Geri Dön

Hematopoietik kök hücre nakli yapılan lösemi hastalarında tüm vücut ışınlamasının antropometrik ölçümlere etkisi

The effect of total body irradiation on anthropometric measurements in leukemia patients after hematopoiethic stem cell transplantation

PDF İndir

  1. Tez No: 808334
  2. Yazar: GELİNCİK RANA ARAS
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NAMIK YAŞAR ÖZBEK
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
  6. Anahtar Kelimeler: Büyüme geriliği, hematopoetik kök hücre nakli, lösemi, obezite, tüm vücut ışınlama, Growth failure, hematopoietic stem cell transplantation, leukemia, obesity, total body irradiation
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
  10. Enstitü: Ankara Bilkent Şehir Hastanesi
  11. Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 113

Özet

Amaç: Hematopoietik kök hücre nakli (HKHN), çocukluk çağı malignitelerinden en sık görülen grup olan lösemilerin tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Nakil öncesi immünsüpresyon ve kemoterapinin etkinlik gösteremediği malign hücreleri yok etmek amacıyla myeloablatif hazırlık rejiminde uygulanan tüm vücut ışınlaması (TVI), hastalarda erken ve geç dönemde komplikasyonlar oluşturabilir. TVI'ya bağlı geç dönem komplikasyonlardan olan büyüme geriliği; hipotalamik hipofizer aks etkilenmesine bağlı büyüme hormonu eksikliği veya TVI'nın epifiz plaklarına yaptığı etkiye bağlı olabilir. Büyüme hormonu eksikliği insidansı daha eski çalışmalarda yüksek riskli hastaların TVI'ya ek olarak lösemi tedavi sürecinde kraniyal radyasyon alması ve TVI'nın bölünmemiş tek dozda verilmesi sebebiyle yüksek olsa da, yeni çalışmalarda TVI'nın bölünmüş dozlarda verilmesi ve lösemi tedavi protokollerinde kraniyal radyasyonun kullanımının kısıtlanması sebebiyle bu insidans azalmış gösterilmiş olup hasta tanı gruplarının farklılığı ve bu hastalarda görülen morbidite çeşitliliği sebebiyle sonuçlar heterojendir. Aynı zamanda nakil yapılan hastalarda radyasyonun net açıklanamayan bir sebeple uzun dönem takiplerde obezite insidansının arttığını gösteren çalışmalar da vardır. Çalışmamızda lösemi tanısıyla nakil yapılan hastalarda TVI'nın ve TVI ile birlikte diğer hasta bağımlı parametrelerin uzun dönemde büyüme gelişme geriliği ve obeziteye etkisini göstermeyi amaçladık. Gereç ve Yöntem: Nisan 2010- Ağustos 2019 ayları arasında Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ankara Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hematoloji Onkoloji Eğitim Araştırma Hastanesi Çocuk Hematoloji ve Onkoloji Bilim Dalı Hematopoietik Kök Hücre Nakil Ünitesinde; Ağustos 2019-Ocak 2021 ayları arasında Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ankara Bilkent Şehir Hastanesi Çocuk Hematopoietik Kök Hücre Nakil Ünitesinde HKHN yapılan 0-18 yaş lösemi hastaları çalışmaya dahil edildi. Hastaların nakil yapıldığı yaş, cinsiyeti, lösemi alt tanısı, HLA uyumu, donörün akrabalık ilişkisi, nakildeki pubertal durumu, nakil sonrası relaps durumu, nakil öncesi myeloablatif rejimde aldığı ilaçlar, GVHD profilaksisi için aldığı ilaçlar, nakil öncesi radyoterapi öyküsü, nakil öncesi ve sonrası takiplerinde antropometrik ölçümleri (boy, ağırlık, vücut kitle indeksi ve uzama hızı) ve kemik mineral dansitometre değerleri, nakil sonrasında görülen endokrinolojik komplikasyonlar, nakil öncesi ve sonrasında takipte görülen spesifik laboratuvar sonuçları, final boyu, kronik GVHD öyküsü ve nakil sonrası kortikosteroid kullanım öyküsü hastane bilgi sistemi ve hastane dosyaları kullanılarak kaydedildi. Bulgular: Çalışmamızda HKHN yapılan 101 lösemi hastasının 51'ine nakil hazırlık rejiminde TVI uygulanırken, 50'sine TVI uygulanmamıştı. Bu hastaların 71'i nakil sırasında prepubertal dönemdeydi ve bu hastaların da 35'ine TVI uygulanırken, 36'sına TVI uygulanmamıştı. Tüm hastalar içerisinde; nakil öncesi ve sonrası 1-2-3. yıl değerlendirildiğinde; HKHN sonrası 1.yıl BMD SD skoru, TVI alan hastalarda anlamlı olarak daha yüksek bulundu. TVI alan ve almayan gruplarda nakil öncesi ve sonrası 1.-2.-3. ve 4. yıllarda VKİ değerleri karşılaştırıldı. HKHN sonrası 1.yıl, 2.yıl ve 4.yıl VKİ SDS değerleri TVI almayan hastalarda anlamlı olarak daha yüksek bulundu. HKHN öncesi prepubertal dönemde olan hastalarda; TVI alan ve almayan gruplarda nakil öncesi ve sonrası 1.-2.-3. ve 4. yıllarda boy SDS değerleri karşılaştırılmasında; HKHN sonrası 3.yılda TVI almayan grupta boy SDS değerleri anlamlı olarak daha yüksek bulundu. Nakil öncesi ve sonrası 1.-2.-3. ve 4. yıllarda kilo SD skorları karşılaştırıldı. HKHN sonrası 2.yılda ve 4.yılda TVI almayan hastalarda kilo SD skorları anlamlı olarak daha yüksek bulundu. Nakil öncesi ve sonrası 1.-2.-3. ve 4. yıllarda kilo SDS median değerleri zamana göre değerlendirildi. TVI almayan hastalarda bu 5 zaman dilimindeki kilo SD skorları karşılaştırıldığında anlamlı fark bulunamamışken, TVI alan hastalarda zaman ilerledikçe anlamlı bir düşüş gözlenmiştir. Nakil öncesi ve sonrası 1., 2., 3. ve 4. yıllarda TVI alan ve almayan gruplarda VKİ SD skorlarının karşılaştırıldı. HKHN sonrası 4.yılda TVI almayan hastalarda VKİ SD skorları anlamlı olarak daha yüksek bulundu. TVI almayan hastalarda bu 5 zaman dilimindeki median VKİ SD skorları karşılaştırıldığında anlamlı fark bulunamamışken TVI alan hastalarda anlamlı bir fark bulundu. Uzama hızı SD skorları karşılaştırıldığında; İlk 2 ve 3 yıl uzama hızı SD skorları TVI almayan grupta anlamlı olarak daha yüksek bulundu. İlk 3 yılda değerlendirilen IGF-1 ve IGFBP-3 SD skorları karşılaştırıldığında; IGFBP-3 SD skorları TVI almayan hastalarda anlamlı olarak daha yüksek bulundu. Final boy değerleri karşılaştırıldığında; erkeklerden TVI almayan grubun final boy değerleri anlamlı olarak daha yüksek bulundu. TVI almanın obezite üzerine etkisi değerlendirildi ve anlamlı bir etkisi olmadığı saptandı. TVI alma, lösemi alt tanısı, fotoferez tedavisi alma, kronik GVHD varlığı, HKHN hazırlık rejiminde verilen kemoterapi ilaçları, kortikosteroid kullanımı, HKHN yapılma yaşı, cinsiyet gibi prediktörlerin büyüme hızı düşüklüğü üzerinde anlamlı bir etkisi bulunamadı. HKHN sonrası relaps varlığı, yokluğuna kıyasla büyüme hızı düşüklüğü üzerinde 10,8 kat risk oluşturduğu saptandı. Kraniyal RT almanın, almamaya kıyasla büyüme hızı düşüklüğü üzerinde 21 kat risk oluşturduğu saptandı. Sonuç: Tüm hastalar içerisinde TVI alan hastaların nakil sonrası 1. yıl BMD SD skoru daha yüksek bulundu ve takiplerde 1-2-4. yılda VKİ değerleri daha düşük bulundu.Nakil öncesi prepubertal dönemde olan hastalarda TVI alan grupta nakil sonrası 3. yılda boy SDS'si, 2-4. yılda kilo SDS'si, 4. yıl VKİ SDS'si, nakil sonrası ilk 2 ve 3 yılda uzama hızı SDS'si, ilk 3 yıl IGFBP-3 SDS'si ve erkeklerde final boyu daha düşük bulundu ve bu hasta grubunda zaman ilerledikçe kilo SDS'sinde düşüş saptandı. TVI almanın obezite üzerine anlamlı bir etkisi omadığı saptandı. TVI alma, lösemi alt tanısı, fotoferez tedavisi alma, kronik GVHD varlığı, HKHN hazırlık rejiminde verilen kemoterapi ilaçları, kortikosteroid kullanımı, HKHN yapılma yaşı, cinsiyet gibi prediktörlerin büyüme hızı düşüklüğü üzerinde anlamlı bir etkisi bulunamazken; kraniyal RT alma ve nakil sonrası relaps varlığının büyüme hızı düşüklüğü riskini artırdığı saptandı.

Özet (Çeviri)

Aim: Hematopoietic stem cell transplantation (HSCT) is a method used in the treatment of leukemia, which is the most common group of childhood malignancies. Total body irradiation (TBI) applied in myeloablative preparation regimen to destroy malignant cells in which chemotherapy can not be effective, and to immunosuppression before transplantation and may cause early and late complications in patients. Growth failure, which is one of the late complications related to TBI; it may be due to growth hormone deficiency due to hypothalamic pituitary axis involvement or the effect of TBI on epipyseal growth plates. Although the incidence of growth hormone deficiency was high in older studies because high-risk patients received cranial radiation during leukemia treatment in addition to TBI and undivided single-dose TBI was given, recent studies have given divided doses of TBI and restricted the use of cranial radiation in leukemia treatment protocols. Because of that the incidence has been shown to be reduced but the results are heterogeneous due to the difference in patient diagnosis groups and the variety of morbidity seen in these patients. At the same time, there are studies showing that the incidence of obesity increases in long-term follow-ups in patients who underwent HSCT for an unexplained reason. In our study, we aimed to show the long-term effects of TBI and other patient- dependent parameters on growth failure and obesity in patients who underwent HSCT with the diagnosis of leukemia. Materials and Methods: Between April 2010 and August 2019, at Health Sciences University Ankara Pediatrics Hematology Oncology Training and Research Hospital, Pediatric Hematology and Oncology Department Hematopoietic Stem Cell Transplantation Unit; between August 2019 and January 2021, at the University of Health Sciences Ankara Bilkent City Hospital, Pediatric Hematology and Oncology Department Pediatric Hematopoietic Stem Cell Transplantation Unit, leukemia patients aged 0-18 who underwent HSCT were included in the study. Patients' age, gender, leukemia subdiagnosis, HLA compatibility, donor kinship, pubertal status at HSCT, post-transplant relapse status, drugs taken in myeloablative regimen before HSCT, drugs taken for GVHD prophylaxis, pre-transplant radiotherapy history, before and after HSCT follow-ups anthropometric measurements (height, weight, body mass index and growth velocity) and bone mineral densitometry values, endocrinological complications observed after HSCT, specific laboratory results observed before and after HSCT, final height, history of chronic GVHD and post-transplant corticosteroid use history hospital information recorded using the system and hospital files. Results: In our study, TBI was applied to 51 of 101 leukemia patients who underwent HSCT in the myeloablatie preparation regimen, while TBI was not applied to 50 of them. 71 of these patients were in the prepubertal period at the time of transplantation, and TBI was applied to 35 of these patients, while TBI was not applied to 36 of them. Among all patients; when before and 1st, 2nd and 3rd year after HSCT are evaluated; the 1st year BMD SD score after HSCT was found to be significantly higher in patients who received TBI. Before and after HSCT in groups receiving and not receiving TBI, before HSCT and 1st-2nd-3rd-4th year after HSCT BMI SD scores were compared. BMI SDS values at 1st, 2nd and 4th years after HSCT were found to be significantly higher in patients who did not receive TBI. In patients who were in the prepubertal period before HSCT; when the height SDS values were compared in before and the first, second, third and fourth years after HSCT in groups that received and did not receive TBI; height SDS values were found to be significantly higher in the group that did not receive TBI at the 3rd year after HSCT. Weight SD scores were compared in before and the first, second, third and fourth years after HSCT. Weight SD scores were found to be significantly higher in patients who did not receive TBI at the 2nd and 4th years after HSCT. Weight SDS median values were evaluated according to time in before and the first, second, third and fourth years after HSCT. When the weight SD scores in these 5 time periods were compared in patients who did not receive TBI, no significant difference was found, while a significant decrease was observed in patients who received TBI as time progressed. BMI SD scores were compared in the groups that received and did not receive TBI before and after transplantation in the first, second, third and fourth years. BMI SD scores were found to be significantly higher in patients who did not receive TBI at the 4th year after HSCT. When the median BMI SD scores in these 5 time periods were compared in patients who did not receive TBI, no significant difference was found, while a significant difference was found in patients who received TBI. When the growth velocity SD scores were compared; the first 2 and 3 years growth velocity SD scores were found to be significantly higher in the group that did not receive TBI. When the IGF-1 and IGFBP-3 SD scores evaluated in the first 3 years were compared; IGFBP-3 SD scores were found to be significantly higher in patients who did not receive TBI. When the final height values are compared; the final height values of the boys who did not receive TBI were found to be significantly higher. The effect of TBI administration on obesity was evaluated and it was found that there was no significant effect. Predictors such as TBI, leukemia subdiagnosis, photopheresis treatment, presence of chronic GVHD, chemotherapy drugs given in the HSCT preparation regimen, corticosteroid use, age of HSCT, and gender were not found to have a significant effect on low growth velocity. It was determined that the presence of relapse after HSCT poses a 10.8-fold risk on low growth velocity compared to its absence. It was determined that receiving cranial RT poses a 21-fold risk for decreased growth rate compared to not receiving it. Conclusion: Among all patients, patients who received TBI had a higher BMD SD score in the first year, and lower BMI values were found in the first, second, and fourth years of follow-up. In patients who were in the prepubertal period before HSCT, in the group that received TBI, height SDS in the 3rd year after transplantation, weight SDS in the 2nd and 4th years after HSCT, BMI SDS in the 4th year after HSCT, growth velocity SDS in the first 2 and 3 years after HSCT, in the first 3 years IGFBP-3 SDS and final height in boys were found to be lower. In this patient group, a decrease in weight SDS was detected as time progressed. It was determined that taking TBI did not have a significant effect on obesity. While there was no significant effect of predictors such as TBI, leukemia subdiagnosis, photopheresis treatment, presence of chronic GVHD, chemotherapy drugs given in the HSCT preparation regimen, corticosteroid use, age of HSCT, and gender, on the decrease in growth velocity; it was determined that cranial RT and the presence of relapse after HSCT increased the risk of low growth velocity.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    641659

    Hematopoetik kök hücre nakli yapılan olguların uzun dönem renal fonksiyonlarının değerlendirilmesi

    Evaluation of long-term renal functions of patients after hematopoetic stem cell transplantation

    AYSHA GADASHOVA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıEge Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEÇİL CONKAR

  2. Tez No

    414937

    Hematopoetik kök hücre nakli sonrası metabolik sendrom sıklığı ve gelişmesini etkileyen risk faktörleri

    The risk factors affcting the frequency and devlopment of metablic syndrome after hematopoietic stem cell transplantion

    GİZEM GÜNER

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıEge Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SERAP AKSOYLAR

  3. Tez No

    513739

    Allojenik hematopoietik kök hücre nakli yapılan akut lenfoblastik lösemi hastalarında sitomegalovirüs enfeksiyonunun nakil sonuçlarına etkileri

    The effects of cytomegalovirus infection on transplant outcomes in acute lymphoblastic leukemia patients with allogeneic hematopoietic stem cell transplantation

    ENDER KALACI

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    HematolojiAnkara Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SİNEM CİVRİZ BOZDAĞ

  4. Tez No

    142371

    Hacettepe Üniversitesi İç Hastalıkları Hematopoietik Kök Hücre Transplantasyonu Ünitesi transplant deneyimi 2001-2004

    Başlık çevirisi yok

    SALİH AKSU

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    HematolojiHacettepe Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HAKAN GÖKER

  5. Tez No

    623176

    Hematopoetik kök hücre transplantasyonu yapılan akut lösemi hastalarının uzun dönem takipleri

    Long-term follow-up of acute leukemia patients with hematopoietic stem cell transplantation

    ELSHAD SHIKHALIYEV

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    HematolojiErciyes Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSA KARAKÜKCÜ

Geri Dön