Türkiye on birinci kalkınma planındaki öncelikli imalat sanayi sektörlerinin girdi-çıktı analizleri ışığında bir stratejik teşvik modeli önerisi
A strategic incentive model proposal in the light of input-output analysis of priority manufacturing industry sectors in the eleventh development plan of Türkiye
- Tez No: 801021
- Danışmanlar: PROF. DR. NURULLAH GÜR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medipol Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yönetim ve Strateji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim ve Strateji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 211
Özet
Türkiye'de son yıllarda üretim çeşitliliği ve ihracat açısından önemli ilerlemeler kaydetmesine rağmen, imalat sanayi sektörlerinin ithal ara mallarına olan bağımlılığı çeşitli yapısal sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu doktora tezinde 2000-2014 dönemini kapsayan WIOD/NIOT Girdi-Çıktı tabloları kullanılarak Türkiye'nin ve seçilmiş ülkelerinin imalat sanayi sektörlerinin toplam üretim ve ihracat içindeki ithal girdi oranları -dikey uzmanlaşma oranları- hesaplanmıştır. 2000-2014 yılları WIOD/NIOT Girdi-Çıktı tablolarında Leontief ters matrisi ile hesaplamalar yapılmış ve Hummels ve diğerleri (2001) tarafından geliştirilen HIY metodu kullanılmıştır. Bu çalışmada Türkiye imalat sanayi sektörlerinin 2000'li yıllarda üretimde ve ihracatta dışa bağımlıktaki değişimleri seçilmiş bazı ülkelerle karşılaştırılmış, meta sezgisel metotla bir optimizasyon modeli oluşturulmuş ve bu model üzerinden stratejik değeri olan sektörler için kullanılacak yeni bir teşvik modeli sunulmuştur. Yapılan hesaplamalar sonucunda Türkiye'nin 11. Kalkınma Planı'nda öncelik verilen sektörlerde ithalata bağımlılık ve üretimde yabancı paylarında kayda değer artışlar yaşandığını sonucuna varılmıştır. Bulgularımız ve karşılaştırmalarımız ışığında; Türkiye'nin imalat sanayi ve ihracatının düşük ve orta-düşük teknoloji grubuna yoğunlaşırken, gelişmiş ülkelerde ağırlığın orta-yüksek ve yüksek teknoloji grubunda olduğu görülmüştür. Ayrıca öncelikli sektörlerden kimyasallar ve makine teçhizat gruplarının bugüne kadar teşvikler ve Ar-Ge desteklerinde ön sıralarda olmadıkları ortaya konmuştur. Bu çalışmada, diğer çalışmalardan farklı olarak Türkiye'nin imalat sanayi dikey uzmanlaşma ve toplam üretim içinde yabancı katma değer oranları teknoloji gruplarına göre sınıflandırılmış ve çıkan sonuçlar üzerinden meta sezgisel optimizasyon modeli ile yeni bir teşvik modeli sunulmuştur. Bu optimizasyon modelinin sadece imalat sanayi sektörleri arasında uygulanmasıyla elde edilen sonuçlara göre öncelikle teşvik edilmesi gereken ilk üç sektörün kimyasallar grubu, ana metal sanayi ve makina ekipmanları sektörleri olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Although Turkey's manufacturing industry has made significant progress in terms of production diversity and exports in recent years, the dependence of the manufacturing industry sectors on imported intermediate goods causes various structural problems. In this dissertation, using WIOD/NIOT Input-Output tables covering the period 2000-2014, the import input ratios–vertical specialization ratios–in the total production and exports of the manufacturing industry sectors of Turkey and selected countries were calculated. Calculations were made with the Leontief inverse matrix in the WIOD/NIOT Input-Output tables for the years 2000-2014 and the HIY method developed by Hummels et al. (2001) was used. In this study, the changes in foreign dependency in production and exports in the 2000s of Turkish manufacturing industry sectors were compared with some selected countries, an optimization model was created with the meta-heuristic method, and a new incentive model to be used for sectors with strategic value was presented through this model. As a result of the calculations, it was concluded that there was a significant increase in import dependency and foreign share in production in the sectors given priority in Turkey's 11th Development Plan. In light of our findings and comparisons, While Turkey's manufacturing industry and exports are concentrated in the low and medium-low technology groups, it has been observed that the weight in developed countries is in the medium-high and high technology groups. In addition, it has been revealed that chemicals, and machinery and equipment groups from priority sectors have not been at the forefront of incentives and R&D supports so far. In this study, unlike other studies, Turkey's manufacturing industry vertical specialization and foreign value-added ratios in total production are classified according to technology groups, and a new incentive model is presented with the meta-heuristic optimization model based on the results. According to the results obtained by applying this optimization model only to the manufacturing industry sectors, it was concluded that the first three sectors that should be encouraged are the chemical, basic metal, and machinery equipment sectors.
Benzer Tezler
- Gelişmekte olan ülkelerin dış borç sorunu ve Türkiye'nin dış borçları
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA KARAGÖZ
- Online entrepreneurship as a strategy for rural development: Case of Turkey
Kırsal kalkınma için bir strateji olarak çevrimiçi girişimcilik: Türkiye örneği
BURCU YAŞLAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİYE AHU AKGÜN
- Knowledge management and knowledge transfer in public-private partnerships
Kamu-özel işbirliği projelerinde bilgi yönetimi ve bilgi transferi
FATMA ŞEYMA EROĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ ARTAN
- Re-thinking the cities in the digital era: An urban living lab concept
Dijital çağda kentleri yeniden düşünmek: Kentsel yaşam laboratuvarı konsepti
ÖZGE ÇELİK YILMAZ
Doktora
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZHAN ERTEKİN
