Çoklu kronik hastalığı olan bireylerin hastalığa uyumları ile hastalık yönetimi öz etkililikleri arasındaki ilişki
The relationship between disease adaptation and disease management self-efficacy of individuals with multiple chronic diseases
- Tez No: 807838
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLDEN BASİT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hemşirelik Esasları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
Çoklu kronik hastalıklar günümüzde küresel bir sorun oluşturmaktadır. Ortaya çıkan bu sorunda başta bireyleri olmak üzere toplumu olumsuz etkilemektedir. Bu çalışma çoklu kronik hastalığı olan bireylerin hastalığa uyumları ile hastalık yönetimi öz etkililikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapıldı. Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı türde olan araştırma, Konya İli Necmettin Erbakan Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde dahili kliniklerde 01-31 Aralık 2022 tarihleri arasında yapıldı. Araştırmanın evrenini, Necmettin Erbakan Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde yatan çoklu kronik hastalığa sahip olan bireyler, örneklemini ise araştırmaya dahil edilmeleri kriterlerini karşılayan 230 hasta birey oluşturdu. Verilerin toplanmasında Hasta Bilgi Formu, Kronik Hastalıklara Uyumu Değerlendirme Ölçeği ve Kronik Hastalık Yönetimi İçin 6 Maddelik Öz-Etkililik Ölçeği kullanıldı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiklerin yanısıra Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis H testi ve Dunn testi kullanıldı. Kronik hastalık yönetimi için 6 maddelik öz-etkililik ölçeği puanına etki eden faktörlerin analizinde ise lineer regresyon analizi kullanıldı. Analiz sonuçları nicel veriler için ortalama ± standart sapma ve ortanca (minimum- maksimum) şeklinde, kategorik veriler ise frekans ve yüzde şeklinde sunuldu. Hastaların %64,8'inin kadın, %83'ünün evli, %71,7'sinin ilkokul mezunu, %60,4'ünün il merkezinde yaşadığı, %87,8'inin herhangi bir işte çalışmadığı saptandı. Çalışmamızda kronik hastalıklara uyum düzeyi ortalaması 62,48±9,81; öz etkililik düzeyi ortalaması 4,58 ± 2,01 olarak bulundu. Çalışma sonucunda çoklu kronik hastalığa sahip bireylerin hastalıklara uyum düzeyinin ortalamanın üzerinde olduğu; evlilerin, eğitim düzeyi yüksek olanların, çalışanların, mesleği olanların, gelir durumu iyi olanların, geniş ailede ve kasabada yaşayanların, iki kronik hastalığa sahip olanların kronik hastalığa uyumlarının daha yüksek olduğu saptandı. Kronik hastalıklara uyum ve öz etkililik düzeyleri toplam puanları arasında anlamlı bir ilişki saptandı. Katılımcıların kronik hastalıklara psikolojik uyumları arttıkça öz etkililik düzeylerinin arttığı, saptandı. Kullanılan ilaç sayısı arttıkça psikolojik ve davranışsal öz-etkililik düzeylerinin azaldığı saptandı. Sonuç olarak bireylerin kronik hastalıklara uyum düzeyleri arttıkça kronik hastalık yönetimi öz-etkililik düzeyleri artmaktadır. Hastalık sayısı fazla olan bireylere eğitim hemşireleri öncülüğünde uyum programları ve hastalık süreçlerine yönelik eğitimlerin planlanması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Multiple chronic diseases are a global problem today. This emerging problem negatively affects society, especially individuals. This study conducted to examine the relationship between disease adaptation and disease management self-efficacy of individuals with multiple chronic diseases. This descriptive and correlational study was conducted between 01-31 December 2022 in the internal clinics of Necmettin Erbakan University Medical Faculty Hospital in Konya. The study population consisted of individuals with multiple chronic diseases hospitalised in Necmettin Erbakan University Medical Faculty Hospital, and the sample consisted of 230 patients who met the criteria for inclusion in the study. The Patient Information Form, Chronic Disease Adaptation Assessment Scale, and Self-Efficacy for Managing Chronic Disease 6-Item Scale were used to collect data. To analysis the data, Mann Whitney U test, Kruskal Wallis H test and Dunn test were used and descriptive statistics. Linear regression analysis was used to analyse the factors affecting the 6-item self-efficacy scale score for chronic disease management. Analysis results were presented as mean ± standard deviation and median (minimum-maximum) for quantitative data and as frequency and percentage for categorical data. It was determined that 64.8% of the patients were women, 83% were married, 71.7% were primary school graduates, 60.4% lived in the city center, and 87.8% did not work in any job. In our study, the mean level of compliance with chronic diseases was 62.48±9.81; The mean self-efficacy level was found to be 4.58 ± 2.01. As a result of the study, it was found that the adaptation level of individuals with multiple chronic diseases was above the average; It was found that those who are married, those with a high level of education, those who work, those who have a job, those who have a good income, those who live in a large family and in the town, and those who have two chronic diseases, have higher adaptation to chronic disease. A significant correlation was found between the total scores of adherence to chronic diseases and self-efficacy levels. It was determined that as the participants' psychological adjustment to chronic diseases increased, their self-efficacy levels increased. It was determined that as the number of drugs used increased, the psychological and behavioral self-efficacy levels decreased. As a result, as individuals' adaptation levels to chronic diseases increase, their chronic disease management self-efficacy levels increase. It is recommended to plan adaptation programs and trainings on disease processes under the leadership of training nurses for individuals with a high number of diseases.
Benzer Tezler
- Çoklu ilaç kullanan yaşlı bireylerin ilaç uyumu ve etki eden faktörler
Medication compliance and affecting factors of elderly individuals using multiple medications
ERGÜN KAPLAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ZEYNEP AŞIK
- Bağlanma stilleri, kişilik özellikleri ve evlilik uyumu arasındaki ilişki
Relationship between attachment styles, personality characteristics and marital satisfaction
ALİ ERİŞTİ
- Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi bünyesindeki aile hekimliği poliklinikleri'ne ayaktan başvuran çoklu ilaç kullanımı olan erişkin hastalardaki ilaç uyumu ve yalnızlık düzeyi
The level of drug compliance and loneliness in adult patients with multiple drug use outpatient to the family medicine polyclinics at Van Yüzüncü Yil University Faculty of Medicine
MEHMET NEDİM ÜNSAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK KUŞASLAN AVCI
- Kırsalda yaşayan yaşlıların ilaç uyumları ve yalnızlık düzeylerinin yaşam kalitesine etkisi
The effect of drug adherence and lonelity levels on quality of life of elderly living in rural area
DERYA KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikOndokuz Mayıs ÜniversitesiEvde Bakım Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLKNUR AYDIN AVCİ
- Kronik Hastalığı Olan Yetişkinlerin Sağlık Okuryazarlık Düzeylerine Göre Çoklu İlaç Kullanımına Bağlı Yaşadıkları Sorunlar Ve Aile Sağlığı Hemşiresinden Beklentileri
Problems due to multiple medication use by adults with chronic diseases according to HEALTH literacy levels and their expectations from family HEALTH nurses
SULTAN RABİA TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk SağlığıMarmara ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KAMER GÜR