Geri Dön

Tanıma belleği kararlarında duygusal kesinlik ve belirsizlik etkilerinin difüzyon modeliyle incelenmesi

The investigation of emotional certainty and uncertainty effects on recognition memory decisions with diffusion modeling

PDF İndir

  1. Tez No: 810320
  2. Yazar: ELİF YÜVRÜK GÖKDAĞ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. AYCAN KAPUCU ERYAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 230

Özet

Bu tez çalışmasının amacı, özgül olumsuz duyguların tanıma belleğinde karar süreçlerine etkisinin incelenmesidir. Duygu-biliş etkileşimini açıklamada öne çıkan değerlendirme eğilimi yaklaşımı (appraisal tendency framework, Lerner ve Keltner, 2000, 2001) temel alınarak, duygusal belirsizlik-kesinlik boyutu açısından tezat olan korku ve tiksinti duygularının etkisi incelenmiştir. Kararı verme sürecini bileşenlerine ayırmak için matematiksel bir model olan difüzyon modelinden (diffusion model, Ratcliff, 1978) yararlanılmıştır. Böylece, karar vermek için ihtiyaç duyulan bilgi miktarını ifade eden tepki temkinliliği (a), karar süreci öncesinde katılımcının iki tür tanıma kararından birine yönelik motivasyonel yatkınlığını ifade eden tepki yanlılığı (z) ve karar sürecinde aşinalık ya da yenilik bilgilerine verilen göreli ağırlığı ifade eden bellek yanlılığı (vtoplam) incelenmiştir. Dahası, kişilerin belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyleri ile sezgisel ve ayrıntılayıcı bilgi işleme tercihlerinin, olası duygu etkilerindeki düzenleyici rolü araştırılmıştır. Bu amaçla, korku, tiksinti ve nötr içerikli sözcükler (Deney 1) ve fotoğrafların (Deney 2) tanıma belleği karar süreçleri üzerindeki etkileri, bilgi bellekte sağlamlaşmadan önce (Deney 1 ve Deney 2) ve bilginin sağlamlaşmasına izin veren 24 saat geri getirme aralığından sonra (Deney 3) test edilmiştir. Bu deneylerde, önce katılımcılardan bir dizi duygusal ve nötr uyaranı çalışması, ardından bu uyaranları daha önce sunulmamış yeni uyaranlardan ayırt etmesi istenmiştir. Kesinlik değerlendirme eğilimiyle ilişkili tiksinti koşulunda, belirsizlik içeren korku koşuluna kıyasla sağlamlaşma öncesi ve sonrası seçici olarak artan bir liberal tepki yanlılığı bulunmuştur. Katılımcılar, değerlendirme eğilimlerinden bağımsız olarak, sağlamlaşma öncesi nötr, sağlamlaşma sonrası duygusal (tiksinti, korku) uyaranlar için daha sezgisel karar vermişlerdir. Bellek yanlılığı da sağlamlaşma sürecinden etkilenmiş, sağlamlaşma öncesi tüm duygusal uyaranlar için aşinalık etkisi görülürken, sağlamlaşma sonrası bu etki kesinlikle ilişkili tiksinti koşulunda güçlenmiştir. Bilgi işleme stillerine ilişkin bireysel farklılıkların düzenleyici etkileri ise tutarsız görünmektedir. Tüm bulgular, belirsizlik-kesinlik değerlendirme eğilimlerinin, bellekte karar süreçlerini etkilediğini göstermiştir.

Özet (Çeviri)

This dissertation aimed to investigate the effect of specific negative emotions on decision processes in recognition memory. Based on the appraisal tendency framework (Lerner & Keltner, 2001), which stands out in explaining emotion-cognition interaction, the effects of two opposite emotions -fear and disgust- were examined in terms of the uncertainty-certainty dimension of emotion. The diffusion model of recognition memory (Ratcliff, 1978) was utilized to separate the decision-making process into its components. Thus, i., response cautiousness (a), which refers to how much information is needed to make a recognition decision, ii., response bias (z), which refers to the participant's motivational predisposition to one of two recognition decisions before decision process is initiated, iii., and memory bias (vtotal), which refers to the relative weight given to novelty vs. familiarity information during the decision-making process, were investigated. Besides, the moderator role of participants' intolerance of uncertainty and their preferences for intuitive and deliberative information processing were also investigated. The effects of fear-, disgust-, and neutral-related words (Experiment 1) and photographs (Experiment 2) on recognition decision processes were tested either before (Experiment 1 and 2) or after the information was consolidated in a 24-hour retention interval (Experiment 3). In these experiments, participants were first asked to study a set of emotional and neutral stimuli and then to discriminate these stimuli from new ones that had not been presented before. A liberal response bias emerged strongly in the certainty-related disgust condition compared to the uncertainty-related fear condition, both before and after consolidation. Participants were less cautious in responding to neutral items before consolidation and to emotional items after consolidation, regardless of their appraisal tendencies. Memory bias was influenced by participants' appraisal tendency such that familiarity information was retrieved more effectively for emotional items compared to neutral ones before consolidation, yet this effect was more pronounced in the certainty-related disgust condition after consolidation. The moderator effects of individual differences in information processing styles seem inconsistent. Taken together, this dissertation indicates that the uncertainty-certainty dimension of emotion influences the decision process in recognition memory.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    811797

    Survival processing effect at the metacognitive level: From a social cognitive perspective

    Üstbilişsel sistem ve sosyal bilişsel bakış açısından hayatta kalma etkisi

    DİLAN ÇABUK

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    PsikolojiKoç Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ TÜLİN TERRY ESKENAZI

  2. Tez No

    92377

    Bilişim sistemlerindeki gelişmelerin işletme yönetimine etkileri, yönetim bilişim sistemleri geliştirme ve bir uygulama örneği

    Effects of the evoluation of information systems on management, management information systems development and an example of its application

    ZUHAL TANRIKULU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    İşletmeİstanbul Üniversitesi

    Organizasyon ve İşletme Politikaları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EROL EREN

  3. Tez No

    429622

    Bilgisayar destekli öğretim materyallerinin matematik öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin sayı algılama becerileri üzerindeki etkilerinin incelenmesi

    The investigation of the effects of computer assisted instruction materials on the number perception skills of students with dyscalculia

    YILMAZ MUTLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Eğitim ve ÖğretimAtatürk Üniversitesi

    Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. LEVENT AKGÜN

  4. Tez No

    576621

    The roles of feedback and prior information on the effectiveness of the base rate manipulation for response bias

    Tepki yanlılığının temel oran ile değişimlenmesinin etkililiğinde geribildirim ve ön bilginin rolleri

    CAVİT DENİZ PALA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    PsikolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI KILIÇ ÖZHAN

  5. Tez No

    201967

    Age related changes in recognition memory for emotional stimuli

    Duygu içeren uyaranlar için tanıma belleğindeki yaşa bağlı değişiklikler

    ASLI KILIÇ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2007

    PsikolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Bilişsel Bilim Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. DİDEM GÖKÇAY

    YRD. DOÇ. DR. BİLGE SAY

Geri Dön