Tespit edilen Yahyalı (Kayseri) halılarının teknik ve desen özellikleri açısından değerlendirilmesi
Evaluation of detected yahyali (Kayseri) carpet in terms of technical and pattern features
- Tez No: 802089
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA GENÇ
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 460
Özet
Kayseri ve çevresi, özellikle Yahyalı, Anadolu'nun dokuma atölyesi gibi çalışmış; çok uzun yıllar, çok farklı tekniklerde dokumalar üretmiştir. Türklerin; 1071 Malazgirt Savaşıyla, Anadolu'nun kapılarını açmasıyla birlikte, Yörük boyları, Yahyalı bölgesinde yurt seçmiştir ve beraberlerinde getirdikleri dokumacılık sanatını bu yörede devam ettirmişlerdir. Yahyalı halıları, geleneksel özelliklerini uzun yıllar devam ettirmiştir ve kendine has teknik ve desen özellikleriyle diğer halılardan hemen ayırt edilebilmektedir. Halılarda Türk-Gördes (kapalı/çift) düğüm tarzı kullanılmıştır. Halıların yüzey bölümleri genellikle iki sedef (ince ayak/ince su), bir bordür (kalın ayak/kalın su), iki adet sandık ve iç zeminden oluşmaktadır. Yörede 1950'li yıllara kadar genellikle ihtiyaç için dokunan halılar, bu tarihten sonra geçim kaynağı olduğu için piyasanın istediği renklerde ve talep ettiği desenlerle seri şekilde dokunmuştur. Ticari amaçla dokumacılık yapmaya başlayan yörenin halılarında hızlı bir yozlaşma olmuştur. Yahyalı halılarının geleneksel özelliklerine sahip seçkin örnekleri koleksiyonerler sayesinde korunarak günümüze kadar ulaşmıştır. Araştırma kapsamı olarak belirlenen Yahyalı yöresine gidilerek elinde dokuma bulunan ve dokuma yapan kişiler tespit edilmiş ve sözlü görüşme tekniğinde konuya ilişkin bilgiler alınmıştır. Yurt içinde ve yurt dışında Yahyalı halısı koleksiyonuna sahip olanlara ulaşılmıştır. El halısı esnaflarının satış yaptıkları mağazalardaki Yahyalı halıları incelenmiş, esnaftan bilgiler derlenmiş ve buradaki Yahyalı halılarının fotoğrafları çekilmiştir. Yahyalı yöresinden Kayseri'ye göç eden ailelere görüşülmüş, bilgiler derlenmiş, ellerindeki Yahyalı halılarının fotoğrafları çekilmiştir. Yahyalı halıları ile ilgili kaynaklara ulaşılmış, bu kaynaklardan bilgiler toplanmıştır. Üç bölümden oluşan tezin birinci bölümünde Yahyalı yöresi ve halıları hakkında bilgilere yer verilmiş, ikinci bölümde 155 adet halı kataloğa konularak şablon ve motifleri çizilerek gözlem fişleri oluşturulmuştur. Yahyalı halılarında kullanılan motiflerin aslına sadık kalınarak ve modern renklerle yeni tasarımlar tezin üçüncü bölümünde yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
Kayseri and its surroundings, especially Yahyalı, worked as Anatolia's weaving workshop; produced weavings in many different techniques for many years. Turks; With the Battle of Manzikert in 1071, with the opening of Anatolia's doors, the Yörük tribes chose the Yahyalı region as their homeland and continued the weaving art they brought with them in this region. Yahyalı carpets have maintained their traditional characteristics for many years and can be distinguished from other carpets with their unique technical and pattern features. Turkish-Gördes (closed/double) knot style is used in the carpets. The surface parts of the carpets generally consist of two mother-of-pearl (thin foot/thin water), one border (thick foot/thick water), two chests and inner floor. Carpets, which were generally woven for necessity in the region until the 1950s, were woven serially in the colors and patterns demanded by the market since it was a source of livelihood after this date. There has been a rapid deterioration in the carpets of the region, which started weaving for commercial purposes. Elite examples of Yahyalı carpets with traditional features have been preserved by collectors and have survived to the present day. By going to the Yahyalı region, which was determined as the scope of the research, the people who have weaving and weaving were determined and information on the subject was obtained in the oral interview technique. Those who have Yahyalı carpet collections in Turkey and abroad have been reached. Yahyalı carpets in the shops where hand-made carpet tradesmen sell were examined, information was compiled from the tradesmen and photographs of the Yahyalı carpets were taken here. Families who migrated from Yahyalı region to Kayseri were interviewed, information was compiled, and photographs of the Yahyalı carpets in their hands were taken. Sources related to Yahyalı carpets were reached and information was collected from these sources. In the first part of the thesis, which consists of three parts, information about the Yahyalı region and its carpets is given, in the second part, 155 carpets were put in the catalog and observation cards were created by drawing their templates and motifs. New designs with modern colors and the original motifs used in Yahyalı carpets are included in the third part of the thesis.
Benzer Tezler
- Kayseri yöresinde halıcılık ve yöre ekonomisine katkısı üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
KASIM KARAHAN
- Düşük tenörlü mangan cevherlerinin zenginleştirilmesinin araştırılması
Investigation of low grade manganese ores enrichment
SULTAN ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Maden Mühendisliği ve MadencilikÇukurova ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKTAY BAYAT
- Siyah Aladağ birliği, mansurlu (Yaylalı-Kayseri) üst permiyennin foraminifer paleontolojisi
Mansurlu the upper permian foraminiferal paleontology of the black Aladağ unit (Yahyalı-Kayseri)
BİRŞAN ÖZDEYİŞ ÇAKIRSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. YAVUZ OKAN
- Kayseri'nin Yahyalı ilçesinde serpantin içeren alanlarda yetişen bazı bitkilerin ağır metal (co, cr, cu, fe, ni, pb, zn) içerikleri
Heavy metal (co, cr, cu, fe, ni, pb, zn) content of some plant grown in areas containing serpentine in district Yahyalı of Kayseri
JALE ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
BiyolojiNevşehir ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZELİHA LEBLEBİCİ
- Yahyalı folkloru
Folklor of Yahyali
SERHAT ÇELİKKANAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Niğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAMIK ASLAN