Yüksek çözünürlüklü sayısal arazi modeli kullanılarak Hanna Çayı (Defne) taşkın analizi
Flood analysis of Hanna Stream (Defne) by using high resolution digital terrain model
- Tez No: 802654
- Danışmanlar: DOÇ. DR. REŞAT GEÇEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Taşkınlar çeşitli sebeplerden dolayı yatağını terk eden suların, yerleşim yerlerine, tarım alanlarına ve bölgedeki doğal yaşama zarar vererek meydana geldiği bölgede yaşamsal faaliyetleri durduran doğal bir afet olarak tanımlanır. Taşkınlar hem oluşum sırasında meydana gelen fiziki zararlar hem de taşkın sonrası meydana gelen salgın hastalıkların etkisiyle insanoğlunun dünyada var olduğu süre içerisinde en fazla etkilendiği doğal afetlerden birisidir. Son 20 yıl içerisinde dünya genelinde meydana gelen afetler içerisinde en yaygın görülen afet seldir. Sel ve taşkınlar tüm afetler içerisinde %41'lik paya sahip olup son 20 yılda yaklaşık olarak 1,65 milyar insan etkilenmiştir. Hanna Çayı Antakya ile Defne ilçelerinin kesişme noktasında nüfusun yoğun olduğu bir bölgede akış göstermektedir. Kaynağını Amanos (Nur) dağlarından alan Hanna Çayı Kisecik, Doğanköy, Ballıöz, Çekmece, Akdeniz ve Turunçlu mahalleleri içerişinde akış gösterdikten sonra Asi Nehri'ne dökülmektedir. Yıllar boyunca Hanna Çayı üzerinde farklı dönemlerde taşkınlar meydana gelmiş can ve mal kayıpları yaratmıştır. Yoğun bir nüfusa sahip bir yerleşim bölgesinden geçmesi ve önceki yıllarda bu akarsu üzerinde taşkınların meydana gelmesi Hanna Çayı'nın incelenip, önlemler alınmasını zaruri kılmıştır. Hanna Çayı'nın 2, 5, 10, 25, 50 ve 100 farklı tekerrürlü yağış miktarı ve taşkın debileri SCS ve DSİ sentetik birim hidrograf yöntemleri ile belirlenmiştir. Havzaya ait geometrik veriler insansız hava araçları ile elde edilmiş yüksek çözünürlüklü sayısal arazi modelinden elde edilerek HEC-RAS programına aktarılmıştır. Farklı tekerrür yıllarındaki taşkın debi değerleri kullanılarak akarsu yatağı boyunca oluşacak su profilinin HEC-RAS programı ile simülasyonu yapılarak taşkın riski taşıyan alanlar belirlenmiştir. Sonuç olarak 2, 5 ve 10 yıl tekerrürlü taşkın debilerinde herhangi bir taşkın meydana gelmez iken, 25 yıl tekerrürlü taşkın debisinde Hanna Çayı'nın mansap bölümünde taşkın meydana gelmiştir. 50 yıl tekerrürlü taşkın debisinde Hanna Çayı'nın mansap ve orta çığırında, 100 yıl tekerrürlü taşkın debisinde ise akarsu yatağının mansap, orta çığır ve memba kısımlarında taşkınlar meydana geldiği görülmüştür. İleride meydana gelebilecek taşkınların zararlarını en aza indirmek için akarsu yatağı boyunca yan bent yüksekliklerinin arttırılması, kırsal kesimde yer alan akarsu yatağının ıslah edilmesi, akarsu yatağına moloz dökülmesini engelleyen önlemler alınması önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
Floods are defined as a natural disaster that damages the settlements, agricultural areas, natural life and so stops the vital activities in the region by the water leaving its bed for various reasons. Floods are one of the natural disasters that human beings are most affected by, both due to the physical damages that occur during the formation and the effect of the epidemics that occur after the flood. Flood is the most common disaster in the world in the last 20 years. Floods have a share of 41% in all disasters and approximately 1.65 billion people have been affected in the last two decades. Hanna Stream flows in a densely populated area at the intersection of Antakya and Defne districts. Taking its source from the Amanos (Nur) Mountains Hanna Stream, flows through the Kisecik, Doğanköy, Ballıöz, Çekmece, Akdeniz and Turunçlu neighborhoods and then reaches to Asi River. Over the years, many floods have occurred on the Hanna Stream at different times and have caused loss of life and property. Passing through a densely populated residential area and the occurrence of floods on this stream in previous years made it necessary to examine the Hanna Stream and take precautions. The precipitation amount and flood flow rates of Hanna Stream with 2, 5, 10, 25, 50 and 100 different repetitions were determined by SCS and DSI synthetic unit hydrograph methods. Topographic and geometric properties of the basin were obtained from the high resolution digital terrain model derived by unmanned aerial vehicles and transferred to the HEC-RAS program. By using the flood flow rates in different recurrence years, the water profile to be formed along the stream bed was simulated with the HEC-RAS program, and the areas at risk of flooding were determined. As a result, while no flood occurred in 2, 5 and 10 year repetitive flood flows, a flood occurred in the downstream section of Hanna Stream in 25 years recurring flood flow. It has been observed that floods occur in downstream and middle course of the Hanna Stream from 50-year-recurring flood flow and in the downstream, mid-stream and upstream parts of the stream bed from 100-year recurrent flood flow. In order to minimize the damages of future floods, it has been suggested to increase the side dam heights along the stream bed, to improve the stream bed in the countryside, and to take measures to prevent debris from pouring into the stream bed.
Benzer Tezler
- Uydu görüntüleri ve sayısal arazi modeli kullanılarak kuzey Anadolu fayı Gelibolu-Işıklar dağı kesiminin jeomorfolojik-jeolojik özelliklerinin incelenmesi
Study of geomorphological and geological characteristics along the northern strand of the north Anatolian fault between Gelibolu and Işıklar mountain by using remote sensing data and digital elevation modelling
ŞİNASİ KAYA
- 6 Şubat 2023 depremlerinin Adıyaman Tut ilçesindeki yükseklik değişimine etkisinin Göktürk-1 verilerinden üretilen sayısal yükseklik modeli kullanılarak incelenmesi
Investigation of the effect of the 6 February 2023 earthquakes on the altitude change in the Adıyaman Tut district using a digital elevation model produced from Göktürk-1 data
OSMAN SEMİH EYİMAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Jeodezi ve FotogrametriKonya Teknik ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN BİLGEHAN MAKİNECİ
- Su kütlelerinin sayısal yüzey ve arazi modellerinden otomatik olarak çıkarılması ve düzeltilmesi
Automatic extraction and hydro-flattening of water bodies in digital surface and terrain models
SAMED ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2021
Jeodezi ve FotogrametriKaradeniz Teknik ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEVZİ KARSLI
- Orman amenajman planlamasında gerekli bilişimin sağlanması için uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemi tekniklerinden yararlanılması
Establishing spatial data base for forest management planning using remote sensing and geographic information systems
GÜNAY ÇAKIR
Doktora
Türkçe
2006
Ormancılık ve Orman MühendisliğiKaradeniz Teknik ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN KÖSE
- Analysis of the crustal deformation caused by the 1999 Izmıt Düzce earthquakes using synthetic alperture radar interferomentry
1999 İzmit ve Düzce depremlerinin neden olduğu kabuk deformasyonunun sentetikaçıklık radar interferometrisi ile incelenmesi
ZİYADİN ÇAKIR
Doktora
İngilizce
2003
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERDAR AKYÜZ