Farklı etki büyüklüğü ölçülerinin aracılık analizi performansına etkisi
The effect of different effect size measures on mediation analysis performance
- Tez No: 808383
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLHAN TEMEL, PROF. DR. CEMİL ÇOLAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoistatistik, Biostatistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
Klinik araştırmaların çoğunda, bir müdahalenin veya maruziyetin ilgilenilen sonucu etkileyip etkilemediği değerlendirilmektedir. Bununla birlikte, söz konusu müdahalenin sonucu nasıl etkilediğine ilişkin mekanizma ya da mekanizmaları anlamak için ileri araştırmalar yapmak klinik araştırmaların önemli ve yeterince takip edilmeyen bir unsurudur. Etken ve sonuç arasında gözlemlenen ilişkinin altında yatan mekanizmayı araştırmak ve bu mekanizmanın bir takım ara değişkenlerle nasıl bir ilişkisinin olduğunu incelemek amacıyla aracılık analizi yöntemleri kullanılmaktadır. Aracılık analizinde, değişkenler arasındaki ilişkinin gücünü ve yönünü daha iyi anlamak ve aracı değişken etkisinin önemini belirlemek için çeşitli etki büyüklüğü ölçüleri geliştirilmiştir. Son yıllarda aracılık analizi yönteminin kullanıldığı çalışmalar artmış olsa da çok az sayıda araştırma aracılık analizi için etki büyüklüğü ölçümlerine odaklanmıştır. Araştırmalarda, aracılık analizi için en sık kullanılan etki büyüklüğü ölçüsü aracılık oranıdır. Ancak bu ölçü, küçük örnek genişliklerinde yeterince iyi performans gösterememekte ve sonuçlar yanlılık içerebilmektedir. Gerçekleştirilen simülasyon sonuçlarına göre örnek genişliğinin 500' ün altında olduğu durumlarda aracılık oran ölçülerinin beklenen değerden uzak olduğu ve yanlılığın fazla olduğu görülmüştür. Yanlılığın minimuma indirilerek gerçekçi çıkarımlarda bulunabilmek için alternatif etki büyüklüğü ölçülerinden faydalanılması gerekmektedir. Aracılık oranının yanı sıra kullanılması önerilen R2 regresyon açıklama katsayısının 100 ve 300 gibi küçük örnek genişliklerinde dahi iyi bir performans sergilediği ve minimum yanlılığa sahip olduğu gözlenmiştir. Bu sebeple, aracılık modelinin kurulduğu çalışmalarda tek bir etki büyüklüğü ölçüsüne odaklanmadan alternatif ölçülerin de birlikte ele alınması araştırma bulgularını daha güvenilir kılacaktır.
Özet (Çeviri)
Clinical trials primarily focus on assessing the impact of interventions or exposures on desired outcomes. However, it is equally important to conduct research that delves into the underlying mechanisms through which these interventions influence outcomes. This aspect of clinical research, which aims to understand the causal pathways between the intervention and the outcome, often goes overlooked. Mediation analysis methods provide a valuable approach to investigate and unravel these mechanisms by examining the role of intermediate variables. In mediation analysis, the development of various effect size measures has greatly contributed to our understanding of the strength, direction, and practical significance of relationships between variables, particularly in the context of mediating variables. Despite the increasing popularity of mediation analysis, there remains a limited focus on effect size measurements specific to this analysis. The commonly used mediation ratio, although prevalent, exhibits limitations in its performance, particularly in small sample sizes, and may introduce bias into the results. According to the simulation results, it was seen that the mediation ratio measures were far from the expected value and the bias was high in cases where the sample size was below 500. To address these limitations and enhance the validity of inferences, it is essential to consider alternative effect size measures. One such measure that has demonstrated favorable performance, even in small sample sizes and with minimal bias, is the proposed R2 regression explanation coefficient. Incorporating this measure alongside the mediation ratio provides a more comprehensive and reliable evaluation of the mediation model. Therefore, it is recommended that future studies exploring mediation models embrace a broader perspective by considering multiple effect size measures. It has been observed that the proposed R2 regression explanation coefficient, which is recommended to be used in addition to the mediation ratio, performs well even in small sample sizes such as 100 and 300 and has minimum bias. For this reason, considering alternative measures together without focusing on a single effect size measure in studies in which the mediation model is established will make the research findings more reliable.
Benzer Tezler
- The role of oxidative stress factors in the pathophysiology of Ocular Rosacea, analysis of tears and other materials
Oküler Rosacea patofizyolojisinde oksidatif stres faktörlerinin rolü, gözyaşı ve diğer materyallerin analizi
NİLÜFER YEŞİLIRMAK
Doktora
İngilizce
2023
BiyokimyaGazi ÜniversitesiTıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESLİHAN BUKAN
PROF. DR. JEAN-LOUIS BOURGES
- Fibromiyaljili hastalarda, somatizasyon ve anormal hastalık davranışlarının Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı, beşinci baskı (DSM-5) ve Psikosomatik Araştırmalar İçin Tanı Ölçütleri (DCPR) ile karşılaştırmalı değerlendirilmesi
Comparative evaluation of somatization and abnormal illness behaviors in fibromyalgia patients with Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, fifth edition (DSM-5) and Diagnostic Criteria for Psychosomatic Research (DCPR)
GİZEM ARAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriKaradeniz Teknik ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ CİVİL ARSLAN
- SIMU ve GNSS ölçülerinin entegrasyonuna dayalı mobil yersel gravimetri
Mobile terrestrial gravimetry based on the integration of SIMU and GNSS measurements
İLYAS AKPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Jeodezi ve FotogrametriHacettepe ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KAMİL TEKE
DOÇ. DR. MEHMET SİMAV
- Silviyan araknoid kist tanısı ile cerrahi tedavi ve takip yapılan hastaların semptomatik ve radyolojik açıdan retrospektif olarak değerlendirilmesi
Symptomatic and radiological retrospective evaluation of surgical treatment and follow-up patients with diagnosis of sylvian arachnoid cysts
HİDAYET ŞAFAK ÇİNE
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
NöroşirürjiSağlık Bilimleri ÜniversitesiBeyin-Sinir ve Omurilik Cerrahisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİKMET TURAN SÜSLÜ
- Konstipasyon baskın irritabl barsak sendromlu hastalarda refleksolojinin semptom şiddeti ve yaşam kalitesine etkisinin incelenmesi
Examination of the effect of reflexology on symptom severity and quality of life in ibs-c patients
MAHMUT ATEŞ
Doktora
Türkçe
2018
HemşirelikEge Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYFER KARADAKOVAN