Design-construction interface problems in construction projects
Yapım projelerinde tasarım-yapım arayüz problemleri
- Tez No: 805525
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATMA PINAR ÇAKMAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Proje ve Yapım Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
İnşaat sektöründe süregelen bir verimsizlik ve gelenekselcilik bulunmaktadır. Genel olarak endüstri sektöründe gelişmeler yaşanırken, inşaat sektörü bu gelişmelerden en az olumlu etkiyi alan sektör olmuştur. Çevik dönüşüm, yalın yönetim vb. inşaat sektöründe uygulanabilen ve geliştirilebilen birçok farklı yönetim sistemi bulunmaktadır. Ancak, inşaat sektörü bu gelişmelerin hiçbirini tam olarak uygulayamamıştır. Bu noktada, geçmiş deneyimlerden ve hatalardan ders alınarak ilerlenmesi konusunda, öğrenilmiş derslerin uygulanması konusunda bilgi eksikliği olduğu görülmektedir. İş yapım şeklinden gelen verimsizliğin günümüzde giderek karmaşıklaşan projeleri ve çoğalan kaynakları ile artan uyumsuzluğu nedeniyle; bütçe, zaman ve kalite açıkları verilmeye başlanmıştır. İnşaat projesinin yaşam döngüsü boyunca, tüm paydaşların ortak amacı, minimum sürede daha az maliyetle“mükemmel”projeye ulaşmaktır. Proje sürecini ilerletirken yaşanan en büyük zorluk, ortaya çıkan sorunlara doğru yaklaşım sergilemektir. Süreçteki tasarım-yapım arayüz problemlerinin nedenlerinin nasıl tanımlanıp hafifletileceğine ve projeye yansıyan veya yansıyacak olumsuz etkilerinin nasıl azaltılacağına karar verirken asıl zorluk ortaya çıkmaktadır. Bu tez çalışmasının amacı yapım projelerinde görülen tasarım-yapım arayüz problemlerinin nedenlerini belirleyerek; bu problemlerin oluşum sıklıklarını ve önem derecelerini ortaya koymaktır. Bu noktada, sektör profesyonellerinin gözünden bu problemlerin oluşum sıklıklarının ve önem derecelerinin analiz edilirken; farklı profesyonellerin konuya bakış açılarında herhangi bir fark olup olmadığının ortaya konması da önem kazanmaktadır. Bu bağlamda, belirtilen amaca ulaşmak için yapılan tez çalışması, iki ana aşamada geliştirilmiştir. İlk aşamada, söz konusu tasarım-yapım arayüzü problemlerinin neler olduğunu, nasıl ortaya çıktıklarını ve yapım projesi yaşam döngüsünü nasıl etkilediklerini ortaya koymak üzere genişletilmiş bir literatür araştırması gerçekleştirilmiştir. Literatür araştırması kapsamında konu ile ilişkili problemlerin ortaya çıktığı düşünülen alanlar belirlenerek, veritabanları taranmıştır. Sözkonusu alanlar paydaşlar ve paydaş ilişkileri, paydaş yönetimi, yapım projesi aşamaları ve bu aşamaların arayüzünde ortaya çıkan sorunlar, tasarım aşaması ve tasarım yönetimi olarak belirlenmiştir. Tüm bu alanların kesiştiği noktada, yapım proje sürecinde ortaya çıkan problemler listelenmiş ve oluştukları proje aşamalarına göre gruplandırılmıştır. İkinci aşamada, literatürden derlenen tasarım-yapım arayüz problemleri ile bu problemlerin oluşum sıklığını ve önem derecesini ölçmek için bir anket çalışması düzenlenmiştir. Anketin ilk bölümünde anket katılımcıları hakkında genel bilgi alınmış; ikinci ve üçüncü bölümde 5'li Likert ölçeği kullanılarak tasarım-yapım arayüz problemlerinin oluşum sıklıkları ve önem dereceleri tespit edilmiş; son bölümde ise bir adet açık uçlu soru ile anket katılımcılarının konu ile ilgili fikirlerinin alınması amaçlanmıştır. Bu bağlamda, 190 sektör profesyoneline ulaşılmış ve %37,5 yanıt oranı ile toplam 71 geçerli yanıt toplanmıştır. Anket sonuçları değerlendirildiğinde; katılımcıların %16,9'unun danışmanlık şirketinde, %64,8'inin inşaat şirketinde ve %18,3'ü tasarım firmasında çalışmakta olduğu tespit edilmiştir. Meslek gruplarına bakıldığında ise; katılımcıların %32,4'ünün mimar, %23,9'unun mühendis/proje mühendisi, %21,1'inin proje müdürü veya yardımcısı, %7'sinin saha veya ofis mühendisi ve geriye kalan %15,5'inin denetimci, gayrimenkul geliştirici gibi diğer meslek gruplarından olduğu gözlenmiştir. Katılımcıların deneyim düzeyleri değerlendirildiğinde ise; %18,3'ünün 5 yıldan az, %25,4'ünün 5 yıl ile 10 yıl arası, %14,1'inin 10 yıl ile 15 yıl arası ve son olarak %42,3'ünün 15 yıldan fazla deneyime sahip olduğu görülmüştür. Anket yardımıyla elde edilen veriler SPSS programı aracılığıyla analiz edilmiştir. İlk adımda verilerin güvenilirliğini sağlamak için Cronbach alfa güvenirlik testi kullanılmıştır. İkinci olarak, anket katılımcılarının verdikleri yanıtların sıklığını belirlemek için sıklık ve betimsel analiz kullanılmıştır. Ardından, anket katılımcıları tarafından değerlendirilen tüm değişkenler, Göreceli Önem Endeksi (RII) kullanılarak hesaplanarak, oluşum sıklığı ve önem derecelerine göre sıralanmıştır. İstatistiksel analiz yapılacak değişkenlerin, Skewness-Kurtosis değerleri incelenerek, normal dağılım gösterip göstermediklerine bakılmıştır. Anket katılımcıları gruplara (tasarımcı, danışman ve yüklenici) ayrılarak; söz konusu gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farkın olup olmadığını araştırmak için tek yönlü ANOVA testi uygulanmıştır. ANOVA testi sonucunda gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farkın görüldüğü değişkenler için post-hoc testleri yapılmış; görülen farkın hangi gruplar arasında olduğu ortaya konmuştur. Anket çalışması ve aslında tüm bu çalışma boyunca, katılımcıların belirlenen problemler ile hangi sıklıkla karşılaştığı ve bu problemleri ne derece önemli gördükleri saptanmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda, yapılan analizler hem problemlerin görülme sıklığını hem de önem derecelerini belirlemeye yönelik olmak üzere, her iki kıstas için ayrı ayrı ele alınmıştır. Her bir analiz yöntemi anket verilerine biri sıklık, biri önem derecesi için iki kere uygulanmıştır. Sonuçlar kendi içinde ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Cronbach alfa güvenilirlik testi sonrası, sıklık ve betimsel analizler uygulanmıştır. Bu analizlerde her fazda ayrı ayrı olacak şekilde; ilk önce problemlerin görülme sıklığı, ikinci adımda da önem derecelerinin değerlendirildiği veriler kullanılmıştır. Skewness-Kurtosis değerleri incelenmiştir. Tüm değişkenler için -1,5 ve +1,5 değer aralığı sağlanmıştır. Bu çıkarımla, verinin normal dağılıma sahip olduğu yorumu yapılabilmiştir. Böylelikle, parametrik testlerin uygulanabilirliği sağlanmıştır. Ardından, tüm değişkenlerin sıralamasını görebilmek adına, Göreceli Önem Endeksi (RII) analizi uygulanmıştır. En yüksek değere sahip olan değişken, en sıklıkla görülen ve en önemli bulunan problem olacaktır. Bu analiz, üç ana role (tasarımcı-yüklenici- danışman) göre, sıklık ve önem kategorileri ayrılarak uygulanmıştır. Yapılan analizler sonrasında, problemlerin karşılaşma sıklığı kategorisinde, tasarım aşamasında“PD6 - Tasarım aşamasında zaman sınırlaması”problemi, her üç rolde de en yüksek değere sahip olmuştur. İhale aşamasında ise“PT5 - Hizmet kalitesi ne olursa olsun işin daha düşük teklif verene ihale edilmesi”problemi, yine her üç rolde de ilk sıraya sahip olmuştur. Yapım aşamasında dengeler değişmiştir.“PC15 – Tamamlanmamış çizimler ve spesifikasyonlar”, danışmanlar için;“PC10 – Nitelikli veya uzmanlaşmış insan kaynaklarının eksikliği”, yükleniciler ve tasarımcılar için en yüksek değere sahip olmuştur. Tasarım-yapım aşamasında ise“PDC16 - Ekonomik Durum”danışmanlar için,“PDC17 – Fast Track Construction”yükleniciler için,“PDC34 – Tutarsız planlama”ise tasarımcılar için en çok işaretlenen problem olmuştur. Problemlerin önem derecesinin arandığı bir diğer kategoride ise, tasarım aşamasında,“PD8 - Tasarım ekibinin çeşitli disiplinleri arasında uygun koordinasyon eksikliği”problemi danışman ve yapım grupları arasında;“PD13 – Tasarımcıya sağlanan verinin eksikliği”problemi ise tasarımcılar için en üst sırada yerini almıştır. İhale aşamasında, her üç grupta da en yüksek değeri alan“PT5 - Hizmet kalitesi ne olursa olsun işin daha düşük teklif verene ihale edilmesi”problemi olmuştur. Yapım aşamasında,“PC9 - İnşaat hataları ve şantiyede kusurlu çalışma”danışmanlar için;“PC41 - Nitelikli İnsan Gücü Eksikliği”yüklenici için ve“PC8 – Tasarım hataları”ise tasarımcılar için ilk sırada yer almıştır. Son olarak, tasarım-yapım aşamasında,“PDC16 - Ekonomik Durum”danışmanlar için en önemli problem olarak ilk sırada yer alırken;“PDC17 - Fast Track Construction”yükleniciler için ve“PDC28 – Yetersiz proje yönetimi”ise tasarımcılar için önemli bulunmuştur. Bir sonraki adımda, tasarımcı, danışman ve yüklenici gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farkın olup olmadığını araştırmak için tek yönlü ANOVA testi uygulanmıştır.“p-value”değerinin 0,05'ten küçük olduğu tespit edilen değişkenler ile bir sonraki adıma, post-hoc testlerini uygulamaya geçilmiştir. Hangi post-hoc testinin uygun olduğunu saptayabilmek amacıyla da Levene's testi uygulanmıştır.“p-value”değerinin 0,05'ten küçük olduğu değerler homojen olmayan değerlerdir ve bu deüerlere Games-howell post-hoc testi uygulanabilir. Aksi olarak,“p-value”değerinin 0,05'ten büyük olduğu değişkenlerde ise Tukey ve Gabriel post-hoc testleri uygulanabilir. Bu bilgiler ile hangi değişkene hangi test türü uygulanacağı belirlenmiştir. Analizler sonrasında,“PDC16 - Ekonomik Durum”ve“PC9 – Yapım hataları ve şantiyede hatalı çalışma”, danışman gruplar açısından hem en sık karşılaşılan hem de en önemli sorunlardan biri olarak tespit edilmiştir.“PD8 - Tasarım ekibinin çeşitli disiplinler arasında oluşan koordinasyon eksikliği”, yükleniciler açısından hem en sık karşılaşılan hem de en önemli sorunlardan biri olarak sıralanmıştır.“PT5 - Hizmet kalitesi ne olursa olsun işin daha düşük teklif verene ihale edilmesi”tasarımcılar için hem en sık karşılaşılan hem de en önemli sorunlardan birisi olarak bulunmuştur.“PT5 - Hizmet kalitesi ne olursa olsun işin daha düşük teklif verene ihale edilmesi”problemi hem tasarımcılar, hem danışmanlar, hem de yükleniciler açısından en üst sırada yer alarak, göze çarpmaktadır.“PDC17 - Fast Track Construction”probleminin nedeni danışmanlar ve yükleniciler için kritik olarak belirlenmişken;“PD6 - Tasarım aşamasında zaman sınırlaması”ve“PD9 - Kararsız işveren gereksinimleri”problemlerinin, yükleniciler ve tasarımcılar açısından önem derecesinin yüksek olduğu görülmektedir. Anketin son kısmında yer verilen ve katılımcılardan görüş/öneri beklenen kısımdan elde edildiği üzere, saptanan problemlerden kaçınabilmek için sunulan en yaygın görüş tasarımcılara projeyi geliştirmeleri için tasarım aşamasında yeterli zamanın tanınmasıdır. Bu fazın verimli geçmesi ile diğer aşamalarda da, özellikle yapım aşamasında, tasarım çıktıları yönünden zorlanılmayacağı bilinmektedir. Ek olarak, ileriki safhalarda yaşanacak çatışmaların da önüne geçilebilecektir. Bir diğer öneri ise, proje yönetim cephesini güçlendirebilmek amacıyla tasarım yönetimi aracını etkin kullanmaktır. Bu sayede tasarım aşamasında karşılaşılan problemler etkin bir şekilde çözümlenebilecek ve tasarım grupları ve çıktıları yetkin gruplar tarafından denetlenebilecektir. Bu tez çalışması, yapım projelerinde görülen tasarım-yapım arayüz problemlerinin nedenlerini proje aşamalarına göre belirleyerek; bu problemlerin oluşum sıklıklarını ve önem derecelerini farklı profesyonellerin bakış açısıyla ortaya koymuştur. Gerektiğinde tespit etmek için sorunların farkında olmak ve karşılaşıldığında gerekli önlemleri almak için farkındalık yaratmak; problemlerin çözümlerine yönelik önerilerle desteklenmiştir. Böylece sonuçlar her paydaş için farklılık gösterse de benzer noktaların olduğu görülmüştür. Bu tez araştırmasının bulgularının, tasarım- yapım arayüzündeki birincil problemlerin anlaşılmasını sağlayarak yapım projelerinde rol alan profesyonellere yardımcı olabileceği düşünülmektedir. Profesyoneller, bu çalışma ve sonuçlarından elde edilen kazanımlar ile, ana sorunlar ve etkileri hakkında bilgi sahibi olarak önlem alabilir, etkilerini en aza indirmek için çaba sarf edebilir ve sonuçta yapım projelerinin başarıyla tamamlanabilmesine önemli katkı sağlayabilirler.
Özet (Çeviri)
There is ongoing inefficiency and traditionalism in the construction industry. Throughout the development of Industry in general, the construction industry received the least positive impact. Many different management systems can be applied and developed in the construction industry like agile transformation, lean management etc. Yet the construction industry has not fully implemented any of the developments. However, it is seen that there is a lack of information on lessons learned from past experiences and mistakes. For this reason, budget, time and quality deficits have started to be given due to the increasing incompatibility of the inefficiency from the way of doing business with today's complex projects and resources. Throughout the lifecycle of the construction projects, the common aim for all participants is to achieve a“perfect”project with less cost at a minimum schedule. The biggest difficulty experienced while advancing the project process is to exhibit the right approach to the problems that arise. A real challenge emerges when deciding how to define and mitigate the causes of design-construction interface problems in the process and reduce the negative impact that is or will be reflected on the project. The thesis research aims to identify the causes of design-construction interface problems and to determine their frequency of occurrence and degree of importance. At this point, while analyzing the frequency and importance of these problems from the eyes of industry professionals; it is also important to reveal whether there is any difference in the perspectives of different professionals. In this context, to achieve the mentioned aim, the thesis research is developed in two main parts. The first part includes a comprehensive literature review to find out what are these design- construction interface problems, how they occur and how they impact the construction project life cycle. Databases are searched for in the areas where the problems are thought to originate. These main areas are stakeholders and their relationships and management, construction project phases and situations occurring at the interface of these phases, design phase and design management. At the intersection of all these areas, the problems that occur during the construction project process are listed and grouped according to the project phases in which they occur. In the second stage, a questionnaire survey is conducted with the design-construction interface problems gathered from the literature to measure the frequency of occurrence and degree of importance of these problems. The first part of the questionnaire gets general information about the respondents, the second and the third parts search for the frequency of occurrence and degree of importance of design-construction interface problems on a 5-point Likert scale, the last part has an open-ended question that aimed to get the opinions of the survey participants on the subject. The data that is obtained with the help of the questionnaire is analyzed through the SPSS program. In the first step, Cronbach's alpha reliability test is used to ensure the reliability of data. Secondly, frequency and descriptive analysis are used to get the frequency of each response. Third, the rankings of all variables are calculated using the Relative Importance Index (RII). Fourth, Skewness-Kurtosis values are evaluated to determine whether the data were normally distributed. Survey participants were divided into groups (designer, consultant and contractor); one-way ANOVA tests were applied to investigate whether there was a statistically significant difference between the groups. Finally, the variables were analyzed in one-way ANOVA test to determine if there is a statistically significant difference between stakeholders. According to the results of ANOVA tests, further post-hoc analyses were applied to the variables to show from which groups the differences came from. As a result,“PDC16 - Economic Situation”and“PC9 - Construction errors and defective work at the construction site”become the most occurred and most important problems from the consultants' point of view.“PD8 - Lack of proper coordination between various disciplines of the design team”cause is ranked as the most occurred and most important problem from the contractors' point of view. And,“PT5 - Awarding the contract to the lower bidder price regardless of the quality of service”is found as the most occurred and most important problem for the designers.“PT5 - Awarding the contract to the lower bidder price regardless of the quality of service”is ranked at the top both in the lists of designers', consultants' and contractors' .“PDC17 - Fast Track Construction”becomes critical for consultants and contractors;“PD6 - Time limitation in the design phase”and“PD9 - Unstable owner requirements”are important for contractors and designers. This thesis research identified the causes of design-construction interface problems seen in construction projects according to the project stages; and determined the frequency of occurrence and degree of importance of these problems from the perspective of different construction project professionals. To be aware of problems to detect them when necessary and to raise awareness to take the necessary action when encountered; supported by recommendations. Thus, it has been seen that, although the results vary for each stakeholder, it has been determined that there are similar points. The findings of this thesis research can help construction project professionals by providing an understanding of the design-construction interface primary problems. By having knowledge of the main problems and their impacts, participants can take precautions, make effort to minimize their impacts, and after all make a significant contribution to the successful completion of construction projects.
Benzer Tezler
- Çoklu-proje ortamında web-tabanlı bütünleşik yapım yönetim sistemi modeli
Web-based integrated construction management system model in multi-project environment
İBRAHİM YİTMEN
Doktora
Türkçe
2002
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ATTİLA DİKBAŞ
- Yapım projelerinde tasarım yönetimi konu alanına yönelik meta analizi
A meta-analysis for design management issues in construction projects
FATMA PELİN SERİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELÇİN FİLİZ TAŞ
- İnşaat projelerinde akıllı mobil cihazlarla desteklenen verimlilik kontrol sistemi önerisi ve kullanım deneyimleri hakkında inceleme
Smart mobile devices integrated productivity control system proposal and analysis of user experiences in the construction projects
ONUR KEREM ÖRENLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ ARTAN
- İnşaat projelerinde proje ve işveren özelliklerinin proje teslim sistemi sözleşme biçiminin seçimine olan etkisinin analizi
Analysis of the procect & client characteristics' effect on choosing the project delivery system-contract type for construction projects
ÇİĞDEM SESLİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İMRE ORHON
- Kalite çemberleri ve TS-ISO 9000 uygulamaları
Quality circles and TS-ISO 9000 practies
MUSA GÜRSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF.DR. ATAÇ SOYSAL