Herbert Jansky'nin ana dili Almanca olanlara Türkçe öğretim metodu
Herbert Jansky's method of teaching Turkish to native speakers German
- Tez No: 89201
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İSMET CEMİLOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 463
Özet
445 ÖZET Türkçenin yabancılara öğretimi alanında yazılan kitaplar işin tabiatı gereği daha çok yabancılar tarafından yazılmıştır. Bu yabancılardan biri de Avusturyalı Türkolog Prof. Dr. Herbert Jansky'dir. Jansky, uzun yıllar Viyana' da Öffentliche Lehranstalt fîir Orientaliche Sprachen'de Türkçe öğreticiliği yaptıktan sonra, burada elde ettiği tecrübelere dayanarak Türkçe öğretiminin birinci kademesi için“Lehrbuch der Türlrischen Sprache”adlı eserini kaleme almıştır. İlk baskısı 1943'de yapılan bu eser gördüğü ilgiye paralel olarak 1986 yılına kadar tam 11 baskı yapmıştır. Bu tezde, esas itibariyle Herbert Jansky'nin Lehrbuch der Türkischen Sprache adlı eseri, yabancı dil öğretim metot ve teknikleri bakımından incelenmiştir. Herbert Jansky, Lehrbuch der Türkischen Sprache adlı eserini Avusturyalılara Türkçe öğretmek amacıyla Almanca olarak yazmıştır ve dolayısıyla söz konusu eserin hedef kitlesi Türkçe öğrenmek isteyen Avusturyalılar ile Almanca bilen yabancılardır. Eser hiç Türkçe bilmeyenlerin öğrenme ihtiyaçları göz önünde tutularak hazırlanmıştır. Eserde çocukların değiL yetişkinlerin öğrenilebilirlik düzeyleri esas alınmıştır. Eserin muhatabı olan yetişkinler kendi ana dillerinin gramerini en az orta öğretim düzeyinde bilmesi gereken yetişkinlerdir. Türkçe öğretiminin cümle düzeyinde ele alındığı ve dolayısıyla küçük okuma parçalan ve diyalogların yer almadığı Lehrbuch der Türkischen Sprache, pedagojik bir gramerdir. Eserde Türkçe öğretimi toplam 82 ders olarak plânlanmıştır. Türkçenin en önemli özelliği ses sisteminden sonra eklerdir. Eserde Türkçenin sondan eklemeli bir dil olmasından dolayı bu 82 dersin planlanmasında, bu iki özellik göz önünde tutulmuş ve seslerden hemen sonra belli bir sıra gözetilerek ekler ele alınmaya başlanmıştır. Eserde sıklık durumu dikkate alınarak toplam 85 çekim ve yapım ekine yer verilmiştir. Eserde her gramer kaidesinin ait olduğu yerde açıklanması prensibine riayet edilmiştir. Bu prensipler eksiz yapılar, yardımcı sesler, ekler ve kelimeleri ilgilendirdiğinden derslerin sıralanması ve değerlendirilmesi cümle teşkiline geçmek için bazı temel bilgilerin verildiği ilk üç dersten sonra eksiz yapılar, yardımcı sesler, ekler ve kelimeler çerçevesinde yapılmıştır.446 Eserde eksiz yapılara öncelik verilmiştir. Bu yapılarla ilgilli olarak en başta“var”ve“yok”kelimelerinin yüklem olduğu isim cümleleri ele alınmış ve daha sonra da yüklemi herhangi bir ek almayan diğer isim cümlelerine geçilmiştir, Ek öğretiminde ve eklerin sırasını tayinde ise eklerin yardımcı ses alıp almamaları önemli rol oynamıştır. Eklerin sıralanmasında yardımcı sesten başka rol oyanayan bir diğer unsur da eklerdeki çok şekilliliktir.“Lehrbuch der Türkischen Sprache”da ilk sırada öğretilen eklerin çok şekilli olmayan ekler olduğu söylenebilir. Çok şekilli eklerde, öğrencinin bu şekilleri farklı ekler olarak görmemesi için önce ekin tek bir şekline yer verilmiş, daha sonra diğer şekillere geçilmiştir. Bu şekil de ünlüsü bakımından ince sıradan ve dar ünlülü, ünsüzü bakımından yumuşak ünsüzlü şekildir. Kuralları vermek için seçilen ömek kelimeler de bu tek şekle uygun olarak seçilmiştir. Bu kelimeler sadece ince dar ünlülü ve yumuşak ünsüzlü eklerin getirebileceği kelimelerdir. Ekin kalın sıradan şeklinin yerine ince sıradan ve dar ünlülü şeklinin tercih edilmesi, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen yabancı öğrencinin ana dili olan Almancada kalın sıradan ünlülerden ı'nın olmaması sebebi iledir. Ekler konusunda bir diğer husus da bir kelimeye birden fazla ekin art arda getirilmesinden dolayı eklerin bir arada öğretilmesi meselesidir. İsim çekim ekleri konusunda hazırlanan gramer tablosunda bir isme getirilen çokluk eki, iyelik ve hâl ekleri aynı tabloda gösterilmiş ve bu eklerden her biri öğretildikçe sırayla bu tablodaki yerlerine yerleştirilmiştir. Fiil çekiminde yer alan unsurların gösterilmesi için ise, çekimde yer alan bütün unsurları aynı anda bir arada gösteren tablolar hazırlanmış ve bu tablolarda fiilin bütün çekim şekillerinin kendisinden çıkarılabileceği fiilin olumsuz soru şeklinin çekimi verilmiştir. Fiil çekiminde her fiil çekimi için müstakil ders ayrılmış ve bunlar birbirini takip eden dersler şeklinde değil, eserin bütününe dağıtılarak her biri için yeteri kadar pratik yapılması sağlanmıştır. Kelimeler sıklık durumuna göre seçilmiştir. Bu çerçevede 2000 dolayında Türkçe kelime seçilmiş ve bu 2000 kelime toplam 82 ders arasında dağıülırak cümle içinde öğretilmeye çalışılmıştır. Gramer-tercüme metodunun esas alındığı“Lehrbuch der Türkischen Sprache”, çok çeşitli öğretim ve alıştırma teknikleri kullanılarak öğretimin tek düzelikten kurtarılmaya çalışıldığı bir eser hüviyeti arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
447 SUMMARY The majority of the books on teaching Turkish as a foreign langauge have been written by foreigners due to the nature of the field. Among these foreigners is Austrian Turkologist Prof. Dr. Herbert Jansky, who, after working as lecturer of the Turkish as Öffentliche Lehranstalt fur Orientaliche sprachen in Vienna, wrote his book Lehrbuch der türkischen Sprache (Coursebook for the Turkish Langauge) as the first stage of learning Turkish, largely basing his work on his experiences as lecturer. The work, first printed in 1943, enjoyed 11 editions 1986 his parallel with the appeal it received. The present thesis is mainly concerned with Herbert Jansky' s work Lehrbuch der türkischen Sprache analyzed in terms of the langauge teaching metods and technigues indued throughout the book. Herbert Jansky wrote the book Lehrbuch der türkischen Sprache in German so as to teach Turkish to Austrians. Consequently the work was intended, as the target readership, for Austrians who want Turkish and foreigners knowing German. The book was prepared with particular attention to learning needs of those who do not know any Turkish at all. Not that children but the learnability level of adults was given priority in the work. Adults targeted on by the book are those who have to know the grammer of their mother tongues at the intermediate level. Lehrbuch der türkischen Sprache, in which the Turkish instruction is handled at the sentential level and therefore small passages and dialogues do not exist, is a pedagogical grammer. The Turkish instruction is offered in 82 lessons in the book. Except for the suffixes the most distinct feature of Turkish is the sound system. Since Turkish is an agglutinative langauge, in designing the 82 lessons these two features were primarily considered and just after the Turkish sounds were covered the suffixes were presented in a certain order. Taking frequency of use into account, totally 85 inflectional and derivational suffixes were included in the book. The book observes the principle that every grammar rule should be presented when it is most appropriate. As these principles are concerned with unaffixed forms, helping (inserted) sounds, suffixes and words, the sequencing and handling of the lessons were done in the framework of the unaffixed forms, helping sounds, suffixes and words, after the firs three lessons where basic knowledge is supplied in order to proceed to sentence formation. Unaffixed forms are given priority in the book. In connection with these forms, at first nomimal sentences are handled where the words there is (var) and there isn 't (yok) are used verbs and then other nominal sentences whose verbs do not contain any suffixes are presented.448 Whether the suffixes contain any helping sounds is the main determinant in the teaching and the ordering of the suffixes. In addition to helping sounds, another determinant in the ordering of the suffixes is multiformness of the suffixes, that is the different variations of the same suffix with small changes in its sounds. It can be said that the suffixes taught at the firs place in the book Lehrbuch der türkischen Sprache are not multiform. In teaching multiform suffixes, for the learner not to see them as different suffixes, at first only a single form of the suffix and later the other variatons are covered. The sequence of the presentation is the suffix with front vowels and close vowels in term of wovels; and for consonants it is the forms with voiced consonants. This type of ordering in suffix teaching is also used in the book for the presentation of the words chosen to teach the rules of affixation. These words were selected in such a way that only suffixes with close vowels and voiced consonants can be added to. The reason why the form of the multiform suffix with front and close vowels is chosen to initially teach rather than that with back vowels is that undotted i (ı) does not occor in German, which is the native langauge of the learner of Turkish as a foreign langauge. Another point on the issue of the suffix is that of the simultaneous teaching of certain sufiixes simply because sevaral sufiixes can be added in Turkish to the same base. Plural suffix, possessive and inflectional suffixes affixable to a noun are shown in the patte chart which displays noun-inflectional suffixes and following the presentation of each of these suffixes they are placed in the table one by one as they occur. To show the components taking place in verb inflection, tables are designed which display all the components of verb inflection all together at once and nonaffirmative interrogative form of an inflected verb is given from which all the inflectional suffixes can be derived. A separate lesson is allocated to each verb inflection and such lessons are not consecutive ones but evenly distributed throughout the book to provide sufficient practice of each one. Words are selected considering their frequency of the use. In this connection, about 2000 Turkish words are selected and attempted to be taught in sentential contexts by 82 lessons. Based on the Grammar-Translation method, Lehrbuch der türkischen Sprache is a type of work in which langauge teaching is tried to become non-monotonous by using varions instructional and exercise techniques.
Benzer Tezler
- Herbert Marcuse'de özgürleşme ve yabancılaşma sorununun insan felsefesi bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of the problem of emancipation and alienation in Herbert Marcuse in the context of human philosophy
SEMİR TEMİZ
Doktora
Türkçe
2022
FelsefeMersin ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEHRAGÜL AŞKIN
PROF. DR. SADIK EROL ER
- Herbert Spencer'da rasyonel faydacılık
Rational utilitarianism in Herbert Spencer
TUNCAY BÜYÜK
Doktora
Türkçe
2024
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİCAN ŞAHİN
- Herbert Marcuse felsefesinde baskı ve özgürleşme sorunu
The problem of oppression and liberation in the philosophy of Herbert Marcuse
FERDİ ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
FelsefeVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRAH AKDENİZ
- Herbert George Wells'in The War of the Worlds, Doris Lessing'in The Making of the Representative for Planet 8 ve Maggie Gee'nin The Flood adlı eserlerinde insan, toplum ve evrensel güç ilişkisi
The relation between man, society and universal power in Herbert George Wells' The War of the Worlds, Doris Lessing's The Making of the Representative for Planet 8 and Maggie Gee's The Flood
ŞEBNEM DÜZGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
İngiliz Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMA E. EGE
