Geri Dön

Birinci basamakta demir eksikliği anemisi tespit edilen erkek hastaların ve postmenopozal kadın hastaların endoskopi ve kolonoskopi incelemesi önerisine uyumlarının sağlık okuryazarlığı ile ilişkisi

The relationship between the HEALTH literacy of male and postmenopausal female patients with iron deficiency and their compliance with recommendations for endoscopy and colonoscopy examinations

  1. Tez No: 803780
  2. Yazar: ŞEYMA KARACA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HAKAN DEMİRCİ
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
  6. Anahtar Kelimeler: demir eksikliği anemisi, endoskopi, kanser taraması, kolonoskopi, sağlık okuryazarlığı, iron deficiency anemia, endoscopy, cancer screening, colonoscopy, health literacy
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
  10. Enstitü: Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi
  11. Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 57

Özet

Amaç: Çalışmamızda demir eksikliği tespit edilen erkek ve postmenopozal kadın hastaların, aile hekimlerinin kanser erken tanı incelemelerine katılım önerisine uyumlarının sağlık okuryazarlıkları ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Yöntem: Araştırma 1 Mayıs 2022 – 30 Nisan 2023 tarihleri arasında yapılmıştır. Bursa Nilüfer 16 Nolu Küçük Sanayi Aile Sağlığı Merkezine kayıtlı hastalardan sisteme kayıtlı hemogram tetkik sonucu mevcut olan 1029 erkek ve 268 postmenopozal kadının değerleri incelenmiştir. Araştırma kriterlerini karşılayan 88 hasta çalışma için aile sağlığı merkezine davet edilmiştir. Araştırmaya katılmayı kabul eden katılımcıların sosyodemografik özellikleri, şikayetleri ve laboratuvar değerleri kaydedilmiştir. Sağlık okuryazarlığını ölçmede En Yeni Yaşamsal Bulgu NVS (Newest Vital Sign) ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Demir eksikliği tespit ettiğimiz 88 hastadan 34'ü endoskopi ve kolonoskopi incelemesi yaptırmayı kabul etmiştir. 29 hastaya kolonoskopi ve 28 hastaya endoskopi yapılmıştır. Endoskopi sonucunda 1 hastada (%3,60) nöroendokrin hücre displazisi görülmüştür. Kolonoskopi raporlarında 1 hastada (%3,45) adenokarsinom, 2 hastada (%6,90) hiperplastik polip ve 3 hastada (%10,34) tubuler adenom izlenmiştir. Hastaların endoskopi önerisine uymalarında etkili faktörler eğitim, karın ağrısı mevcudiyeti ve sağlık okuryazarlığı olarak belirlenmiştir. Hemoglobin (rs= 0,33; p=0,002), ferritin (rs= 0,25; p=0,018), demir (rs= 0,25; p=0,018) ve transferrin (rs= 0,23; p=0,028) değerlerinin NVS skorları ile birlikte arttığı izlenmiştir. Sonuç: Demir eksikliği tespit edilen erkek ve postmenopozal kadın hastalarda malign veya premalign lezyon tespit edilmesi riski yüksektir ve bu hastalar endoskopi ve kolonoskopi incelemesine yönlendirilmelidir. Doktorun endoskopik inceleme önerisine uyumda eğitim, karın ağrısı şikâyeti ve sağlık okuryazarlığı etkilidir. Demir eksikliğinin sağlık okuryazarlığı ile ters ilişkisi, demir eksikliğinin bilişsel fonksiyonlar üzerine olan olumsuz etkisinden kaynaklanıyor olabilir.

Özet (Çeviri)

The relationship between the health literacy of male and postmenopausal female patients with iron deficiency and their compliance with recommendations for endoscopy and colonoscopy examinations. Aim: In this study we aimed to investigate the relationship between the health literacy of male and postmenopausal female patients with iron deficiency and their compliance with the recommendation of family physicians to participate in cancer early diagnosis examinations. Methods: The research was conducted between the dates of 1 May 2022 – 30 April 2023. The laboratory test results of 1029 men and 268 postmenopausal women who were present as a result of hemogram examination registered to the system from among patients registered to the Küçük Sanayi Family Health Center No. 16 in Bursa Nilüfer were examined. 88 Patients who met the research criteria were invited to the family health center for the study. Sociodemographic characteristics, complaints and laboratory values of participants who agreed to participate in the study were recorded. The Newest Vital Signs scale (NVS) was used to measure health literacy. Results: 34 of the 88 patients with iron deficiency that we detected agreed to undergo endoscopy and colonoscopy examination. Colonoscopy was performed for 29 patients and endoscopy was performed for 28 patients. As a result of endoscopy, neuroendocrine cell dysplasia was observed in 1 patient (3.60%). Adenocarcinoma was observed in 1 patient (3.45%), hyperplastic polyp in 2 patients (6.90%) and tubular adenoma in 3 patients (10.34%) in colonoscopy reports. Factors with an effect on patient compliance with the endoscopy recommendation were determined as education, abdominal pain and health literacy. Hemoglobin (rs= 0.33; p=0.002), ferritin (rs=0.25), iron (rs= 0.25; p=0.018) and transferrin (rs= 0.23; p=0.028) values increased along with NVS scores. Conclusion: Male and postmenopausal female patients with iron deficiency have a high risk of having malignant or premalignant lesions, and these patients should be referred for endoscopy and colonoscopy examination. Education, abdominal pain complaints and health literacy have an effect on compliance with doctors' endoscopic examination recommendations. The inverse relationship of iron deficiency with health literacy may be due to the negative effect of iron deficiency on cognitive functions.

Benzer Tezler

  1. Okul öncesi yaşta beslenme sorunu olan çocuklar, annelerinin tutumları ve psikolojik iyilik halleri

    Nutritional problems in preschool age of children, mothers' attitudes and psychological wellness

    MERVE ÖZEN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    UZMAN ÖZLEM ERDEDE

    UZMAN PINAR ZENGİN AKKUŞ

  2. Birinci trimesterdeki gebelerde demir eksikliği anemisi prevalansı ve gebelerin demir preparatı konusunda akılcı ilaç kullanımına yönelik bilgi düzeyleri

    Prevalence of iron deficiency anemia in first trimester of pregnancy and knowledge levels of pregnant women on rational drug use

    ARZU KOÇAĞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Sağlık EğitimiSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Ebelik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜLBAHTİYAR DEMİREL

  3. Van ili 4 nolu sağlık ocağı bölgesinde 0-24 ay arası bebeklerde anemi

    Anemia in 0-24 months infants in No. 4 health centers of Van

    CANAN COŞKUNER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    FizyolojiYüzüncü Yıl Üniversitesi

    Hemşirelik Bölümü

    PROF. DR. MEHMET KARA

  4. HbF veya HbA2 anormalliği olan bireylerde Kruppel-like factor 1 ve Hemoglobin subunit delta genlerindeki mutasyonların genotip-fenotip ilişkisinin incelenmesi

    Investigation of the genotype-fenotype relationship between the mutations of Kruppel-like factor 1 and Hemoglobin subunit delta genes in patients with HbF or HbA2 abnormalities

    TANER KARAKAYA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    GenetikÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Tıbbi Genetik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖZTÜRK ÖZDEMİR

  5. Birinci basamakta tıbbi kayıtlar ve sağlık hizmet profili

    Medical records and health care service profile in primary care

    MULLA İNAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Aile HekimliğiÇukurova Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. ESRA SAATÇI