Sağlık okuryazarlığı ve sağlık sistemlerine güvensizlik arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between health literacy and distrust in health care systems
- Tez No: 808114
- Danışmanlar: PROF. DR. YUNUS EMRE ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sağlık Yönetimi, Healthcare Management
- Anahtar Kelimeler: Güven, Okuryazarlık, Sağlık Okuryazarlığı, Sağlık Sistemlerine Güvensizlik, Trust, Literacy, Health Literacy, Distrust in Health Systems
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
İçinde bulunduğumuz çağda mevcut sağlık sistemleri, hızla artan ilerlemelerle beraber daha karmaşık ve belirsiz bir hal almıştır. Sağlık sistemlerinde taraflardan biri olan hastaların, bu durumda kendilerini daha güvensiz hissetmeleri mümkündür. Sağlık sisteminde hastaların da söz sahibi olmaları, beklenti ve şikayetlerini daha doğru dile getirmeleri ve kendilerini daha iyi hissetmeleri için sağlık okuryazarlığı düzeylerinin yükseltilmesi gerekir. Yüksek sağlık okuryazarlığına sahip bireylerin sağlıklarına daha fazla dikkat ettiği görülmüştür. Kişilerin sağlık okuryazarlığı yüksek olduğunda hekim-hasta ilişkisi ve iletişimi daha sağlıklı olacaktır. Doğru iletişim karşılıklı güven ortamı oluşturur. Tanı ve tedavi sürecinde güven, hem hasta hem sağlık sistemi açısından olumlu etkilere sahiptir. Araştırmanın amacı bireylerin sağlık okuryazarlık düzeyleri ile sağlık sistemlerine güvensizlik durumları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmada nicel araştırma yöntemi kullanılmış olup örneklem büyüklüğü 450 kişiden oluşmaktadır. Veri toplama aracında demografik bilgi sorularının yanı sıra; Suka ve arkadaşları (2013) tarafından geliştirilen ve Türkoğlu ve Kılıç (2021) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılmış Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği ile Rose ve arkadaşları (2004) tarafından geliştirilen ve Yeşildal ve arkadaşları (2019) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılmış Sağlık Sistemlerine Güvensizlik Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmaya katılan bireylerin %56'sı (252 kişi) kadın, %35,1'i (158 kişi) 30 yaş ve üzerinde, %65,6'sı (295 kişi) bekar, %50,2'si lisans mezunudur. Bireylerin Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği puan ortalaması x̄=3,80 ve Sağlık Sistemlerine Güvensizlik Ölçeği puan ortalaması x̄=2,91 olarak bulunmuştur. Kişilerin sağlık okuryazarlığı düzeyleri cinsiyet, medeni hal, yaş, öğrenim durumu ve yaşanılan yere bağlı olarak değişirken; bu faktörlerin kişilerin sağlık sistemlerine güvensizlik düzeylerini etkilemediği görülmüştür. Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği ve alt boyutları ile Sağlık Sistemlerine Güvensizlik Ölçeği arasında yapılan Pearson Korelasyon analizine bakıldığında aralarında negatif yönde zayıf düzeyde ilişki bulunmaktadır. Buna göre kişilerin sağlık okuryazarlığı seviyeleri arttıkça sağlık sistemlerine duydukları güven de artmaktadır. Regresyon analizi incelendiğinde ise sağlık sistemlerine güvensizlikte gerçekleşen değişimin %4,4'ü sağlık okuryazarlığı tarafından açıklanmaktadır.
Özet (Çeviri)
In the age we live in, the existing health systems have become more complex and uncertain with the rapidly increasing progress. It is possible for patients, who are one of the parties in health systems, to feel more insecure in this situation. Health literacy levels should be increased in order for patients to have a say in the health system, to express their expectations and complaints more accurately, and to feel better. It has been observed that individuals with high health literacy pay more attention to their health. When people's health literacy is high, physician-patient relationship and communication will be healthier. Correct communication creates an environment of mutual trust. Confidence in the diagnosis and treatment process has positive effects on both the patient and the health system. The aim of the study is to examine the relationship between individuals' health literacy levels and their distrust in health systems. Quantitative research method was used in the study and the sample size consisted of 450 people. In addition to demographic information questions in the data collection tool; The Health Literacy Scale developed by Suka et al. (2013) and adapted to Turkish by Türkoğlu and Kılıç (2021), and the Health System Distrust Scale developed by Rose et al. (2004) and adapted into Turkish by Yeşildal et al. (2019) were used. 56% (252 people) of the individuals participating in the research are women, 35.1% (158 people) are 30 years old and over, 65.6% (295 people) are single, 50.2% are undergraduates. Individuals' Health Literacy Scale mean score was x̄=3,80 and Health Systems Distrust Scale mean score was x̄=2,91. While people's health literacy levels vary depending on gender, marital status, age, education level and place of residence; it has been observed that these factors do not affect the level of distrust of people's health systems. When the Pearson Correlation analysis made between the Health Literacy Scale and its sub-dimensions and the Health Systems Insecurity Scale is examined, there is a weak negative relationship between them. Accordingly, as people's health literacy levels increase, their trust in health systems also increases. When the regression analysis is examined, 4.4% of the change in distrust of health systems is explained by health literacy.
Benzer Tezler
- Çocuk aşılarında ebeveynlerin aşı kabulünde birey-grup ve bağlamsal etkilerin aşı tereddütüne etkisi
The effect of individual-group and contextual effects on vaccination hesitancy in parents' vacci̇ne acceptance in child vaccinations
RAMAZAN ÖZTOP
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Halk SağlığıSüleyman Demirel ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERSİN USKUN
- Erişkinlerde sağlık okuryazarlığının sağlık sistemlerine güvensizlik ve anksiyeteyle ilişkisi
Effect of health literacy on health system distrust and anxiety among adults
ÖYKÜM KALENDER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN ERSOY
- Dijital çağın hastalığı 'Siberkondri' ile ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi
Evaluation of factors related to 'Cyberchondria' in the digital age
BÜŞRA TEKİN
Doktora
Türkçe
2024
Sağlık YönetimiSağlık Bilimleri ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN GİRAY ANKARA
- Kronik hastalarda hasta güçlendirme ve sağlık okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi: Erzurum ili örneği
Evaluation of the relationship between patient empowerment and health literacy levels in chronic patients: Example of Erzurum province
MERVE AĞLAMIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sağlık YönetimiSelçuk ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUNUS EMRE ÖZTÜRK
- Diabetes 2.0: How are online platforms changing the game for type-one diabetes patients
Diyabet 2.0: Çevrimiçi platformlar tip 1 diyabet hastalari için oyunu nasil değiştiriyor
ECE DEDE
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İletişim Bilimleriİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiMedya ve Görsel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞENUR DAL TOKDEMİR