Azerbaycan Türkçesinde kelime gruplarının söz dizimindeki yeri
Word groups in Azerbayijani Turkish
- Tez No: 804893
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖKÇE YÜKSELEN PELER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Azerbaycan Türkçesi, Türkiye Türkçesi, söz dizimi, kelime grupları, parantezleme yöntemi, Azerbaijan Turkish, Turkey Turkish, syntax, word groups, bracketing method
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Azerbaycan Türkçesi; zengin edebiyatı ve dil özellikleriyle Türkoloji dünyasında araştırılmaya, birçok yönüyle incelenmeye gerek duyulan bir lehçe durumundadır. Azerbaycan Türkçesinde söz dizimi alanı ile ilgili yapılan birçok çalışma bulunmaktadır. Bu tür çalışmalar, Azerbaycan Türkçesinin çağdaş Türk lehçeleri içinde benzer veya karakteristik özelliklerinin ortaya konması açısından önem taşımaktadır. Dilin gramerinin önemli bir parçası olan kelime grupları hakkında yapılan çalışmalarda cümleler üzerinden ilerlenmektedir. Cümle örnekleri üzerinden ilerlenmesi çalışmanın amacına ulaşmasını daha iyi sağlamaktadır. Bu çalışmada kullanılan cümleler; Hüseyin Cavid, Cafer Cabbarlı ve İlyas Efendiyev'in eserlerinden seçilmiştir. Bu eserlerin ele alınmasındaki sebep, Azerbaycan edebiyatının seçili yazarlarının ve şairlerinin kaleminden çıkmış olmasıdır. Bunun yanında bu üç sanatçının eserlerinin türünün çeşitli olması ve sanatçıların bu türlerin gelişmesinde katkılarının büyük olması da yer almaktadır. Bu çalışmada Azerbaycan Türkçesinde cümlenin unsurlarının hangi kelime gruplarından oluştuğunun gösterilmesi hedeflenmektedir. Bu çözümlemelerde parantezleme yöntemi kullanılmaktadır. Kelime grupları, incelenen cümlelerde farklılıklar göstermektedir. Bir kelime grubunun içerisinde farklı kelime grupları da ortaya çıkmaktadır. Cümlenin unsurlarında bulunan kelime gruplarının metinlerde kullanılış biçimine, cümle içerisindeki yerlerine dikkat çekmek için bu konunun ayrıntılı bir şekilde ele alınması gerektiği düşünülmüştür.
Özet (Çeviri)
Azerbaijani Turkish; with its rich literature and language features, it is a dialect that needs to be researched and examined in many aspects in the world of turcology. There are studies on syntax in Azerbaijani Turkish. Such studies are important in terms of revealing the similar or characteristic features of azerbaijani turkish in contemporary turkish dialects. Studies on word groups, which are an important part of the grammar of the language, proceed through sentence examples. Progress through sentence examples helps the study to achieve its purpose better. The sentences used in this study; selected from the works of ilyas efendiyev, hüseyin cavid and cafer cabbarlı. The reason for considering these works is that they were written by selected writers and poets of azerbaijani literature. In addition, the variety of the works of these three artists and their great contributions to the development of these genres are also included. In azerbaijan turkish, it is aimed to show which word groups the elements of the sentence consist of. In these analyses, the bracketing method is used. These word groups show differences in the analyzed sentences. Within a word group, different word groups also emerge. It is thought that this subject should be discussed in detail in order to draw attention to the use of the word groups in the elements of the sentence in the texts and their place in the sentence.
Benzer Tezler
- Celil Memmedguluzade'nin 'Danabaş Kendi'nin Ehvalatları' adlı eserinin söz dizimi
Syntax of Celil Memmedguluzade's 'Danabas Kendi's Ehvalatları'
JAMİLA İSKANDARLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALİH DEMİRBİLEK
- Safiye Erol'un Ciğerdelen ve İsmail Şıhlı'nın Deli Kür romanlarının karşılaştırmalı söz dizimi incelenmesi
comparative syntactic analysis of the novels 'Ciğerdelen' by Safiye Erol and 'Dali Kur'(stormy kur) by İsmayil Shikhli
GUNEL GURBANALIYEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASU ERSOY
- Molla Nasreddin Dergisi'nde söz varlığı incelemesi (1909)
Examination of the vocabulary in the Molla Nasreddin Magazine (1909)
BANU DEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜRKAN GÖZÜTOK
- Azerbaycan Türkçesi atasözlerinde eksilti
Ellipsis in Azerbaijani Turkish proverbs
HEDİYE YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DilbilimGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYSUN DEMİREZ GÜNERİ
- Anar'ın eserlerinin sentaks açısından incelenmesi
Investigation on the syntax of Anar's works
KHATIRA ISMAYILOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ÖZKAN