Geri Dön

Batı Balkan Türk ağızlarında devrik cümle yapıları

Inverted sentence structures in Western Balkan Turkish dialects

  1. Tez No: 806114
  2. Yazar: SAMİ OKUR
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA SİBEL BAYRAKTAR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Trakya Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Balkan Çalışmaları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 209

Özet

Türkçede devrik cümle geçmişten günümüze gerek yazılı kaynaklarda gerek sözlü gelenekte varlığını sürdürmektedir. Türkçenin IV. yy.dan günümüze yaşadığı Balkanlar için de devrik cümle yapılarının varlığından söz etmek mümkündür. Bu alanda daha önce Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimer Enstitüsü Balkan Çalışmaları ABD uhdesinde Balkan Türk ağızları üzerine devrik cümle çalışması yapılmıştır. Ancak bu çalışma Doğu Balkan Türk ağızları için kapsayıcı olma özelliği taşırken Batı Balkan Türk ağızları açısından kapsayıcılığı oldukça sınırlıdır. Çalışmamız, Batı Balkan Türk ağızları üzerine yapılan ilk kapsayıcı çalışma olması açısından önemlidir. Çalışmamızı Batı Balkan Türk ağızlarını Bulgaristan'dan Vidin ağzı, Sırbistan'dan Preşova ve Bilaç ağzı, Kuzey Makedonya'dan Vrapçişte ağzı, Kosova'dan Prizren ağzı ve Karadağ'dan Bar ağzı olmak üzere beş farklı bölgenin ağzı oluşturmaktadır. Bu bölgeler üzerine yazılan kitaplar, tezler ve makaleleri inceleyerek tümevarım ve tümdengelim metotlarıyla veriler elde ettik. Metinlerde tespit ettiğimiz devrik cümle yapılarını fiil ve isim cümleleri olmak üzere iki farklı başlıkta öge dizilimi sondaki ögeye göre devrik cümleleri sıraladık. Sonuç kısmında tespit edilen ve en çok görülen on devrik cümle yapısı üzerinden beş bölge ağzını kendi arasında ve Doğu Balkan Türk ağızlarıyla mukayese ettik. Doğu ve Batı Balkan ağızları arasındaki benzerlik ve farklılıkları göz önüne sermeye çalıştık. Bu çalışma ile Batı Balkan ağızlarının Hint-Avrupa dillerinden Arnavutça, Sırpça, Karadağlıca ve Bulgarca gibi bölge dillerinden söz dizimsel açıdan bir etkilenme yaşayıp yaşamadığı hakkında çıkarım yapılmıştır.

Özet (Çeviri)

The inverted sentence in Turkish continues to exist in both written sources and oral tradition from past to present. Turkish IV. It is possible to talk about the existence of inverted sentence structures for the Balkans, where he has lived since the 19th century. In this area, an inverted sentence study was carried out on Balkan Turkish dialects. However, while this study is inclusive for Eastern Balkan Turkish dialects, its coverage is quite limited in terms of Western Balkan Turkish dialects. Our study is important as it is the first comprehensive study on Western Balkan Turkish dialects. In our study, the Western Balkan Turkish dialects are composed of five different regions: Vidin dialect from Bulgaria, Preşova and Bilaç dialect from Serbia, Vrapçişte dialect from North Macedonia, Prizren dialect from Kosovo and Bar dialect from Montenegro. By examining the books, theses and articles written on these regions, we obtained data by inductive and deductive methods. We have listed the inverted sentence structures that we have identified in the texts in two different titles, verb and noun sentences, according to the item sequence and the last item. We compared the five regional dialects among themselves and with the Eastern Balkan Turkish dialects over the ten most common inverted sentence structures identified in the conclusion part. We tried to reveal the similarities and differences between the Eastern and Western Balkan dialects. In this study, inferences were made about whether the Western Balkan dialects were syntactically influenced by the Indo-European languages such as Albanian, Serbian, Montenegrin and Bulgarian.

Benzer Tezler

  1. Balkan ağızlarında devrik cümle yapıları

    Inverted sentence structures in Balkan dialects

    BÜŞRA KÖSE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve EdebiyatıTrakya Üniversitesi

    Balkan Çalışmaları Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA SİBEL BAYRAKTAR

  2. Üsküp merkez ve çevresi Türk ağızları (İnceleme-metinler-sözlük)

    Skopje central and surrounding Turkish dialects (Resarch, texts, dictionary)

    ELİFNUR YILDIZ YALÇINDAĞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DilbilimÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HÜSEYİN DURGUT

    PROF. DR. ŞABAN DOĞAN

  3. Vıçıtırın-Kosova Türk ağzı

    Turkish dialect in Vushtrri-Kosova

    ALPAY İGCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    DilbilimEge Üniversitesi

    Türk Dili ve Lehçeleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜRER GÜLSEVİN

  4. Ruşen Eşref - Tevfik Fikret'e Dair hatıralar (metin-inceleme-şahıslar dizini)

    The work called of Ruşen Eşref's Tevfik Fikret'e Dair Hatıralar (text-analysis-characters)

    ERTAN ENGİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Türk Dili ve EdebiyatıMarmara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEMA UĞURCAN

  5. Turkish foreign direct investments (FDI)in western balkan countries- motives, risks and effects

    Batı balkan ülkelerinde Türk doğrudan yabancı yatırımlar (DYY)- sebepler, riskler ve etkiler -

    GAMZE AKGÜL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Uluslararası İlişkilerInternational Balkan University

    PROF. DR. VIOLETA MADZOVA