Uzun dönemde tarımsal ürün fiyatlarındaki değişmelerin incelenmesi ve etkilerinin tarım sektörü için sosyo-ekonomik açıdan değerlendirilmesi
Investigation of changes in agricultural product prices in the long term and evaluation of their effects from a socio-economic perspective for the agricultural sector
- Tez No: 806682
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEKİ BAYRAMOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 244
Özet
Türkiye'de son dönemde tarım ürünleri ve bunun paralelinde gıda fiyatlarında yaşanan artış enflasyonu olumsuz etkilemektedir. Zorunlu tüketim ihtiyaçları arasında ilk sırada yer alması ve TÜFE içinde en büyük ağırlığa sahip olması tarım ürünleri ve gıda fiyatlarındaki artışı kritik hale getirmektedir. Gıda fiyatlarının son dönemde bütün dünyada görece yatay bir seyir izlerken Türkiye'de artma eğiliminde olması Türkiye için orta ve uzun vadede önemli bir risk unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır. Tarım ürünleri fiyatlarında meydana gelen değişmeler tarımsal üretimle birlikte enflasyon aracılığı ile ülke ekonomisini etkilemektedir. Bu kapsamda çalışmada; tarım ürünleri fiyatlarında meydana gelen değişmelerin, üreticiler için uzun dönemli işletme, üretim ve yatırım planlaması açısından oluşturduğu olumsuz etkileri incelenmiştir. Tarım ürünlerinin (ürün grupları itibari ile) aylar itibari ile enflasyon üzerindeki etkileri yine ürün grupları itibari ile fiyatlarda meydana gelen oynaklık ve bunun enflasyon üzerindeki etkileri araştırılmışır. Çalışmada ayrıca; TÜFE'de meydana gelen değişmelerin tarımsal yatırımlar ve tarımsal üretim üzerindeki etkileri incelenmiş olup, tarım ürünleri girdi pariteleri ve tarımsal ürün fiyatları üzerinde etkili olan, ikim değişikliği, küresel salgın hastalıklar, biyoçeşitlilik, bölgesel ve uluslararası siyasi ilişkiler, küresel beslenme dengesizliği gibi faktörlerde çalışma kapsamında incelenmiştir. Bunların yanı sıra tarımsal ürün fiyat değişmelerinin kırsal alandaki sosyo ekonomik yaşama etkisi ve göç üzerindeki etkileri de incelenmiştir. Bu amaçlara yönelik olarak Konya ilinde araştırma bölgesinde tarımsal faaliyette bulunan toplam 68.138 işletme araştırmanın ana çerçevesini oluşturmaktadır. Ana çerçeveyi oluşturan işletmeler belirlendikten sonra, bu işletmeler için ekim alanlarına göre frekans tablosu düzenlenmiştir. Frekans tablosunda işletmelerin dağılımına göre ana çerçeveden örnek çekmede, tabakalı tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Tabakalı tesadüfi örnekleme yöntemine göre çalışılacak örnek işletme sayısı 268 olarak hesaplanmıştır. Tarımsal faaliyet gösteren işletmelerden anket ile toplanan veriler gözden geçirildikten sonra tablolara dökülmüş ve analiz edilerek yorumlanmıştır. Tarımsal işletmelerde yapılan analizlerle birlikte sosyo-ekonomik özellikleri belirlenmiş, ayrıca üretim sistemleri ve yıllık faaliyet sonuçları hesaplanmıştır. İşletmelerin yıllık faaliyet sonuçlarının analizinde; gayrisafi üretim değeri (GSÜD), gayrisafi hâsıla (GSH), işletme masrafları, brüt kar, saf hâsıla, tarımsal gelir, aile geliri ve rantabilite gibi göstergeler hesaplanmış ve saptanan sonuçlar değerlendirilmiştir. Anket aşamasında üreticilerin vereceği cevaba göre değerlendirme yapılarak, uzun dönemde tarım sektörü üzerindeki etkileri zaman serisi verileri ile değerlendirilmiştir. Tarımsal ürün gruplarına göre fiyat değişimleri, dönemlere göre incelenmiştir. Ayrıca çalışmada ürünlerin dönemlere göre tüketimleri belirlenmiştir. Bu kapsamda çalışmada uzun dönemde tarımsal ürün fiyatlarındaki değişmeler incelenmiş olup, etkilerinin tarım sektörü açısından sosyo-ekonomik değerlendirilmesi yapılmış, elde edilen bulgular kapsamında öneriler geliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
"In recent times, the increase in agricultural products and, in parallel, food prices in Turkey has had a negative impact on inflation. Being at the top of the list of essential consumption needs and having the highest weight within the Consumer Price Index (CPI), the increase in agricultural products and food prices becomes critical. While food prices have shown a relatively flat trend worldwide, the tendency for an increase in Turkey presents an important risk factor in the medium and long term. Changes in agricultural product prices affect the country's economy through inflation, along with agricultural production. In this context, this study examines the adverse effects of changes in agricultural product prices on long-term business operations, production, and investment planning for producers. The study also investigates the effects of changes in the CPI on agricultural investments and production, and explores factors such as changes in agricultural input prices and agricultural product prices, climate variations, global pandemic diseases, biodiversity, regional and international political relations, and global nutritional imbalances that affect them. Furthermore, the study examines the impact of changes in agricultural product prices on socio-economic life in rural areas and migration. To achieve these objectives, a total of 68,138 farms engaged in agricultural activities in the research area of Konya province form the main framework of the research. After determining the farms that constitute the main framework, a frequency table was prepared based on the distribution of farms. Stratified random sampling method was used to select the sample farms based on the distribution in the frequency table. According to the stratified random sampling method, the number of sample farms to be studied was calculated as 268. After reviewing the data collected through surveys from the agricultural businesses, the data was organized into tables, analyzed, and interpreted. Alongside the analysis of agricultural businesses, their socio-economic characteristics were identified, and production systems and annual activity results were calculated. In the analysis of annual activity results of the farms, indicators such as gross output value (GOV), gross value added (GVA), operating expenses, gross profit, net value added, agricultural income, family income, and profitability were calculated and the findings were evaluated. Based on the responses obtained from the producers during the survey stage, the long-term effects on the agricultural sector were evaluated using time series data. Price changes according to agricultural product groups were examined and consumption patterns by periods were determined in the study. In this context, changes in agricultural product prices in the long term were examined, and their socio-economic evaluation for the agricultural sector was conducted, and recommendations were developed based on the findings.
Benzer Tezler
- Enflasyonla mücadelede istikrar politikaları
Başlık çevirisi yok
BİLGİN ORHAN ÖRGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZEKAYİ ORHAN
- 1980'den günümüze, Türkiye'nin dış ticaretindeki yapısal değişimin dış ticaret hadleri üzerindeki etkisi
The effect of the structural change in Turkish foreign trade on its terms of trade since 1980s
CEMAL ERDEM HEPAKTAN
- Türkiye'de çay yaprağı arzının Nerlove Modeli altında tahmini
Başlık çevirisi yok
HAKAN BİRBEN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
EkonomiKaradeniz Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAHMİ YAMAK
- Türkiye'de uygulanan tarımsal destekleme politikalarının üretim etkisi
Production effects of agricultural support policies implemented in Turkey
ERDEM BULUT
- Türkiye'de süt ve kırmızı et piyasalarında asimetrik fiyat davranışı
Asymmetric price behaviour in Turkish milk and beef markets
PEYMAN UYSAL