Ergenlerde temel psikolojik ihtiyaçlar ile dijital oyun bağımlılığı arasında heyecan aramanın aracılık rolünün incelenmesi
Investigation of the mediating role of sensation seeking between basic psychological needs and digital game addiction in adolescents
- Tez No: 804031
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FUAD BAKİOĞLU, DR. ÖĞR. ÜYESİ OZAN KORKMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Bu araştırmanın amacı ergenlerde temel psikolojik ihtiyaçlar ile dijital oyun bağımlılığı arasında heyecan aramanın aracılık rolünün incelenmesidir. Bu araştırmanın çalışma grubunu 2022-2023 eğitim öğretim yılında Karaman ilindeki devlet liselerinde öğrenim gören toplamda 531 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada verileri toplamak amacıyla Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği, Ergenler İçin Kısa Heyecan Arayışı Ölçeği, Temel Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği ve araştırmacı tarafından oluşturulan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde ergenlerde dijital oyun bağımlılığının demografik özelliklere göre farklılaşıp farklılaşmadığı bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü varyans analizi ile incelenmiştir. Ergenlerde temel psikolojik ihtiyaçlar, dijital oyun bağımlılığı ve heyecan arama arasında anlamlı ilişki olup olmadığı Pearson korelasyon analizi ile incelenmiştir. Ergenlerde temel psikolojik ihtiyaçlar ile dijital oyun bağımlılığı arasındaki ilişkide heyecan aramanın aracılık edip etmediği ise yapısal eşitlik modeli ile incelenmiştir. Son olarak yapısal eşitlik modeli sonucu ortaya çıkan etkilerin anlamlı olup olmadığı ise Bootstrapping analizi ile incelenmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre ergenlerde dijital oyun bağımlılığı cinsiyete, sınıf düzeyine ve algılanan gelir düzeyine göre anlamlı düzeyde farklılaşmazken; akademik not ortalamasına, teknolojik aygıtlara sahip olma durumuna, günlük dijital oyun oynama süresine, dijital oyun oynanan aygıta ve dijital oyun oynama amacına göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Pearson korelasyon analizi sonuçlarına göre ergenlerde temel psikolojik ihtiyaçlar ile dijital oyun bağımlılığı arasında negatif yönde ve orta düzeyde, temel psikolojik ihtiyaçlar ile heyecan arama arasında negatif yönde ve orta düzeyde, heyecan arama ile dijital oyun bağımlılığı arasında pozitif yönde ve orta düzeyde anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Yapısal eşitlik modelinde elde edilen bulgulara göre ergenlerin temel psikolojik ihtiyaç düzeyleri heyecan arama düzeyini ve oyun bağımlılığı düzeyini negatif yönde, ergenlerin heyecan arama düzeyleri dijital oyun bağımlılığı düzeyini pozitif yönde yordamaktadır. Ergenlerde temel psikolojik ihtiyaçlar ile dijital oyun bağımlılığı arasında heyecan aramanın aracılık rolüne sahip olduğu tespit edilmiştir. Bootstrapping analizi sonuçlarına göre ise ergenlerde temel psikolojik ihtiyaçların heyecan aramanın aracılığı ile dijital oyun bağımlılığını yordamasındaki etkilerin anlamlı düzeyde olduğu görülmüştür. Araştırma sonuçları ilgili alan yazın ışığında tartışıldıktan sonra uygulayıcılara ve araştırmacılara yönelik öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the mediating role of sensation seeking between basic psychological needs and digital game addiction in adolescents. The study group of this research consisted of a total of 531 students studying at state high schools in the province of Karaman in the 2022-2023 academic year. In order to collect the data in the research, the Digital Game Addiction Scale, the Brief Thrill-Seeking Scale for Adolescents, the Basic Psychological Needs Scale, and the Personal Information Form created by the researcher were used. In the analysis of the data, whether digital game addiction in adolescents differs according to demographic characteristics was examined by independent sample t-test and one-way analysis of variance. Pearson correlation analysis was used to determine whether there is a significant relationship between basic psychological needs, digital game addiction and sensation seeking in adolescents. Structural equation modeling was used to examine whether sensation seeking mediates the relationship between basic psychological needs and digital game addiction in adolescents. Finally, whether the effects resulting from the structural equation model are significant or not was examined by Bootstrapping analysis. According to the findings of the study, while digital game addiction in adolescents does not differ significantly according to gender, class level and perceived income level. It differs significantly according to academic grade point average, possession of technological devices, daily digital game playing time, digital game device and purpose of playing digital games. According to the results of Pearson correlation analysis, there were moderate negative correlations between basic psychological needs and digital game addiction, moderate negative correlations between basic psychological needs and sensation seeking, and moderately positive correlations between excitement seeking and digital game addiction in adolescents. According to the findings obtained in the structural equation model, the level of basic psychological needs of the adolescents negatively predicted the level of sensation seeking and game addiction, and the level of sensation seeking of adolescents predicted the level of digital game addiction positively. It has been determined that sensation seeking has a mediating role between basic psychological needs and digital game addiction in adolescents. According to the results of the bootstrapping analysis, it was observed that the effects of basic psychological needs in predicting digital game addiction through sensation seeking in adolescents were at a significant level. After the research results were discussed in the light of the relevant literature, suggestions for practitioners and researchers were presented.
Benzer Tezler
- Ergenlerde teknoloji kullanımının öz-belirleme kuramı temelinde incelenmesi
Adolescents' use of technology: A-self determinition perspective
İLKER KABA
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKAN DOĞAN
- Ergenlerde öznel zindeliğin yordayıcısı olarak temel psikolojik ihtiyaçlar: Öz-şefkatin aracı rolü
Basic psychological needs as predictor of subjective vitality in adolescents: The mediating role of self-compassion
SİMGE ÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL SANBERK
- Ergenlerde temel psikolojik ihtiyaçlar irrasyonel inanışları ile mükemmeliyetçilik ve sınav kaygısı arasındaki ilişki
The relationship between irrational beliefs of basic psychological needs and perfectionism and test anxiety in adolescents
ELİF DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT ARTIRAN
- Ergenlerin bağlanma stilleri ile psikolojik ihtiyaçları arasındaki ilişkide ısrarlı takip edilmenin aracılık rolü
The mediating role of persistent pursuing in the relationship between adolescents' attachment styles and psychological needs
ESRA SOLMAZ YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FUAD BAKİOĞLU
- Ergenlerde otantiklik, temel psikolojik ihtiyaçlar ve youtube kullanımının internet bağımlılığı ile ilişkisi
The relationship between internet addiction and authenticity, using youtube and basic psychologi̇cal needs in adoloscents
ESİN EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET SAPANCI