XIX. yüzyıl Hanefî vakıf hukuku: İbn Abidîn örneği
Hanafî waqf law in the xixth century: the example of ibn 'âbidîn
- Tez No: 805456
- Danışmanlar: PROF. DR. ASIM CÜNEYD KÖKSAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Tez başlığında adı geçen Muhammed Emîn b. Ömer İbn Âbidîn (ö. 1836), Osmanlı Devleti'ne bağlı eyaletlerden biri olan Şâm'da yaşamış bir Hanefî fakihidir. Yetkin bir fakih olarak onun mezhep mesailini bir süzgeçten geçirerek kendi döneminin ve yaşadığı coğrafyanın şartları bağlamında bazı yeni yaklaşımlara ve fıkhî tercihlere sahip olduğu görülmektedir. Ne var ki İbn Âbidîn hakkında hazırlanan mevcut çalışmalar, büyük oranda onun fetva usûlü ve örf hakkındaki iki meşhur risalesini konu edinmekle sınırlı kalmıştır. Eser yazımında değişik türlere dahil olan haşiye, fetva ve risale türündeki geniş hacimli fıkıh külliyatının ise henüz detaylı bir şekilde, farklı boyutlarıyla ele alındığını söylemek güçtür. Buna binaen hazırlanan bu çalışma da bahsi geçen risaleleri özet bir şekilde konu edinmektedir. Ayrıca ilgili risaleleri, ana cümleleri ve iddiaları açısından onun fürû-i fıkıh alanındaki yaklaşımlarıyla mukayeseli bir biçimde değerlendirmeye tabi tutmaktadır. Bu amaçla vakıf hukuku ile alakalı meseleler bir anlamda teori-pratik mukayesesi için örnek alan olarak belirlenmiştir. Yapılan incelemeler neticesinde İbn Âbidîn'in, hukukta bir kaynak olarak örfü ana merkeze yerleştirmekten ziyade fürû-i fıkıhta daha dengeli ve sınırlı bir alan tanıdığı ileri sürülmüştür. Ek olarak vakıfta bağlayıcılık için tescil uygulaması, paranın vakfı, beşik ulemalığı, arazinin öşrünün kimden alınacağı ve yazılı belgenin delil olma değeri gibi daha birçok meselede yeni birtakım değerlendirmelere ve farklı tercihlere sahip olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Muhammad Amīn b. 'Umar Ibn ʿAbbidīn (d. 1836), mentioned in the title of the thesis, was a Hanafi jurist who lived in Shām, one of the provinces of the Ottoman Empire. As a competent jurist, it is seen that he had some new approaches and jurisprudential preferences in the context of the conditions of his time and the geography in which he lived. However, existing studies on Ibn Ābidīn have largely been limited to his two famous treatises on the methodology of fatwa and custom. It can hardly be said that his extensive corpus of jurisprudence in the form of glosses, fatwas and treatises, which are contained in different genres of writing, has not yet been treated in detail and in different dimensions. Accordingly, this study summarises the aforementioned treatises. In addition, it evaluates these treatises in comparison with his approaches in the field of fiqh in terms of their main propositions and arguments. For this purpose, the issues related to the law of waqf have been selected as a sample area for the comparison of theory and practice. As a result of the analyses, it is argued that Ibn Ābidīn gives custom a more balanced and limited place as a legal source, rather than making it central. In addition, it has been found that he has some new assessments and different preferences on many other issues, such as the use of registration for binding waqf, the endowment of money, the cradle ulama from whom the tithe of land is taken, and the evidentiary value of the written document.
Benzer Tezler
- Muhammed Âbid es-Sindî (ö. 1257/1841) ve Hadisçiliği
Muhammad Ābid al-Sindī (d. 1257/1841) and His Understanding of Hadith
MERVE ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinYalova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBUBEKİR SİFİL
- Son dönem Osmanlı âlimlerinden Abdullah Şevket'in Necâtü'l-Mükellefin adlı eseri ve Hanefi ilmihal geleneğindeki yeri
The work named Necâtü'l-Mukellefin by Abdullah Şevket, one of the late Ottoman scholars, and its place in the Hanafi catechism tradition
GÖKÇEN YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukKocaeli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN OKUR
- XIX. ve XX. Asır Kazan âlimlerinin hadis ve sünnet anlayışı
The understanding of hadith and sunnah of Kazan scholars of the 19th and 20th centuries
HAKAN TAHTACI
Doktora
Türkçe
2023
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF AÇIKEL
- Tahâvî şerhi bağlamında Abdülganî el-Meydânî'nin kelâm anlayışı
Abdülganî al-Meydânî's understanding of kalam in the context of Tahâvî commentary
ALAÜDDİN ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİKRET SOYAL