Borsa İstanbul'da işlem gören imalat sanayi şirketlerinin inovasyon faaliyetleri ve kârlılık ilişkisinin incelenmesi
Analysis of the relationship between innovation activities and profitability of manufacturing companies in the Istanbul Stock Exchange
- Tez No: 810489
- Danışmanlar: PROF. DR. GANİTE KURT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bankacılık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bankacılık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
Bu çalışma, Borsa İstanbul'da işlem gören imalat sanayi şirketlerinin inovasyon faaliyetleri ile kârlılık ilişkisinin incelenmesini amaçlamaktadır. Bu noktada, 2008-2021 yılları arasında imalat sanayinde işlem gören ve AR-GE gideri olan 45 şirketin bağımsız denetimden geçmiş finansal durum ve kapsamlı gelir tablosundan alınan veriler panel veri yöntemi kullanılarak analiz gerçekleştirilmiştir. Çalışmada bağımlı değişken olarak aktif kârlılık oranı kullanılırken, inovasyon faaliyetleri kapsamında ise AR-GE giderlerinin logaritması, maddi olmayan duran varlıkların toplam varlıklar içerisindeki oranı, patent ve faydalı model tescil sayısının personel sayısına oranı bağımsız değişken olarak kullanılmıştır. Ayrıca, çalışmada şirketlere özgü değişkenler olarak ithalat yoğunluğu, ihracat yoğunluğu ve finansal kaldıraç oranı kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgulara göre, inovasyon faaliyetleri ile şirket kârlılığı arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. İnovasyon faaliyetleri kapsamında kullanılan değişkenlere bakıldığında, araştırma ve geliştirme giderlerinin aktif kârlılığa etkisi pozitif ve istatistiksel olarak %5 seviyesinde anlamlı, maddi olmayan duran varlıkların toplam varlıklar içerisindeki oranının aktif kârlılığa etkisi pozitif ve istatistiksel olarak %10 seviyesinde anlamlı, patent ve faydalı model tescil sayısının personel sayısına oranının aktif kârlılığa etkisi pozitif ve istatistiksel olarak %1 seviyesinde anlamlı olduğu ortaya koyulmuştur. Kontrol değişkeni olarak kullanılan ithalat yoğunluğu ile aktif kârlılık arasında negatif ancak istatistiksel olarak anlamsız bir ilişki söz konusu iken ihracat yoğunluğu ile aktif kârlılık arasında ise negatif ve istatistiksel olarak %1 seviyesinde anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Bir diğer kontrol değişkeni olan finansal kaldıraç oranı ile aktif kârlılık arasında ise negatif ve istatistiksel olarak %1 seviyesinde anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, inovasyon faaliyetleri ile kârlılık ilişkisinin araştırıldığı bu çalışmada, elde edilen sonuçların mikro ve makro açıdan iki şekilde etkisi olduğu ifade edilebilir. Mikro açıdan etkisine bakıldığında şirketlerin rekabet avantajı elde etmesine, mevcut üretim sistemlerinin etkili bir şekilde çalışmasına ve şirketlerin pazar paylarını arttırmalarına katkıda bulunmaktadır. Makro açıdan etkisi incelendiğinde ise toplumun refah seviyesini artırarak başta ülke kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması olmak üzere sürdürülebilir ekonomik büyüme ve bilgi birikimi gibi pek çok faktöre önemli katkıları olmaktadır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to investigate the relationship between innovation activities and profitability of companies in the manufacturing industry that are traded in the Borsa Istanbul. For this purpose, data from independently audited financial and income statements of 45 manufacturing companies with R&D expenditures during 2008-2021 are analyzed using panel data method. The dependent variable is the return on assets. The independent variables are the logarithm of R&D expenditures, the ratio of intangible assets to total assets, and the ratio of the number of patents and utility models to the number of employees. In addition, the study used firm-specific variables such as import intensity, export intensity, and debt-equity ratio. The results of the study indicate that there is a positive and significant relationship between innovation activities and firm profitability. Examining the variables used in innovation activities, the effect of research and development expenditure on return on assets is positive and statistically significant at the 5% level. The effect of the ratio of intangible assets to total assets on return on assets is positive and statistically significant at the 10% level, and the effect of the ratio of the number of patent and utility model registrations to the number of employees on return on assets is positive and statistically significant at the 1% level. While there is a negative but statistically insignificant relationship between import intensity, which is used as a control variable, and return on assets, there is a negative and statistically significant relationship between export intensity and return on assets at the 1% level. Another control variable, financial leverage, has a negative and statistically significant relationship with return on assets at the 1% level. To conclude, the findings of the research that has examined the relationship between innovation activities and profitability have both micro and macro implications. At the micro level, the solution helps organizations gain competitive advantage by ensuring that existing production systems operate effectively and increasing their share. At the macro level, they improve the welfare of society and contribute to sustainable economic growth and the accumulation of knowledge, especially the effective and efficient use of national resources.
Benzer Tezler
- Borsa İstanbul'da işlem gören üretim şirketlerinin AR-GE düzeylerini etkileyen faktörler üzerine bir araştırma
The determinants of r&d level in the manufacturing companies traded at Borsa İstanbul
DENİZ AYDINER
- Relevancy of accounting information under IFRS at Borsa İstanbul (BİST) in successive financial periods
Borsa İstanbul(BİST) şirketlerinin UFRS'ye göre hazırlanmış muhasebe bilgilerinin birbiririni takip eden dönemlerdeki ilgililiği
MOHAMMED ALASHI
Doktora
İngilizce
2016
İşletmeMarmara Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TUBA DUMLU
- Hisse senetleri fiyatını etkileyen faktörlerin panel veri analizi ile incelenmesi: İmalat sektörü üzerine bir uygulama
The study of the factors affecting the stock price with panel data anallysis: A survey on manufacturing sector
CEYDA YERDELEN KAYGIN
- Entellektüel sermaye üzerinde kalite yönetim sistemi uygulamasının finansal etkisi: Borsa İstanbul'a (BİST) kote olan şirketler üzerinde bir uygulama
Financial effect of quality management system on intellectual capital: An application on firms that quoted to İstanbul Stock Exchange (BİST)
OSMAN TURGUT
- Finansal bilgi manipülasyonunun ölçülmesi: Borsa İstanbul'da işlem gören imalat sanayi firmaları üzerine bir değerlendirme
Measuring financial information manipulation: An evaluation on manufacturing firms traded in Borsa İstanbul
AYDAN AYBAT NEFESLİ
