Geri Dön

Mason modeline göre oluşturulan bilişim etiği ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması

The validity and reliability study of the computer ethics scale created according to the mason model

PDF İndir

  1. Tez No: 802146
  2. Yazar: NAZİFE BAYRAKTAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NECMİ EŞGİ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Bilim ve Teknoloji, Science and Technology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 104

Özet

Bu araştırmada, Mason (1986)'un bilişim etiği boyutları (gizlilik, erişilebilirlik, fikri mülkiyet, doğruluk) doğrultusunda Türkiye'de öğrenim gören üniversite öğrencilerinin bilişim etiği düzeylerine yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmek amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Tokat il merkezinde bulunan Tokat Gaziosmanpaşa Üniversite'sinde 2019-2020 yılında öğrenim gören, bilişim teknolojileri araçlarını (bilgisayar, telefon, tablet vb.) kullanan, toplamda 716 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada verileri toplamak için, Mason (1986)'un bilişim etiği boyutları (gizlilik, doğruluk, fikri mülkiyet, erişilebilirlik) göz önüne alınarak araştırmacı tarafından hazırlanan bilişim etiği ölçeği kullanılmıştır. Ölçeğin hazırlanması aşamasında gerekli literatür taraması yapılmış, konu ile ilgili madde havuzu oluşturulmuş ve oluşturulan maddeler uzman görüşü ile desteklenmiştir. Sonrasında oluşturulan ölçek ile pilot (deneme) uygulama yapılmıştır. Pilot uygulama aşamasında; 217 kadın, 87 erkek olmak üzere toplamda 304 katılımcıya ulaşılmıştır. Pilot çalışmadan elde edilen veriler doğrultusunda hazırlanan ölçeğe ait geçerlilik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Bu doğrultuda ilk olarak katılımcıların bilişim etiği ölçeğine yönelik madde analizi yapılmıştır. Hazırlanan ölçekteki her bir maddenin öteki maddelerle olan ilişkisinin 0,30'un altında olmaması durumunda ölçekten madde çıkarımına gidilmemiştir. Ölçeğin iç tutarlılığını belirlemek için ise Cronbach's Alpha güvenirlik analizi yapılmış bu analizin sonunda ölçeğin güvenirlik düzeyi 0,962 olarak bulunmuştur. Ölçeğin geçerliliği için öncelikli olarak açıklayıcı faktör analizinden yararlanılmıştır. Açıklayıcı faktör analizinin ön koşulu olan KMO, Barlett Küresellik testleri incelenmiştir. Ölçeğin faktör yapısına karar verebilmek nedeniyle çizgi yamaç grafiği incelenmiştir. Grafikte kırılmanın dördüncü boyuttan sonra gerçekleştiği dolayısıyla dördüncü boyuttan sonra eğimin diğer faktörler için durağanlaştığı görülmüştür. Sonrasında ölçekteki maddelerin karasız kalma durumu incelenmiş ve herhangi bir kararsız kalma durumunun olmadığı görülmüştür. Her faktörün kendi içindeki iç tutarlık düzeyleri incelendiğinde ise her faktörün güvenirlik düzeyinin sırası ile 0.988, 0.987, 0.970, ve 0.930 olduğu, bu değerlerin ise kabul edilebilir güvenirlik düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Ana çalışmada ise 214 kadın, 207 erkek olmak üzere toplamda 421 kişiye ulaşılmıştır. Açıklanan faktör yapısının, farklı bir örneklem grubunda doğrulanması için LISREL 8.7 programı aracılığıyla doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda açıklanan faktör yapısının doğrulandığını dolayısıyla ölçeğin kullanılmasında bilimsel bir sakınca olmadığını görülmüştür. Ana çalışma sonucunda ise ölçeğin tüm boyutlarının, genel güvenilirlik düzeylerinin yüksek olduğu belirlenmiştir (α > 0.70). Analiz sonucunda ölçekten elde edilen veriler normal dağılım göstermektedir. Verilerin normal dağılımı sonucunda ölçekten elde edilen puanların sosyo demografik özelliklere göre farklılıkların incelenmesi için 2'li grupların karşılaştırılmasında bağımsız örneklem t-testi, ikiden fazla gruplar için ise tek yönlü Anova analizinden yararlanılmıştır. Yapılan araştırma bulgularına göre, katılımcıların bilişim etiği düzeylerinin cinsiyet, şahsi gelir ve aile gelir durumları üzerinde farklılık göstermediği saptanmıştır. Katılımcıların yaş gruplarında ise özellikle 18-21 yaş grubundaki öğrencilerin bilişim etiği düzeylerinin diğer yaş gruplarına göre daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bilişim etiğinin alt boyutlarında (gizlilik, doğruluk, erişilebilirlik, fikri mülkiyet) ise 18-21 yaş grubundaki katılımcıların diğer yaş gruplarına oranla daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca günlük 8 saat ve üzeri internet ve bilişim teknolojileri araçlarını (akıllı telefon, tablet, bilgisayar vb.) kullanan öğrencilerin bilişim etiği düzeylerinin daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Özet (Çeviri)

In this study, it was aimed to develop a reliable and valid scale for the information ethics levels of university students studying in Turkey in line with Mason (1986)'s information ethics dimensions (confidentiality, accessibility, intellectual property, accuracy), the scores of university students from the scale, and the variables considered, intended to be examined. Survey model, one of the quantitative research methods, was used in the research. The sample of the research consists of 716 university students in total, who are studying at Tokat Gaziosmanpaşa University in the city center of Tokat in 2019-2020 and using information technology tools (computer, phone, tablet, etc.). In order to collect the data related to the research province, the informatics ethics scale prepared by the researcher, taking into account the informatics ethics dimensions of Mason (1986) (confidentiality, accuracy, intellectual property, accessibility) was used. During the preparation of the scale, the necessary literature was searched, an item pool was created and the items were supported by expert opinion. Afterwards, a pilot (trial) application was made with the created scale. In the pilot trial phase; A total of 304 participants, 217 women and 87 men, were reached. The validity and reliability study of the scale, which was prepared in line with the data obtained from the pilot study, was conducted. In this direction, first of all, an item analysis was conducted on the informatics ethics scale of the participants. If the relationship between each item in the prepared scale and the other items was not less than 0.30, no item was removed from the scale. In order to determine the internal consistency of the scale, Cronbach's Alpha reliability analysis was performed and the reliability level of the scale was found to be 0.962 at the end of this analysis. Explanatory factor analysis was primarily used for the validity of the scale. KMO and Barlett Sphericity tests, which are the prerequisites of explanatory factor analysis, were examined. In order to be able to decide on the factor structure of the scale, the line was supported with a slope graph. It was observed that the break in the graph occurred after the fourth dimension, so the slope became stable for other factors after the fourth dimension. Afterwards, the indecision status of the items in the scale was examined and it was seen that there was no indecision. When the internal consistency levels of each factor were examined, it was determined that the reliability level of each factor was 0.988, 0.987, 0.970, and 0.930, respectively, and these values were at an acceptable level of reliability. In the main study, a total of 421 people, 214 women and 207 men, were reached. Confirmatory factor analysis (CFA) was performed using the LISREL 8.7 program to verify the explained factor structure in a different sample group. As a result of confirmatory factor analysis, it was seen that the factor structure explained was confirmed, so there was no scientific drawback in using the scale. As a result of the main study, it was determined that the general reliability levels of all dimensions of the scale were high (Cronbach's aplha > 0.70). Afterwards, in order to examine the differences in the scores obtained from the scale according to the socio-demographic characteristics, the independent sample t-test was used to compare the groups of 2, and the one-way Anova analysis for more than two groups. According to the research findings, it was determined that the informatics ethics levels of the participants did not differ on gender, personal income and family income status. In the age groups of the participants, it was concluded that the information ethics levels of the students, especially in the 18-21 age group, were higher than the other age groups. In the sub-dimensions of informatics ethics (confidentiality, accuracy, accessibility, intellectual property), it was determined that the participants in the 18-21 age group were higher than the other age groups. In addition, it was concluded that students who use the internet and information technology tools (smartphone, tablet, computer, etc.) for 8 hours or more per day have higher levels of informatics ethics.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    735482

    Kültürel mesafe, kurumsal mesafe ve pazara giriş stratejisinin çok uluslu işletmelerde insan kaynakları yönetimi uygulamalarının global ve yerel benzeşimine etkisi

    Impact of cultural distance, institutional distance and entry modes on global and local similarity of human resource management practices in multinational enterprises

    PERLİN NAZ CÖMERT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    İşletmeGalatasaray Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. N. AYLİN ATAAY SAYBAŞILI

  2. Tez No

    112311

    Les approches analytiques appliques en deploiement de fonction de qualite

    Kalite işlev konuşlandırma sürecinde analitik yöntemler

    SADETTİN EMRE ALPTEKİN

    Yüksek Lisans

    Fransızca

    Fransızca

    2001

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGalatasaray Üniversitesi

    DOÇ. DR. ERTUĞRUL KARSAK

  3. Tez No

    873689

    Deneysel testis torsiyonu modeline ceratonia siliqua etkisinin ışık ve elektron mikroskobu düzeyinde araştırılması

    Investigation of the effect of ceratonia siliqua on the experimental testicular torsion model by light and electron microscopy

    ŞAHİKA YARDIM

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Histoloji ve Embriyolojiİstanbul Medeniyet Üniversitesi

    Histoloji ve Embriyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÜNAL USLU

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF KERVANCIOĞLU DEMİRCİ

  4. Tez No

    336622

    Deneysel laminektomi sonrası epidural fibrozisin önlenmesinde triamsinolone asetonid ve clioquinol'ün etkisi

    The effect of triamsinolone asetonid and clioquinol to prevent epidural fibrosis on the after experimental laminectomi

    ULAŞ ÖZTÜRK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    NöroşirürjiAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Beyin ve Sinir Cerrahisi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ADEM ASLAN

  5. Tez No

    677280

    Neoliberal subjectification through family medicine model in Turkey: An online ethnography

    Türkiye'de aile hekimliği modeli ve neoliberal öznellik inşası

    EMİNCAN FİDAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Siyasal BilimlerGalatasaray Üniversitesi

    Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı

    DR. CEMİL YILDIZCAN

Geri Dön