Sosyoekonomik açıdan dezavantajlı öğrencilerin başarı hikâyeleri: Bir anlatı araştırması
Socioeconomically disadvantaged students' achievement stories: A narrative research
- Tez No: 806420
- Danışmanlar: PROF. DR. MUHİTTİN ÇALIŞKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Bu araştırmanın amacı, sosyoekonomik açıdan dezavantajlı akademik yılmaz öğrencilerin, Liselere Giriş Sınavındaki (LGS) başarı hikâyelerini derinlemesine incelemektir. Bu nedenle araştırmada, nitel araştırma desenlerinden anlatı araştırması deseni kullanılmıştır. Anlatı araştırması deseniyle, öğrencilerden dinlenilen başarı hikâyeleri analiz edilmiştir. Araştırmanın katılımcıları, amaçlı örnekleme yöntemlerinden, ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Akademik yılmazlık için belirlenen kriterler, fert başına düşen yıllık hane gelirinde en düşük grupta yer almak ve 2022 LGS'de %1'lik dilimde yer almış olmaktır. Bu şartları taşıyan fen lisesinde, 9. sınıfa devam eden dört öğrenci araştırmanın katılımcılarını oluşturmaktadır. Katılımcıların 2'si erkek 2'si kız öğrencidir. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formuyla toplanmıştır. Görüşmeler akıllı telefonla kayıt altına alınmıştır. Görüşmelerin kayıtları, araştırmacı tarafından dinlenilerek objektif bir bakışla, bilgisayara aktarılmıştır. Araştırma bulgularının birinci bölümü, dört ayrı başarı hikâyesinden oluşmaktadır. Başarı hikâyeleri, anlatıların saf veri hallerinden, özüne müdahale edilmeden, anlatı araştırması çerçevesi dikkate alınarak, okuyanlar için anlamlı, akıcı ve kronolojiye uygun olarak yapılandırılmıştır. Bulguların ikinci bölümü ise başarı hikâyelerinin tümevarım söylem-anlatı analizi sonuçlarını içermektedir. Söylem-anlatı analizleri sonucunda, akademik yılmaz öğrencileri ortaya çıkaran, 228 koddan 4 temaya (birey, aile, öğrenim yeri ve öğrenim materyali) ve temalardan da koruyucu faktörler ana temasına ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda, akademik yılmaz öğrencilerin: Sayısal dersleri seven, 8. sınıf öncesinde başarılı olan, hırslı olan (güdülenmiş), oturmuş çalışma düzeni olan, öz düzenleme becerileri gösteren, her koşulda çalışmaya devam eden, hedef motivasyonu olan, her koşulda başaracağına inanan (öz-yeterlik) ve başarı yönelimli olan, özelliklerine sahip oldukları görüşmüştür. Öğrencilerin akademik yılmazlık özellikleri kazanmalarında etkili olan koruyucu faktörler: Akademik yılmaz öğrenci, ailesinden veya öğretmeninden sosyal destek almaktadır. Başaracağına inanan ve bunu ona tekrar eden mutlaka bir aile bireyi (anne, baba ve abi) ve öğretmeni vardır. Akademik yılmaz öğrencilerin ailelerinin genellikle, ilgili, sıkmayan ama yönlendiren, anlayışlı, destekleyici ve zehirli cümlelerden uzak tutumlar içinde oldukları görülmektedir. Başarılı rol model olan büyük kardeşler, sınav başarısında örnek olmuş ve yol göstermiştir. Akademik yılmaz öğrencilerin yılmazlıklarında etkili olan, öğrenim yeri kaynaklı faktörlerde birinci sırayı açık ara okul almıştır. Dershane ise yerini Youtube'a kaptırmış görünmektedir. Öğretmenlerin akademik yılmaz öğrencilerin inşası üzerindeki en önemli etkisi, ilkokuldan bu yana öz-yeterlik geliştirmelerine destek olan tutumlar sergilemeleri ve başaracaklarına olan inançlarını öğrencilere sıklıkla söylemeleridir. Akademik yılmaz öğrencilerin yılmazlıklarında etkili olan,“öğrenim materyali”kaynaklı faktörlerde birinci sırayı deneme söylemi almıştır. Öğrenciler LGS'ye hazırlıkta devletin verdiği ders kitaplarını neredeyse hiç kullanmamıştır. Bu araştırma sonucunda söyleyebiliriz ki, öğrencilerin hiç biri tek bir koruyucu faktörün etkisiyle akademik yılmaz olmamıştır. Yapmak zor yıkmak kolaydır. Hepsinin bir geçmişi vardır. Bu güne kadar gelen öğrenim hayatı boyunca onu destekleyen, ilgi gösteren ve ona inanan aile bireyleri ve öğretmenleri öğrencilerin öz-yeterlik ve motivasyon geliştirmelerine yol açmıştır. Oluşan bu öz-yeterlik ve motivasyon sonucu, öğrenciler öğrenim yeri ve öğrenim materyallerini iyi kullanarak çalışmış ve akademik yılmaz oldukları görülmüştür. Tümevarımcı söylem-anlatı analizi, araştırmanın sorularının ötesinde cevaplar bulmasına yol açmıştır. Akademik yılmazlığı oluşturan koruyucu faktörler arasında, öğrenim yeri ve öğrenim materyali faktörlerinin de var olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research, is to in depth examine the achievement of socioeconomically disadvantaged students with academic resilience in high school entrance exams. For this reason, narrative research design, which is one of the qualitative research designs, was used in the research. With the narrative research design, the achievement stories heard from the students were analyzed. The participants of the study were determined by the criterion sampling method, one of the purposive sampling methods. The criteria determined for academic resilience are to be in the lowest group in annual household income per capita and to be in the 1% tranche in 2022 LGS. Four students attending the 9th grade in a science high school that meet these conditions are the participants of the research. 2 of the participants are male and 2 are female students. Data were collected with a semi-structured interview form. The interviews were recorded with a smartphone. The recordings of the interviews were listened to by the researcher and transferred to the computer with an objective view. The first part of the research findings consists of four different achievement stories. Achievement stories are structured from the pure data states of the narratives, without interfering with the essence, taking into account the framework of narrative research, meaningful, fluent and chronologically structured for the readers. The second part of the findings includes the results of inductive discourse narrative analysis of success stories. As a result of the discourse analysis, 4 themes out of 228 codes (individual, family, place of study and learning material) and the main theme of protective factors from the themes were reached. As a result of the research, academically resilience students: Those who love numerical lessons, are achievement before the 8th grade, are ambitious (motivated), have a settled study pattern, show self-regulation skills, continue to work in all conditions, it has been observed that they are goal-oriented, believing that they can succeed in any situation (self-efficacy) and achievement-oriented. Protective factors that affect students' academic resilience: Academic resilience students, receive social support from their families and teachers. There is definitely a family member (mother, father and older brother) and teacher who believes he will achievement and repeats it to him. It is seen that the families of academically indomitable students generally have attitudes that are caring, non-forceful but guiding, understanding, supportive and away from poisonous sentences. The older siblings, who were successful role models, set an example and led the way in exam achievement. The school took the first place among the factors that affect the resilience of academically resilience students, based on the place of education, by far. Dershane seems to have lost its place to Youtube. The most important effect of teachers on the building of academic resilience students is that they exhibit attitudes that support their development of self-efficacy since primary school and often tell students that they believe they will succeed. Among the factors originating from the“learning material”that are effective in the resilience of academic resilience students, the discourse of solving a trial took the first place. Students almost never used the textbooks given by the state in preparation for LGS. As a result of this research, we can say that none of the students have been academically resilience due to a single protective factor. Hard to build, easy to destroy. All of them have a background. Family members and teachers who supported, showed interest and believed in her throughout her education life until today have led students to develop self-efficacy and motivation. As a result of this self-efficacy and motivation, the students worked by using the learning place and learning materials well and it was seen that they were academically resilient. Inductive discourse-narrative analysis has led to answers beyond the research questions. Among the protective factors that create academic resilience, it has been determined that there are also the factors of learning place and learning material.
Benzer Tezler
- Explaining the factors associated with the likelihood of academic resilience in science and mathematics literacies in PISA 2012
Yılmazlık gösteren öğrencilerin PISA 2012'deki fen ve matematik okuryazarlık başarı farklarına neden olabilecek faktörlerin açıklanması
BURÇAK GÖNÜL AYDIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Eğitim ve Öğretimİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İLKER KALENDER
- Ortaöğretime geçişte kapsamlı akademik gruplama ve eşitsizliğin yeniden üretimi
Extensive academic grouping at the secondary school placement and reproduction of inequalities
MERYEM ÖZOĞLU
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEKİR S. GÜR
- Sosyoekonomik açıdan dezavantajlı yüksek başarılı öğrencilerin fen okuryazarlığını etkileyen faktörlerin incelenmesi
Investigation of factors affecting the science literacy of socioeconomically disadvantaged highly successful students
YURDAGÜL ÖNDER ÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimMehmet Akif Ersoy ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMİNE ÖNDER
- Yoksulluk ve duygusal-davranışsal sorunlar arasındaki ilişki: Öz-yeterliğin ve ebeveyn izleminin aracı rolü
The relationship between poverty and emotional-behavioral problems: The mediating roles of self-efficacy and parental monitoring
BURAK ERKENEKLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLÜFER KOÇTÜRK
- PISA 2009 sonuçlarına göre Türkiye'deki sosyo-ekonomik açıdan dezavantajlı öğrencilerin okuma becerileri alanındaki başarılarının değerlendirilmesi
PISA 2009 results; evaluating the reading achievement of resilient students and disadvantaged low achievers
LEYLA YILMAZ FINDIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL KAVAK