Otizm spektrum bozukluğu tanısı olan çocuğa sahip annelerin aleksitimi düzeyleri ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi
Evaluation of alexithymia levels and quality of life of mothers with a child diagnosed with autism spectrum disorder
- Tez No: 807683
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EDA AY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Aleksitimi, otizm spektrum bozukluğu, yaşam kalitesi, Alexithymia, autism spectrum disorder, quality of life
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 70
Özet
ÖZET Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Olan Çocuğa Sahip Annelerin Aleksitimi Düzeyleri ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Amaç: Bu araştırma otizm spektrum bozukluğu (OSB) tanısı olan çocuğa sahip annelerin aleksitimi düzeyleri ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Materyal ve Metot: Araştırma tanımlayıcı türdendir. Çalışma Türkiye'nin doğusunda bir üniversite hastanesinin çocuk ve ergen ruh sağlığı biriminde tedavi gören otizm spektrum bozukluğu tanısı olan çocukların anneleri ile yapılmıştır. Araştırmanın evrenini belirtilen hastanenin çocuk ve ergen ruh sağlığı polikliniğine 15 Aralık 2022- 30 Haziran 2023 tarihleri arasında başvuran 94 OSB tanısı ile takip edilen çocuğun annesi oluşturmuştur. Örneklem büyüklüğü evreni belli örnekleme yöntemine göre hesaplanmıştır. Araştırmaya dahil edilme kriterlerini karşılayan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 88 anne örnekleme dahil edilmiştir. Veriler araştırmacı tarafından yüzyüze görüşme yöntemi ile 'Kişisel Bilgi Formu', 'Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ)', 'Otizm Yaşam Kalitesi Ölçeği-Ebeveyn Sürümü (OYKA-E)' kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizi için SPSS 22 programı kullanılarak tanımlayıcı testler, değişkenler arasındaki ilişkiyi incelemek için Varyans Analizi ve student t testi ve korelasyon analizi yapılmıştır. Bulgular: Katılımcıların OYKA-E Bölüm A alt boyut puan ortalaması 86.62±17.27, Bölüm B alt boyut puan ortalaması 51.26±16.47 olarak belirlenmiştir. Katılımcıların TAÖ toplam puan ortalaması 54.42±9.46 olarak bulunmuştur. Ölçeğe göre 51-60 puan alan bireylerde muhtemel bir alekditimi varlığından söz edilmektedir. Bu sonuca göre annelerin aleksitimik özellikler gösterdiği söylenilebilir. Katılımcıların OYKA-E Bölüm A alt boyutu ile TAÖ puanları arasında negatif yönde orta seviyede, Bölüm B alt boyutu ile TAÖ puanları arasında negatif yönde zayıf seviyede bir ilişki olduğu saptanmıştır. Sonuç: Annelerin aleksitimi ve otizm yaşam kalitesi arasında negatif yönde bir ilişki olduğu, annelerin aleksitimi puan ortalamaları arttıkça yaşam kalitelerinin düştüğü sonucuna ulaşılmıştır. Otizm spektrum bozukluğu tanısı olan çocukların annelerinde aleksitimi düzeylerini azaltmak ve yaşam kalitelerini yükseltmek için müdahale içeren çalışmaların yapılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Evaluation of Alexithymia Levels and Quality of Life of Mothers with a Child Diagnosed with Autism Spectrum Disorder Aim: This study was conducted to evaluate the alexithymia levels and quality of life of mothers who have a child with autism spectrum disorder. Material and method: The research is of descriptive type. The study was conducted with the mothers of children with autism spectrum disorder who were treated in the child and adolescent mental health unit of a university hospital in eastern Turkey. The universe of the study consisted of the mothers of 94 children who were followed up with the diagnosis of ASD, who applied to the child and adolescent mental health outpatient clinic of the hospital between 15 December 2022 and 30 June 2023. The sample size universe was calculated according to a certain sampling method. 88 mothers who met the inclusion criteria and agreed to participate in the study were included in the sample. The data were collected by the researcher by face-to-face interview method using the 'Personal Information Form', 'Toronto Alexithymia Scale (TAS)', 'Autism Quality of Life Scale-Parent Version (AQLS-P)'. Descriptive tests were used to analyze the data using the SPSS 22 program, and Analysis of Variance and student t test and correlation analysis were performed to examine the relationship between the variables. Results: Participants' AQLS-P Section A sub-dimension mean score was 86.62±17.27, and Section B sub-dimension mean score was 51.26±16.47. When the distribution of TAS score averages is examined; Participants' Difficulty Recognizing Emotions sub-dimension mean score was 17.94±5.04, Difficulty Expressing Emotions sub-dimension score average was 13.34±3.26, Extraverted Thinking sub-dimension mean score was 23.13±2.99, and total score average was 54.42±9.46. It was determined that there was a moderate negative correlation between the AQLS-P Part A sub-dimension and TAS scores of the participants, and a weak negative correlation between the Part B sub-dimension and TAS scores. Conclusion: It was concluded that there was a negative relationship between mothers' alexithymia and autism quality of life, and that as the mothers' alexithymia score averages increased, their quality of life decreased. It is recommended that interventional studies be conducted to reduce alexithymia levels and improve their quality of life in mothers of children with autism spectrum disorder.
Benzer Tezler
- 0-6 yaş otizmli çocuğu olan annelerde bağlanma, savunma mekanzimaları, aleksitimi ile suçluluk ve utanç duyguları arasındaki ilişki
Attachment and defense mechanism in mothers with 0-6 years old child with autism, the relationship between alexithimia and feelings of guilt and shame
DENİZ ÇİFTÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN KARAŞ
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuğa sahip annelerin ve normal gelişim gösteren çocuğa sahip annelerin yaşam kalitesi ve aleksitimi düzeylerinin karşılaştırılması
Comparison of the life quality and alexithymia level of mothers with child with autism spectrum disorders and moms with normal development
ABDULLAH GAZİ KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiHaliç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM BALCIOĞLU
- Otizmli çocuklara sosyal becerilerin öğretiminde anneler tarafından hazırlanarak sunulan sosyal öykü ve video modelle öğretim uygulamalarının karşılaştırılması
Comparing the effects of mother developed and delivered social stories and video modeling intervention on teaching children with Autism spectrum disorders
ÇİMEN ACAR
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET YIKMIŞ
PROF. DR. ELİF TEKİN İFTAR
- Otizm spektrum bozukluğu ve mental retardasyonu olan çocuğa sahip annelerin ve normal gelişim gösteren çocuğa sahip annelerin kaygı düzeylerinin karşılaştırılması
The comparison of the anxiety levels of the mother having kids being diagnosed with autism spectrum disorder and mental retardation and the mothers whose kids having normally developments
İNCİ ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURPER ÜLKÜER
- COVİD-19 pandemi sürecinde otizm spektrum bozukluğu tanılı ve normal gelişim gösteren 6-10 yaş grubu çocuğa sahip annelerin depresyon düzeyi, sosyal destek algısı ve yaşam kalitesinin incelenmesi
Depression, social support perception and quality of life of the children of mothers with autism spectrum disorder and normally developing children in COVİD-19 pandemic process
HAFSA ASLINAZ KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarıİstanbul Okan ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF ÇELEBİ ÖNCÜ