OECD ülkelerinde sağlık harcamalarının belirleyicileri üzerine ekonometrik bir analiz
The determinants of health expenditures in OECD countries: An econometric analysis
- Tez No: 809688
- Danışmanlar: PROF. DR. DÜNDAR MURAT DEMİRÖZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, Econometrics, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
Bu çalışma, OECD ülkelerinde sağlık harcamalarını belirleyen etkenleri ve sağlık sistemlerinin bu etkenler üzerinde etkili olup olmadığını ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın ilk kısmında sağlık ekonomisinin çerçevesi ortaya konmuş, sağlık hizmetlerinde arz ve talep detaylı olarak incelenmiştir. Çalışmanın ikinci kısmında ise sağlık harcamaları detaylandırılmış ve sağlık sistemlerinin özellikleri konu edilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise Panel Eşbütünleşme analizi ve analizin gerektirdiği testler formüller yardımıyla açıklanmıştır. Çalışmanın son bölümünde ise OECD ülkelerinin 1995-2020 yılları arasındaki verileri kullanılarak Panel Eşbütünleşme analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışmada 3 model kurulmuş ve böylece farklı sağlık sistemleri ayrı ayrı incelenmiştir. Birinci modelde sağlık sistemi ayrımına gidilmemiş ve 27 OECD ülkesinin verileri kullanılmıştır. İkinci modelde bu 27 OECD ülkesinden Beveridge sağlık sistemini benimseyen 14 ülkenin verileri, üçüncü modelde ise yine bu 27 ülkeden Bismarck sağlık sistemini benimseyen 13 ülkenin verileri analiz edilmiştir. Çalışmada sağlık harcamalarını hem arz hem de talep yönüyle ele alınmıştır. Bu doğrultuda kurulan her 3 modele bağımlı değişkenlerin farklı olduğu iki ayrı analiz gerçekleştirilmiştir. Birinci analizde, sağlık harcamaları talep yönü ile incelenmiş ve kişi başına düşen cepten sağlık harcamaları bağımlı değişken olarak belirlenmiştir. Bu analizde kullanılan bağımsız değişkenler; kişi başına düşen gelir, kişi başına düşen toplam sağlık harcaması, doğumda beklenen yaşam süresi, 65 yaş üstü nüfusun oranı, kişi başına düşen hastane yatak ve doktor sayılarının toplamı olmuştur. İkinci analizde ise sağlık harcamalarının arz yönü incelenmiş ve bu doğrultuda kişi başına düşen toplam sağlık harcamaları bağımlı değişken olarak seçilmiştir. Analiz sonucunda sağlık harcamalarını etkileyen faktörlerin sağlık sistemlerine göre farklılaştığı ve Beveridge sağlık sisteminin hem maliyetleri kontrol etme hem de sağlık talebini karşılama noktasında Bismarck sağlık sistemine göre daha etkili olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study aims to reveal the determinants of health expenditures in OECD countries and whether health systems have an impact on these determinants. In the first part, the framework of health economics is defined and the supply and demand in health services are analyzed in detail. In the second part, health expenditures are analyzed in detail and the characteristics of health systems are discussed. In the third part, Panel Cointegration analysis and the tests required by the analysis are explained with the help of formulas. In the last part of the study, Panel Cointegration analysis is performed by using the data of OECD countries between 1995-2020. In the study, 3 models were established and this made it possible to analyze different health systems separately. In the first model, no health system distinction was made and the data from 27 OECD countries were used. In the second model, the data of 14 countries adopting the Beveridge health system are considered, and in the third model, the data of 13 countries adopting the Bismarck health system among these 27 countries are analyzed. As well, the study focuses on both supply and demand aspects of health expenditures. Accordingly, two separate analyses were carried out for each of the three models where the dependent variables were different. In the first analysis, health expenditures were examined from the demand side and out-of-pocket health expenditures per capita were set as the dependent variable. The independent variables used in this analysis are income per capita, total health expenditure per capita, life expectancy at birth, proportion of the population over 65, and the sum of the number of hospital beds and doctors per capita. In the second analysis, the supply side of health expenditures was analyzed and consequently, total health expenditures per capita were chosen as the dependent variable. As a result of the analysis, it is concluded that the factors affecting health expenditures differ according to health systems whereas the Beveridge health system is more effective than the Bismarck health system in both controlling costs and meeting the demand for health.
Benzer Tezler
- Türkiye'de sağlık harcamalarının belirleyicileri
The determinants of healthcare expenditure in Turkey
CEVAT TOSUN
- Türkiye'de sağlık sektörü harcamalarının ekonomik büyüme ve kalkınma üzerine etkisi
The impact of economic growth and development of health sector spending in Turkey
MÜHİDE AĞIRDICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
EkonomiBeykent Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SITKI SÖNMEZER
- The relationship between food security and selected health related indicators
Gıda güvenliği ve sağlıkla ilgili seçilmiş göstergeler arasındaki ilişki
SEYED MOHAMMAD MORTAZAVI
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Sağlık YönetimiAnkara ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ECE UĞURLUOĞLU ALDOĞAN
- Determinants of health expenditure in OECD countries and the income elsaticity
OECD ülkelerinde sağlık harcaması belirleyicileri ve sağlığın gelir esnekliği
GÜLTEN ŞANLIALP
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
Ekonomiİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiEkonomi Bölümü
YRD. DOÇ. DR. ÜMİT ÖZLALE
- Sağlık harcamalarının belirleyicileri: OECD ülkelerine yönelik kümeleme ve panel veri analizi
Determinants of health expenditures: Clustering and panel data analysis for OECD countries
JEBAĞI CANBERK AYDIN
Doktora
Türkçe
2021
Sağlık Kurumları YönetimiAnkara ÜniversitesiSağlık Kurumları Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLBİYE YENİMAHALLELİ YAŞAR