Attilâ İlhan'ın ilk üç romanının oluşumsal yapısalcılık bağlamında incelenmesi
Analysing the first three novels of Attilâ İlhan in the context of the formational strucuralism
- Tez No: 802229
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SİBEL BULUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 329
Özet
Attilâ İlhan'ın ilk romanlarından olan Sokaktaki Adam (1953),Zenciler Birbirine Benzemez (1957) ve Kurtlar Sofrası (1963/64) muhteva özellikleri bağlamında sosyal gerçekçi bir anlayışla yazılmıştır. Kemalist ve sol bir düşünceye sahip olan yazar, ilk iki romanında arayış içinde olan aydının durumunu işlerken Kurtlar Sofrası'nda da tarihsel kimliği ön plana çıkmış karakterlerin idealleri etrafındaki mücadelelerini anlatır. Bu mücadeleler yakın dönem Türk siyasi tarihinde önemli bir yeri olan 27 Mayıs darbe öncesinin karmaşık yapısını içerir. Özellikle bu karmaşık yapının oluşmasına zemin hazırlayan İnönü ve Menderes Hükümetleri, roman kurgusu içerisinde eleştirilir. Attilâ İlhan, Kurtlar Sofrası'nda politikacıların illegal işlere girmesini, hükümetlerin yanlış politikalarını, Atatürk ilke ve inkılâplarından uzaklaşmasını, medya ve güç odaklarıyla girdiği kirli ilişkileri işlemiştir. İncelenen üç romanda, roman başkişilerinin söylem ve eylemleri yaşadığı dönemin özelliklerini yansıtacak bir şekilde betimlenmiştir. Attilâ İlhan, roman başkişilerini bu dönemleri yansıtacak bir anlayış çerçevesinde inşa etmiştir. Aydın sorumluluğunu üzerlerinde taşıyan bu kişiler, her ne kadar kendilerinin iniş çıkışları olsa bile gerçek vatandaşı arayıp bulmanın ıstırabını yaşamışlardır. Her üç roman da edebiyat sosyolojisi bağlamında muhtevaları açısından oldukça zengin materyaller içermektedir. Bu materyaller üç bölüm halinde her bir roman bir bölümü teşkil edecek şekilde“Oluşumsal Yapısalcı Eleştiri”kuramına göre incelenmiştir. Bölümlere konu olan romanlar“Oluşumsal Yapısalcı Eleştiri”kuramının iki ana başlığı olan“İçkin ve Aşkın Çözümleme”ye göre irdelenmiş alt başlıklar halinde kategorize edilerek çözümlemeleri yapılmıştır. Romanların analizleri yapılırken kuramsal çerçeveye uygun örnek paragraflar alıntılanmıştır. Çalışmanın sonucunda Attilâ İlhan'ın ilk romanlarından olan Sokaktaki Adam, Zenciler Birbirine Benzemez ve Kurtlar Sofrası'nın toplumsal gerçekçi bir anlayışla yazılmış, döneminin zihniyetini yansıtan eserler olduğu görülmektedir.“Oluşumsal Yapısalcı Eleştiri”kuramına göre incelenen romanların, yapılan“içkin”ve“aşkın”çözümlemeler neticesinde Türkiye'nin yakın geçmişine dair zengin malzemeye sahip olduğu görülmüştür. Bu çalışmayla kuramsal çerçevesi belli olan bir metot dâhilinde adları zikredilen romanlar analiz edilerek dönemin sosyal ve siyasal panoraması ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
Attilâ İlhan's first novels, Sokaktaki Adam (1953), Zenciler Birbirine Benzemez (1957) and Kurtlar Sofrası (1963/64) were written with a social realist approach in terms of their content. In his first two novels, the author, who has a Kemalist and leftist thought, deals with the situation of the intellectual in search, while in Kurtlar Sofrası he tells the struggles of characters whose historical identity comes to the fore around their ideals. These struggles include the complex structure of the period before the coup d'état of 27 May, which has an important place in recent Turkish political history. Especially the governments of İnönü and Menderes, which paved the way for the formation of this complex structure, are criticised within the fiction of the novel. In Kurtlar Sofrası, Attilâ İlhan criticises the politicians' involvement in illegal activities, the wrong policies of the governments, their departure from Atatürk's Principles and Reforms, and their dirty relations with the media and power centres. In the three novels analysed, the discourses and actions of the protagonists are described in a way that reflects the characteristics of the period in which they lived. Attilâ İlhan constructed the protagonists of the novel within the framework of an understanding that reflects these periods. These people, who bear the responsibility of intellectuals, have experienced the agony of searching for and finding the true citizen, even though they have their own ups and downs. All three novels contain very rich materials in terms of their content in the context of sociology of literature. These materials are analysed in three chapters, each novel constituting a chapter, according to the theory of“Formative Structuralist Criticism”. The novels subject to the chapters were analysed according to the two main headings of the“Formative Structuralist Criticism”theory,“Immanent and Transcendental Analysis”, categorised under sub-headings and analysed. While analysing the novels, sample paragraphs appropriate to the theoretical framework were quoted. As a result of the study, it is seen that Attilâ İlhan's first novels, Sokaktaki Adam, Zenciler Birbirine Benzemez and Kurtlar Sofrası are works written with a social realist approach and reflecting the mentality of the period. As a result of the“immanent”and“transcendental”analyses of the novels, which were analysed according to the theory of“Formative Structuralist Criticism”, it was seen that they have rich material on Turkey's recent past. In this study, the social and political panorama of the period is revealed by analysing the novels mentioned within a method with a clear theoretical framework.
Benzer Tezler
- Veysel Çolak'ın şiirleri üzerine bir araştırma
A research on Veysel Çolak's poem
SAFİYE DOĞAN
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDOĞAN KUL
- Attilâ İlhan'ın romanlarında Kuva-yı Milliye düşüncesi
Kuva-yı Milliye thought in Attilâ İlhan's novels
BEKİR OZAN ÖNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPAY DOĞAN YILDIZ
- Attilâ İlhan'ın 'Aynanın İçindekiler' roman serisinde ulusal kimlik meselesi
The issue of national identity in Attilâ İlhan's 'Aynanın İçindekiler' novel series
MUSTAFA GENÇLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sosyolojiİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FIRAT KARAGÜLLE
- Attilâ İlhan'ın 'Hangi' isimli kitap serisi ile romanlarının karşılaştırılması
A comparison between 'Hangi' book series by Attilâ İlhan and his novels
SERCAN DİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAkdeniz ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZHAN KARABURGU
- Attilâ İlhan'ın şiirlerinde mitik unsurlar
Mythical themes in poems BY written by Attilâ İlhan
ONUR TINKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıPamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUNUS BALCI