Geri Dön

İslam-Osmanlı hukukunda tüketicinin korunması

Consumer protection in Islamic-Ottoman law

  1. Tez No: 808044
  2. Yazar: ABDUSSAMED ATASOY
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM ÜLKER
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Hukuk, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Selçuk Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 461

Özet

Tüketicinin korunması kavramı 20. yy. ile ortaya çıkmıştır. Ancak doğrudan veya dolaylı olarak tüketicinin korunması yönünde faaliyetlerin başlangıç tarihi, insanlığın ilk dönemlerine kadar gitmektedir. İslam hukukunda tüketicinin korunmasına yönelik çok önemli uygulamalar mevcuttur. İslam dininde insanın temel alınması, hakka riayet edilmesi, adatmanın yasaklanması, zayıf konumda bulunanın daha fazla korunması gibi temel ilkeler de İslam hukukunda tüketicinin korunmasına yönelik önemli kuralların varlık göstergelerindendir. İslam hukukunun iki yönlü bir yapısının bulunması, tüketiciyi koruma faaliyetlerinin, günümüze nazaran çok daha tesirli olmasını sağlamaktadır. Rasulullah (sav) döneminden beri var olan bu koruma Raşit halifeler ve diğer İslam devletlerinde de gelişerek devam etmiştir. İslam hukuku kurallarını uygulayan Osmanlı Devleti'nde de özellikle şer`i kanunlar, örfi kanunlar, resmi ve yarı-resmi kurumlar aracılığıyla tüketicileri koruyucu faaliyetler söz konusu olmuştur. Osmanlı uygulamasına bakıldığında, bulunulan çağın çok ötesinde tüketiciyi koruma faaliyetleri olduğu görülmektedir. İlk standardizasyon kanunnameleri olan ihtisab kanunnameleri, kalite kontrol denetimi, ihtikar yasağı, narh uygulaması, aldatmanın önlenmesi, çeşitli muhayyerlik türleri, malların yolda karşılanması yasağı ve daha birçok uygulama ve yasak ile tüketici hakları korunmuştur. Ayrıca ahi teşkilatı, lonca teşkilatı gibi yarı resmi olarak ifade edilen teşkilatlar ve hisbe teşkilatı gibi İslam'ın ilk yıllarından beri var olan ve Osmanlı Devleti'nde kemal noktasına ulaşan resmi bir teşkilat ile tüketici hakları ve bu hakların korunması denetim altına alınmıştır.

Özet (Çeviri)

The concept of consumer protection emerged in the 20th century. However, the start date of activities for the protection of consumers, directly or indirectly, goes back to the first periods of humanity. There are very important practices for consumer protection in Islamic law. The basic principles of Islam, such as prioritizing human beings, respecting rights, prohibiting deception, and protecting the weaker person more, are the indicators of the existence of important rules for consumer protection in Islamic law. The fact that Islamic law has a two-sided structure ensures that consumer protection activities are much more effective than today. This protection, which has existed since the time of the prophet, continued and developed in the Rashid caliphs and other Islamic states. In the Ottoman Empire, which applied the rules of Islamic law, there were activities to protect consumers, especially through sharia laws, state laws, official and semi-official institutions. When we look at the Ottoman practice, it is seen that there are consumer protection activities far beyond the age. Consumer rights were protected with the İhtisab codes, which are the first standardization codes, quality control inspection, prohibition of profiteering, price fixing, prevention of deception, various right of options, the prohibition of buying goods on the road before reaching the market and many other practices and prohibitions. In addition, semi-official organizations such as the Ahi organization, the guild organization, and the hisbe organization, which has existed since the first years of Islam and reached the point of perfection in the Ottoman Empire, have taken under control the consumer rights and the protection of these rights.

Benzer Tezler

  1. İstanbul'da 19. yüzyıl kentsel yaşamında koşut olarak değişen saray ve konut mimarlığı

    The Palace and house architecture changing parallel to urban life in nineteenth century Istanbul

    NEVİN KURTAY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    Sanat Tarihiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. METİN SÖZEN

  2. İslam-Osmanlı Hukukunda nafaka: İstanbul Bab mahkemesi örneği (1249-1253/1833-1837)

    The nafqah in islamic-Ottoman Law: With special reference to the İstanbul bab court (1249-1253/1833-1837)

    SARİYE ABAY BAKIRCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SAMİ ERDEM

  3. İslam Osmanlı hukukunda hakimlerin uyması gereken etik ilkeler

    Ethical principles that should be followed by judges in Islamic Ottoman law

    MURAT DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    HukukUfuk Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET KILINÇ

  4. İslam Osmanlı hukukunda devlete isyan suçu

    The crime of revolt against the state in Islamic Ottoman law

    SALİHA YILDIRIM DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    HukukUfuk Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET KILINÇ

  5. İslam-Osmanlı hukukunda çocuğun hukuki durumu

    Legal status of child in Islamic-Ottoman law

    GAMZE NUR ŞAHİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    HukukTrabzon Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ YILMAZ YURTSEVEN