Trabzon ili üniversite öğrencilerinde alkol kullanım, alkol kullanım bozukluğu, madde kullanım prevalansı ve etkileyen faktörler
Prevalence of alcohol use, alcohol use disorder, substance use and affecting factors in university students in Trabzon province
- Tez No: 805282
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVİL TURHAN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
Amaç: Trabzon ili üniversite öğrencilerinde alkol kullanımı, alkol kullanım bozukluğu, madde kullanımı prevalansını ve etkileyen faktörleri değerlendirmektir. Gereç-Yöntem: Bu kesitsel araştırmada Trabzon ili üniversite öğrencilerinde alkol kullanımına ilişkin veriler 6213 katılımcı ve madde kullanımına ilişkin veriler 6208 katılımcı ile analiz edilmiştir. İstatistiksel analizler Ki-kare testi, Mann Whitney-U testi ve Binary Lojistik Regresyon testi ile değerlendirilmiştir. Bulgular : Öğrencilerin alkol kullanım prevalansı %24,1 (%95 GA 23,0-25,2); alkol kullanım bozukluğu (AKB) prevalansı %4,9 (%95 GA 4,3-5,4) bulunmuştur. Alkol kullananlar arasında (n=1496) AKB prevalansı ise %20,2 (%95 GA 18,2-22,3)'dir. Öğrencilerin ilaç dışı madde kullanım prevalansı %4,6 (%95GA 3,8-4,9), son 12 ay ilaç dışı madde kullanımı %1,5 (%95GA 1,2-1,9) belirlenmiştir. Öğrencilerde yaşam boyu ilaç kullanım prevalansı %4,9 (%95GA 4,2-5,3), son 12 ay ilaç kullanım prevalansı %2,1 (%95GA 1,8-2,5)'dir. Yaşam boyu madde kullanım prevalansı %8,2 (%95GA 7,2-8,5), son 12 ay madde kullanım prevalansı %3,4 (%95GA 3,0-3,9) tespit edilmiştir. En fazla alkol (%71,9) ve madde kullanma nedeni (%14,3) eğlenmek olarak belirtilmiştir. En fazla kullanılan maddeler sırasıyla sakinleştirici/ uyku ilacı, inhalanlar, kannabinoidlerdir. Öğrencilerin alkol kullanımı erkek cinsiyet (OR 1,7; %95 GA 1,5-2,0), 21 yaş üstünde olma (OR 1,5; %95 GA 1,2-1,9) , özel lise mezunu olma (OR 1,3; %95 GA 1,1-1,6), öğrenci evi/ yurtta yaşama (OR 1,6; %95GA 1,3-1,9), annenin yükseköğretim seviyesinde olması (OR 1,7; %95 GA 1,3-2,2), anne eğitiminin ortaöğretim seviyesinde olması (OR 1,5; %95 GA 1,2-1,8), anne ve/ veya babanın alkol kullanıyor olması (OR 5,5; %95 GA 4,4-6,8), yakın arkadaşın alkol kullanıyor olması (OR 7,1; %95 GA 6,0-8,3), ön lisans programlarında eğitim alma (OR 1,3; %95 GA 1,1-1,6) ile ilişkilidir. Öğrencilerin yaşam boyu ilaç dışı madde kullanımında erkek cinsiyet, yaşam boyu ilaç kullanımında kadın cinsiyet risk faktörü bulunmuştur. Öğrenci evinde ikamet etmek, anne eğitim düzeyinin yükseköğretim olması ile madde kullanım sıklığı ilişkilidir. Sonuç: Trabzon ili üniversite öğrencilerinde alkol kullanım, alkol kullanım bozukluğu, genel nüfus araştırmalarına göre yüksek, üniversite araştırmalarıyla benzer bulunmuştur. Madde kullanım prevalansı sıfır olması hedeflenen bir değere göre yüksektir. Üniversiteler arasında alkol kullanım, AKB, YB madde kullanım prevalansı farklılık göstermiştir. En fazla kullanılan maddeler sakinleştirici-uyku hapları, kannabinoidler, uçucu/inhalanlardır. En fazla kullanılan maddelerin sakinleştirici- uyku hapları olması ilaçların yanlış kullanımının ve kötüye kullanımının yüksekliğini düşündürmektedir. Kannabinoidlerin (esrar) ikinci sırada olması yasal olarak satışı olmayan bir maddenin ulaşılabilirliğini, üçüncü sırada uçucu/inhalanların olması imalat sanayide kullanılan ürünlerin sağlık etkileri nedeniyle kullanıldığını (kolay ulaşım, yasal üretim-satış, ucuzluk) göstermektedir. Kısaca öğrencilerin ekonomik koşulları, sağlık durumu ve ülkedeki yasal durum ne olursa olsun maddeye erişebildiğini göstermektedir. Üniversite öğrencilerinin alkol ve madde kullanımının önlenmesine ve kullanıcıların tedavi edilmesine yönelik merkezler oluşturulurken ve müdahale çalışmaları planlanırken öğrencilerin her ekonomik koşulda, farklı sağlık durumlarında ve değişen yasal koşullarda bile risk altında oldukları göz önünde bulundurulmalıdır. Maddelerin eğlenme amaçlı kullanımını engellemek amacıyla maddelerin sağlık etkileri için bilgilendirme faaliyetleri planlamalı veya konuya ilişkin birinci sınıf dersleri müfredata eklenmelidir. Akran etkileşimi ön plana alınıp üniversitelerde sosyokültürel faaliyetler arttırılabilir ve bu faaliyetlere erişim imkanı kolaylaştırılabilir. Öğrencilerin ilaç yanlış kullanımını önlemek için danışma ve rehberlik gereksinimlerini karşılayan bir hizmet birimi kurulabilir.
Özet (Çeviri)
Introduction: The aim of this study was to evaluate the prevalence of alcohol use, alcohol use disorder, substance use and the factors affecting alcohol use among university students in Trabzon province. Materials- Methods: In this cross-sectional study, data on alcohol use among university students in Trabzon province were analysed with 6213 participants and data on substance use with 6208 participants. Statistical analyses were evaluated by Chi-square test and Binary Logistic Regression test. Results: The prevalence of alcohol use was 24.1% (95% CI 23.0-25.2) and the prevalence of alcohol use disorder (AUD) was 4.9% (95% CI 4.3-5.4) among 6213 students included in the analysis. The prevalence of AUD among alcohol users (n=1496) was 20.2% (95% CI 18.2-22.3). The prevalence of non-medical substance use was 4.6% (95% CI 3.8-4.9) and non-medical substance use in the last 12 months was 1.5% (95% CI 1.2-1.9). The prevalence of lifetime medical substance use was 4.9% (95% CI 4.2-5.3) and the prevalence of medical substance use in the last 12 months was 2.1% (95% CI 1.8-2.5). The prevalence of lifetime substance use was 8.2% (95% CI 7.2-8.5) and the prevalence of substance use in the last 12 months was 3.4% (95% CI 3.0-3.9). The most common reason for alcohol (71.9%) and substance use (14.3%) was stated as having fun. The most commonly used substances were tranquillisers/sleep medication, inhalants and cannabinoids, respectively. Students' alcohol use was related to male gender (OR 1.7; 95% CI 1.5-2.0), being over 21 years of age (OR 1.5; 95% CI 1.2-1.9), being a private high school graduate (OR 1.3; 95% CI 1.1-1.6), living in a student house/ dormitory (OR 1.6; 95% CI 1.3-1.9), having a mother at higher education level (OR 1.7; 95% CI 1.7; 95% CI 1.3-2.2), mother having secondary education (OR 1.5; 95% CI 1.2-1.8), mother and/or father using alcohol (OR 5.5; 95% CI 4.4-6.8), close friends using alcohol (OR 7.1; 95% CI 6.0-8.3), receiving education in associate degree programmes (OR 1.3; 95% CI 1.1-1.6). Male gender was found to be a risk factor in lifetime non-medical substance use and female gender was found to be a risk factor in lifetime substance use. Residing in a student house and mother's level of education being higher education were associated with the frequency of substance use. Conclusion: The prevalence of alcohol use and alcohol use disorder among university students in Trabzon province was found to be high compared to general population studies and similar to university studies. The prevalence of substance use was high compared to a targeted value of zero. The prevalence of alcohol use, AUD and substance use differed between universities. The most commonly used substances were tranquillisers/sleep pills, cannabinoids, volatile/inhalants. The fact that the most commonly used substances were tranquilliser-sleeping pills suggests that misuse and abuse of drugs are high. The fact that cannabinoids ranked second shows the accessibility of a substance that is not legally sold, and the fact that volatile/inhalants ranked third shows that the products used in the manufacturing industry are used due to their health effects (easy access, legal production-sale, cheapness). In short, it shows that students can access substances regardless of their economic conditions, health status and legal situation in the country. When establishing centres for the prevention of alcohol and substance use by university students and for the treatment of users and when planning intervention activities, it should be taken into consideration that students are at risk under all economic conditions, different health conditions and changing legal conditions. In order to prevent recreational use of substances, information activities should be planned for the health effects of substances or first-year courses on the subject should be added to the curriculum. Peer interaction should be prioritised and sociocultural activities at universities should be increased and access to these activities should be facilitated. A service unit that meets the counselling and guidance needs of students to prevent drug misuse can be established.
Benzer Tezler
- Trabzon ili üniversite öğrencilerinde tütün ürünleri kullanım prevalansı ve etkileyen faktörler
Prevalence of tobacco USE in University students in Trabzon andaffecting factors
YUSUF EMRE BOSTAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Halk SağlığıKaradeniz Teknik ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT TOPBAŞ
- Trabzon ili Üniversite öğrencilerinde teknoloji ve kumar bağımlılığı ve etkileyen faktörler
Technology and gambling addiction among University students in Trabzon and affecting factors
ABDUL KADİR ALBAYRAKTAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Halk SağlığıKaradeniz Teknik ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZIM ERCÜMENT BEYHUN
- Ortaokul öğrencilerinde beden eğitimi yatkınlığı ve duygusal özerklik ilişkisi
The relationship between physical education predisposition and emotional autonomy of secondary school students
GİZEM ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERMAN ÖNCÜ
- Ortaöğretim öğrencilerinin saldırganlık ve cesaret düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi
Investigation of courage and aggression levels of secondary school students according to some variables
TARIK SİVRİKAYA
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA BAŞ
- Ortaöğretim kurumlarında ders dışı sportif etkinliklere katılan öğrencilerin sosyo-ekonomik yapılarının araştırılması (Giresun ve Trabzon ili örneği)
Studying socio-economic structure of students who attend leisure sportive aktivities at secondary schools (studies in Giresun and Trabzon cities)
TAMER CİVİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. MEHMET KOÇAK