Râbıta risaleleri literatürü: XIX. yüzyıl ve sonrası
Literature of Rābiṭa treatises: XIX. century and after
- Tez No: 804388
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERCAN ALKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasavvuf Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
Hâlidiyye'nin kurucusu Hâlid el-Bağdâdî'nin 1820'li yıllarda râbıta hakkındaki kuşkuları gidermek amacıyla İstanbul'daki bir müridine gönderdiği Risâle fî isbâti'r-râbıta isimli mektup ile başlayan literatürü ele alan çalışma giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. Girişte Hâlid el-Bağdâdî ve onun Nakşibendiyye tarihindeki yeri, râbıta kavramı ve literatürü detaylarına girilmeksizin ele alınmıştır.“Temel Metinler”adını verdiğimiz birinci bölümde Risâle fî isbâti'r-râbıta ile beraber kendisinden sonrasına kaynaklık teşkil eden Hüseyin ed-Devserî'nin er-Rahmetü'l-hâbita ve İbrâhîm Fasîh'in Tuhfetü'l-uşşâk'ı etraflıca incelenmiştir. Eserlerin yazma, neşir ve tercüme bilgileri verilmiş, içerikleri ve kaynakları irdelenmeye çalışılmıştır. İkinci bölümü oluşturan“Tâlî Metinler”iki kısımdır.“Müstakil Râbıta Risâleleri”başlığı altında Ahmed el-Ervâdî, Abdüssamed Yanyavî, Mustafa Fevzi Efendi ve Abdülhakim Arvâsî'nin risâleleri işlenmiştir.“Râbıtaya Yer Veren Âdab Risâleleri”başlığı altında Hâlid el-Bağdâdî'nin Risâle fi't-tarîk'i başta olmak üzere Muhammed b. Süleyman el-Bağdâdî, Muhammed el-Hânî, Abdülhamid Fuhûlî, Ömer Ziyâeddin Dağıstânî, Fethullah Verkānisî, Yusuf Şevki Efendi, Muhammed Emin Kürdî, Esad Erbîlî'nin eserleri yer alır.“Polemik Metinler”başlıklı üçüncü bölümde râbıtaya yönelik eleştiri metinleri ve bunlara verilen cevaplar incelenmiştir. Bölüm iki kısımdan müteşekkildir.“Reddiyeler”başlığı altında Hâfız Seyyid Hoca, Sıddîk Hasan Han, Oflu Mehmed Efendi ve Reşîd Rızâ'ya ait altı metin/risâle tetkik edilmiştir. Eleştirilerin cevaplandırıldığı“Savunma Metinleri”başlıklı ikinci kısımda Mehmet Fevzi Efendi, Muhammed Esʻad Sâhibzâde, Süleyman Zühdî, Hasan Hilmi Dağıstânî'ye âit dört eser yer almaktadır.“Yöntem ve İçerik”başlıklı dördüncü bölümde ise risâlelerde genel olarak öne çıkan konu başlıkları, mevzuların yöntem ve ele alınış biçimi Risâle fî isbâti'r-râbıta ile karşılaştırmalı bir şekilde değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Çalışmada râbıta konusunun XIX. yüzyılda neşet ettiği tasavvufî muhit ve râbıta bahsindeki tartışmaların sonraki yüzyıla intikalinde Risâle fî isbâti'r-râbıta'nın süreçte oynadığı belirleyici rol ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study focuses on the literature related to the concept of“rābiṭa”starting with the letter Risāla fī Ithbāt al-Rābiṭa sent by the founder of Khālidiyya, Khālid al-Baghdādī, to one of his disciples in Istanbul in the 1820s to dispel his doubts about rābiṭa. The study is divided into an introduction and four main sections. The introduction briefly discusses Khālid al-Baghdādī and his place in the history of the Naqshbandiyya order, as well as the concept and details of the literature on rābiṭa. The first section, entitled“Primary Texts”examines in detail the Risāla fī Ithbāt al-Rābiṭa along with subsequent works such as al-Rahmat al-Khābiṭa by Husayn al-Dawtharī and Tuhfa al-Ushshāḳ by Ibrāhīm Fasīh Khaydarī. The manuscripts, publication, and translation details of these works are provided, and their content and sources are analyzed. The second section, entitled“Secondary Texts”is divided into two parts. The first part,“Independent RābiṭaTreatises”discusses the works of Ahmad al-Arwādī, Abd al-Samad Yanyawī, Mustafa Fevzī b. Nu'mān, and Abdülhakim Arvasī. The second part, entitled“Adab Treatises that Include Rābiṭa”includes works by Khālid al-Baghdādī, such as Risāla fī al-Ṭarīk as well as works by Muḥammad b. Sulayman al-Baghdādī, Muḥammad b. ʿAbdallāh al-Khānī, Abd al-Hamīd Fuhūlī, Omar Diyā al-Dīn Dāghestānī, Fathullah Warkanisī, Yusūf Shawkī Effendi, Muhammad Amīn Kurdī, and Esad Erbili. The third section, entitled“Polemical Texts”examines critical texts directed at rābiṭaand the responses given to them. This section is also divided into two parts. The first part, entitled“Refutations”discusses six texts/ booklets by Hafiz Seyyid Hoca, Siddīk Hasan Khan, Oflu Mehmed Efendi and Rashid Rıdā. The second part, entitled“Defense Texts”includes four works by Mehmet Fevzi Efendi, Muhammad Es'ad Sāhibzāde, Süleyman Zühdî, and Hasan Hilmi Dāghestānī, which respond to the criticisms. The fourth and final section, entitled“Method and Content”evaluates the main themes and methods of the treatises and compares them to the Risāla fī Ithbāt al-Rābiṭa. The study sheds light on the debates surrounding the concept of rābiṭain the 19th-century Sufi community and the role played by Risāla fī Ithbāt al-Rābiṭa in this process.
Benzer Tezler
- Mehmed Fevzi Efendi'nin tasavvuf risâlelerinin incelenmesi -râbıta ve kerâmet kavramları çerçevesinde-
Analysis of Mehmed Fevzi Efendi's sufism epistles within the frame of rābita and karāmah concepts
ESRA KURNAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinTrakya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURULLAH KOLTAŞ
- Kureyşîzâde Mehmed Fevzi Efendi'nin Câmiu's-Salavât ve Seyfü'l-Cihâd fî nasri'l-ibâd risâleleri -inceleme, transkripsiyon ve kaynaklarının tespiti-
The Câmiu's-Salavât and Seyfü'l-Cihâd fî nasri'l-ibâd epislers of Kureyşîzâde Mehmed Fevzi Efendi -review, transcription and determination of their sources-
RABİA NUR ATİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinPamukkale ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA TÜRKAN
- Tasavvufta mürşid râbıtası
In Islamic mysticism mentor relation
KADİR TAŞPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinRize ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZAFER ERGİNLİ
- Râbıta'nın Sûfî bireyin mânevi benlik dönüşümüne katkısı: Hâlidî Gümüşhânevî geleneği
Contribution of râbita to spiritual transformation of Sufi individual: Khālidī- Gumushanavi tradition
HALİL İBRAHİM YARAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZGEN