Türkmen Göroglı Destanı'nda müzikle ilgili kavram alanı
The conceptual field of music in the Turkmen Koroghlu Epic
- Tez No: 808838
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SONER SAĞLAM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Pamukkale Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Bu çalışmada, Köroğlu'nun Türkmenistan varyantında müzik ile ilgili kavram alanının ortaya konulması amaçlanmıştır. İnsanların bir kavrama bakış açısı o kavramın hangi kelimelerle ifade edildiğiyle doğrudan orantılıdır. Bu nedenle kavram üzerine yapılan çalışmalar söz konusu olduğu dil kadar o dili konuşan insanların kültürleri ve dünya görüşleri hakkında önemli bilgiler verir. Kavram, Türkçe sözlükte, bir nesnenin veya düşüncenin zihindeki soyut ve genel tasarımı olarak tanımlanır. Söz varlığı ile kavram alanı birbiriyle yakından ilişkilidir. Kavram alanının oluşturucuları olan sözcükler söz varlığının bir kesitidir. Çeşitli büyüklükteki bu alanların sınırları çoğu kez kesişir. Bir dilin söz varlığı aynı zamanda o dilin anlatım yolu özelliğinin de bir göstergesidir. Her dilin kendine özgü bir anlatım yolu vardır. W. von Homboldt, Sabir-Whorf her milletin dünyaya kendi dil penceresinden baktığını ve kendi ana dilinde oluşmuş kavramlarla çevreyi ve gerçekleri algıladığını savunmuşlardır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle“sözcük tanımı ve kapsamı”, ele alınmış, söz varlığının içerdiği ögeler (deyimler, atasözleri, terimler, kalıp ifadeler, tekrarlar) açıklanmıştır. Daha sonra Köroğlu destanındaki müzik ile ilgili terimler, müzik aletleri açıklamalı bir şekilde verilmiştir.Türkmen Göroglı Destanı'nda Müzikle İlgili Kavram Alanı adlı bu bu çalışma giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Türkmenler ve Türkmenistan hakkında genel bilgiler, birinci bölümde söz varlığı ile ilgili olarak kavramsal bilgiler, ikinci bölümde de Köroğlu destanı hakkında genel bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölümde müzik ile ilgili kavramlar tespit edilmiş ve müzikoloji bağlamında tasnif edilmiştir. Bu tasnif dört ana başlıktan oluşmaktadır. Bunlar İcra, Dinleyici, Makamlar ve Çalgı'dır. Türk dünyası destan geleneğenin en güzel örneklerindenm biri olan Köroğlu Destanı'nın Türkmen varyantı, Türkmen müzik kültürü ile ilgili çok özel bilgiler içermektedir. Müziğin, dutarın, türkünün Türkmenlerin yaşamında taşıdığı önem destanın söz varlığına da yansımıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to reveal the concept of music in the Turkmenistan variant of Koroghlu. The way people view a concept is directly proportional to the words used to express that concept. For this reason, studies of the concept provide important information about the culture and worldview of the people who speak the language, as well as the language in question. A concept is defined in a Turkish dictionary as an abstract and general representation of an object or thought in the mind. Vocabulary and the field of concepts are closely related to each other. Words that are components of the conceptual field are a slice of vocabulary. The boundaries of these areas of various sizes often intersect. The vocabulary of a language is also an indicator of the way that language is expressed. Every language has its own way of expressing. W. von Homboldt, Sabir-Whorf argued that every nation looks at the world from its own language window and perceives the environment and realities with concepts formed in their native language. For this purpose, first of all,“word definition and scope”, the elements of the vocabulary (idioms, proverbs, terms, formulaic expressions, repetitions) are explained. Afterwards, the musical terms and musical instruments in the Koroghlu epic are given in an explanatory way. This study, named The Conceptual Fıeld Of Musıc In The Turkmen Koroghlu Epic, consists of an introduction and three parts. In the introduction, general information about the Turkmens and Turkmenistan, conceptual information about the vocabulary in the first part, and general information about the Koroghlu epic in the second part are given. In the third chapter, the concepts related to music were determined and classified in the context of musicology. This classification consists of four main headings. These are the Performer, the Listener, the Modes and the Instrument. The Turkmen variant of Koroghlu Epic, one of the most beautiful examples of the Turkish world epic tradition, contains very specific information about Turkmen music culture. The importance of music, dutar and folk song in the life of Turkmen is also reflected in the vocabulary of the epic.
Benzer Tezler
- Türkmen gahrimançilik eposi Göroğli: Övez dara çeken, Övez Öylenen, Arap Reyhan, Kırk minler boyları (İnceleme-metin-dizin-Tıpkıbasım)
Türkmen kahramanlık destanı Köroğlu
ERMAN İMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLŞEN SEYHAN ALIŞIK
- Köroğlu Destanı'nın Türkmen versiyonu üzerinde mukayeseli bir inceleme
A Comparative study on the Turkmen version of the Epic Köroğlu
MUSTAFA ARSLAN
Doktora
Türkçe
1997
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET TÜRKMEN