriğini öğrenme imkânı sağlayıp sağlamadığını ve karşı tarafın da bu koşulları kabul edip etmemesi sonucunu belirlemeye çalışmaktadır. Kapsam denetimi açısından önem arz eden bir diğer husus, bunun yaptırımı olarak düzenlenen yazılmamış sayılmanın hukuki niteliğidir. Özellikle kapsam denetiminin incelendiği bu çalışmada bu denetimin anlamı, özellikleri, uygulandığı kişiler, yaptırımı ve uygulamada ne gibi durumlarla karşılaşıldığı ele alınmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Although the principle of freedom of contract is dominant in the Law of Obligations, the general transaction conditions, which are the exception, have a very important place. Because individuals need protection in terms of contracts they have made with institutions that are in a stronger position than themselves. This protection, under the name of“general transaction conditions”, was introduced for the first time in Turkish Law with the Turkish Code of Obligations No. 6098 dated 2012. General transaction conditions are the contract provisions that the issuer presents to the other party by preparing a stand-alone contract in advance, in order to use it in many similar contracts in the future (TBK m. 20/1). The main law that originates the general transaction conditions is the German Civil Code. General terms and conditions in the German Civil Code, under the name“Allgemeine Geschäftsbedingungen”. It is arranged between BGB §. 305-310. Apart from scope control, the general trading conditions also include surprising general trading conditions control, comment control, modification ban control and content control. However, since all of them cannot be discussed in detail in this study, these audits will be discussed especially within the scope of scope auditing. Scope audit, which is the title of our subject, tries to determine whether the issuer clearly informs the other party about the existence of these conditions during the conclusion of the contract, whether it provides the opportunity to learn the content of them, and whether the other party accepts these conditions. Another important issue in terms of scope control is the legal nature of not being written as a sanction. In this study, in which the scope audit is examined, the meaning of this audit, its characteristics, the people to whom it is applied, its sanction and what kind of situations are encountered in practice are discussed.
Benzer Tezler
- 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu çerçevesinde genel işlem koşulları
Standardized terms of contract within the context of Turkish code of obligations no. 6098
DENİZ UĞUR KÜÇÜKGÖDE
- İş sözleşmelerindeki genel işlem koşulları ve denetimi
The general transaction conditions and audit of employment contracts
AYBÜKE ODABAŞI
- Genel işlem koşullarında saydamlık denetimi
Transparency control in general terms and conditions
DOĞA EKREM DOĞANCI
