Mushaf tezyinatında Hasan bin Abdullah üslubu analizi ve güncel yorumu
Analysis and current interpretation of Hasan bin Abdullah's style in Mushaf decoration
- Tez No: 804387
- Danışmanlar: PROF. DR. MERAL AKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 351
Özet
XVI. Yüzyıl Osmanlı sanatının klasik devrini oluşturmakta, bu yüzyılın başına tarihlenen eserler klasik devri anlama hususunda mühim işaretler taşımaktadır. Kur'an çevresinde gelişen gelenekli sanatların en kıymetli örnekleri Mushaf tezyinatında görülmektedir. Hasan bin Abdullah tarafından tezhip edilen mushaflarda görülen tezyini üslubun bu araştırma ile analiz edilerek incelenen eserler nezdinde dönemin sanat anlayışının idrak edilmesi ve tasarlanan eserler nezdinde günümüz sanatına katkı sağlaması amaçlanmıştır. Türk hat ekolünün kurucusu kabul edilen Şeyh Hamdullah'ın Türk hat sanatına getirdiği yenilikler ile Mushaf kitabetinde ve tezyinatında mühim değişiklikler meydana gelmiş, bu dönem eserleri klasik zevkin oluşumunda önemli bir yer teşkil etmiştir. Bu araştırmanın konusunu oluşturan iki Mushaf Hasan Bin Abdullah tarafından II. Bayezid için hazırlanmış, dönemin tezyinatını şekillendiren kıymetli eserlerdir. Bu mushaflarda görülen tezyini üslûp, yalnız dönemi için değil, etkisi itibariyle klasik üslûbu şekillendiren etkiye sahiptir. Dönem ve bu dönem eserleri bazı araştırmaların konusu olmakla birlikte, yazı ile beraber yeniden şekillenen ve olgunlaşarak klasik zevke ulaşan tezyini üslûbun incelenmediği görülmüştür. Müzehhip Hasan Bin Abdullah'ın eserlerinden hareketle benzer üslûptaki seçilen eserler, yapılan çizimler üzerinden detaylı incelenmiş, dönem ve üslûp kıyaslamaları ile bu üslûp özellikleri ile dönemin tezyinatı ve sanatı irdelenmiştir. Osmanlı İmparatorluğu'nun klasik devrinin başlangıcı kabul edilen bu dönem eserleri, kendine has üslûpta, yeni yorumların sağlam temeller üzerinde şekillendiği bir dönemi ihtiva etmektedir. Tez çalışması neticesinde dönemin en kıymetli tezyinatının yer aldığı mushaflar incelenen örnekler nezdinde tespit edilmiş, görülen bu üslûbun mahiyeti ve hususiyetleri belirlenmiştir. Tüm bu hususlar değerlendirilerek bu kıymetli eserlerin mesajlarının günümüz sanatına katkı sağlayacak biçimde yeni eserler ile yorumlanarak ihya edilmesi amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
XVI. Century constitutes the classical period of Ottoman art, and works dated to the beginning of this century bear important signs in understanding the classical period. The most precious examples of the traditional arts developed around the Qur'an can be seen in the Mushaf decoration. It is aimed to understand the artistic understanding of the period in the eyes of the examined works by analyzing the ornament style seen in the mushafs illuminated by Hasan bin Abdullah and to contribute to today's art in terms of the designed works. With the innovations that Sheikh Hamdullah, who is accepted as the founder of the Turkish calligraphy school, brought to Turkish calligraphy, important changes have occurred in the inscription and decoration of the Mushaf, and the works of this period have an important place in the formation of classical taste. The two Mushafs, which are the subject of this research, were written by Hasan Bin Abdullah II. They are precious works that were prepared for Bayezid and shaped the decoration of the period. The ornamental style seen in these mushafs has the effect of shaping the classical style not only for its period but also for its effect. Although the period and the works of this period are the subject of some studies, it has been observed that the ornamental style, which is reshaped with writing and reaches classical taste by maturing, has not been examined. Based on the works of the curator Hasan Bin Abdullah, the selected works in a similar style were examined in detail through the drawings made, and the period and style comparisons, these stylistic features, as well as the decoration and art of the period were examined. The works of this period, which is accepted as the beginning of the classical period of the Ottoman Empire, contain a period in which new interpretations are shaped on solid foundations in their own style. As a result of the thesis study, the mushafs containing the most valuable ornaments of the period were determined in the presence of the samples examined, and the nature and characteristics of this style were determined. By evaluating all these issues, it is aimed to revive the messages of these precious works by interpreting them with new works that will contribute to today's art.
Benzer Tezler
- II. Bâyezîd için yazılan Şeyh Hamdullah Mushaf-ı Şerîf'inin tezyinat bakımından incelenmesi
Examination of the illumination of the Qur'an which is written by Seyh Hamdullah for Bâyezîd II
SEMA YURTSEVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Güzel SanatlarFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA NASUHİ ÇELEBİ
- Mushaf, el yazması eserlerde ve Hilye-i Şeriflerde yer alan durak motiflerinin dijital yorumlamaları
Digital interpretations of stop motifs in Mushafs, manuscripts and Hilya-i Sharifs
ESMA ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEÇİL KARTOPU
- XVI. yüzyıl Osmanlı mushaf tezhiplerinde kullanılan Rumi motiflerinin incelenmesi ve günümüz tezhip anlayışı ile yorumlanması
Examination of Rumi motifs used in the illuminations of XVI century Ottoman mushafs and their interpretation with today's understanding
HÜSNA KILIÇ
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2021
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. MÜNEVVER ÜÇER
- Kastamonu, Çorum Hasan Paşa ve Süleymaniye yazma eser kütüphanelerinde bulunan bazı Kur'an cüzlerinin kitap sanatları (Tezhip ve cilt) bakımından incelenmesi
Investigation of the libraries of the Kur'an in Kastamonu, Çorum Hasan Pasa and Süleymaniye libraries in terms of book art
YILDIRIM KARADENİZ
Doktora
Türkçe
2021
El SanatlarıSakarya Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MEMİŞ
- Süleymaniye Kütüphanesi'nde bulunun Fazıl Ahmet Paşa 8 numaralı Mushafın tezhip sanatı açısından değerlendirilmesi
Analysis of Suleymaniye Library Fazıl Ahmet Paşa Mushaf number 8 in terms of illumination art
EMİNE AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAMİDE NUR ÖZSOY