Gediz Grabeni doğu kesiminin mevsimsel yüzey deformasyonların sar yöntemi ile izlenmesi
Monitoring of seasonal surface deformations of the easternpart of Gediz Grabeni by sar method
- Tez No: 810503
- Danışmanlar: PROF. DR. KEMAL ÖZGÜR HASTAOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
- Anahtar Kelimeler: Ps-InSAR, PSI, deformasyon, Gediz Grabeni, InSAR, Ps-InSAR, PSI, Deformation, Gediz Graben, InSAR
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Geomatik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Türkiye'nin batısında yer alan Gediz grabeninin oluşumu Geç Miyosen dönemine kadar uzanır. Oluşum sürecinin yanında tarihsel süreci de grabenin birçok bilim dalında farklı araştırma konularına imkan sağlamaktadır. Bu çalışmaların başında Gediz Grabeni'nin jeolojik yapısı gereği tektonik çalışmalar olmuştur. Jeolojik kuvvetler kabuğun gerilmesine ve çatlamasına neden olarak Gediz Grabeni'ni içinde yer alan fay hatlarının oluşmasına neden olmuştur. Oluşan bu fay hatları tarihsel süreçte büyük depremlere sebep olmuştur. Grabenin doğu kısmında en son 1969 yılında gerçekleşen M=6.5 Alaşehir depremi bu depremlerden birisidir. Bu tez çalışmasında çalışma sahası olarak Gediz Grabenin doğu kesimi seçilmiştir. Gediz grabenini doğu kesiminde gerçekleştirilen daha önceki GNSS çalışmalarında yatay da yaklaşık 10-30 mm/yıl arasında düşeyde ise yaklaşık 90mm/yıl sevilerine kadar çökme hareketleri izlenmiştir. Seçilen çalışma alanının Sentinel-1 görüntüleri kullanarak Ps-InSAR yöntemi ile yüzey deformasyonlarının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla 2020-2021 yıllarını kapsayan aralıkta Sentinel S1A/B alçalan (116 adet) ve yükselen (114 adet) uydu görüntüleri PSInSAR yöntemiyle değerlendirilmiştir. PSI sonuçlarına göre Gediz Grabeni'nin doğu kesiminde yer alan Manisa Alaşehir ilçesine bağlı Yeşilyurt beldesi ve çevresinde grabenin genel hareket karakterinden farlı bir hareket tespit edilmiş ve bu alan üzerinde incelemeler ve yeni çalışmalar yapılmıştır. Elde edilen PSI çıktılarından Yeşilyurt'u kapsayacak şekilde 3 adet nokta seçilip bu noktaların iki yıllık yer değiştirme zaman serisi verisinden, düşey ve yatay bileşenlerine ait hız değerleri kestirilmiştir. Bu üç noktadan elde edilen sonuçlara göre ortalama +100 ve -100 mm/yıl arasında hareket gözlemlenmektedir. Fakat özellikle düşey yönündeki yer değiştirme değerlerinde aynı mevsimlerde çok benzer hareketler tespit edilmiştir. Kış aylarında düşey yönündeki hızlar nispeten durağan geçerken İlkbahar aylarında çökmelerin başlamakta, yaz aylarında ise çökme hareketinin pik yapmaktadır. Sonbahar aylarında ise sahada kabarma hareketi gözlenmektedir. Yine bir sonraki kış mevsimi geldiğinde yatayda ve düşeyde bir önceki kış mevsiminde olduğu gibi diğer mevsimlere nispeten durağan bir hareket gözlenmektedir. 2021 yılının ilkbahar, yaz ve sonbahar mevsimlerinde gerçekleşen hareketeler, 2020 yılındaki mevsimlerde gerçekleşmiş hareketlerle çok benzer olduğu tespit edilmiştir. Yani farklı yıllarda aynı mevsimlerde çok benzer hareketler gerçekleşmektedir. Zaman aralığı 2 yıldan 3 aya düşürülerek bu gerçekleşen hareketlerde hem mevsimsel etkiyi daha net ortaya koyabilmek hem de zaman aralığını düştüğü için daha fazla PS noktası üretmek için veriler mevsimlere göre üçer aylık zaman dilimlerine ayrılarak PSInSAR yöntemiyle tekrar değerlendirilmiştir. Yılda dört periyot toplamda sekiz periyot olarak 2020-2021 yıllarını kapsayacak şekilde, Sentinel-1 uydusu yükselen ve alçalan yörünge görüntüleri ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Değerlendirilme sonuçları daha sonra bölgede bulunan Ilgın su deposu verileriyle karşılaştırılarak çalışma sahasındaki özellikle düşey bileşenine ait hareketin mevsimsel etkisi ortaya konmuştur. Sonuç olarak düşey deformasyon miktarları ile yer altı su seviyesi değişim değerleri arasında yüksek korelasyon değerleri elde edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The formation of the Gediz graben in western Turkey dates back to the Late Miocene period. In addition to the formation process, the historical process of the graben provides opportunities for different research topics in many branches of science. At the beginning of these studies were tectonic studies due to the geological structure of the Gediz Graben. Geological forces caused the crust to stretch and crack, resulting in the formation of fault lines in the Gediz Graben. These fault lines have caused great earthquakes in the historical process. The M=6.5 Alaşehir earthquake, which took place in the eastern part of the graben in 1969, is one of these earthquakes. In this study, the eastern part of Gediz Graben was selected as the study area. In previous GNSS studies conducted in the eastern part of the Gediz graben, collapse movements were observed horizontally between about 10-30 mm/year and vertically up to about 90 mm/year. It was aimed to detect surface deformations by Ps-InsAR method using Sentinel-1 images of the selected study area. For this purpose, the satellite images of Sentinel 1A/B descending (116) and ascending (114) in the range covering the years 2020-2021 were evaluated by PSInSAR method. According to the PSI results, a movement different from the general movement character of the graben was detected in and around Yeşilyurt town of Manisa Alaşehir district in the eastern part of Gediz Graben, and investigations and new studies were conducted on this area. From the PSI outputs obtained, 3 points were selected to cover Yeşilyurt and the velocity values of the two-year time series, vertical and horizontal components of these points were estimated. According to the results obtained from these three points, an average movement between +100 and -100 mm/year is observed. However, very similar movements have been detected in the same seasons, especially in the displacement values in the vertical direction. While the velocities in the vertical direction pass relatively stagnant in winter months, collapses begin in spring months and the collapse movement peaks in summer months. In the autumn months, the swelling movement of the field is observed. In the autumn months, the swelling movement of the field is observed. It has been determined that the movements in the spring, summer and autumn seasons of 2021 are very similar to the movements in the seasons of 2020. In other words, very similar movements take place in the same seasons in different years. The data were divided into quarterly time periods according to the seasons and re-evaluated with the PSInSAR method in order to reveal the seasonal effect more clearly in these movements by reducing the time interval from 2 to 3 months and to produce more PS points as the time interval decreased. The Sentinel-1satellite ascending and descending orbital images were evaluated separately to cover the years 2020-2021 for a total of eight periods four times a year. The results of the evaluation were then compared with the Ilgin water well data in the region and the seasonal effect of the movement, especially of the vertical component, in the study area was revealed. As a result, high correlation values were obtained between vertical deformation amounts and underground water level change values.
Benzer Tezler
- Turgutlu (Manisa) neojen oluşuklarının tuğla-kiremit hammaddesi yönünden minerolojik petrografik ve jeokimyasal incelenmesi
Mineralogical petrographical and geochemical investigation of Turgutlu (Manisa) neogene formations for the tile and brick raw material
GÜRSEL YANIK
Doktora
Türkçe
2005
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEKTAŞ UZ
DOÇ. DR. FAHRİ ESENLİ
- Sarıgöl (Manisa) bölgesindeki tektonik hareketlerin GNSS tekniği ile belirlenmesi
Determination of tectonic movements in Sarıgöl (Manisa) region using GNSS technique
DİDEM GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİKRET KOÇBULUT
DOÇ. DR. FATİH POYRAZ
- GNSS ve SAR verilerinin hızlı Fourier dönüşümü ile zaman seri analizi
Time series analysis with fast Fourier transformation of GNSS and SAR data
YAVUZ GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Jeodezi ve FotogrametriSivas Cumhuriyet ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL ÖZGÜR HASTAOĞLU
- Gediz Grabeni'nin aktif tektoniği ve sismik tehlike kaynaklarının tektonik jeomorfoloji ve InSAR yöntemleriyle araştırılması
Investigation of active tectonics and seismic hazard sources of Gediz Graben with tectonic geomorphology and InSAR methods
SEMİH ESKİ
Doktora
Türkçe
2024
Jeoloji MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN SÖZBİLİR
- Source characteristics of 2017 Ayvacık, Lesvos and Bodrum-Kos earthquakes (Mw≥3.5) obtained from regional moment tensor inversion
2017 Ayvacık, Lesvos ve Bodrum-Kos depremlerinin (Mw≥3.5) kaynak mekanizması parametrelerinin moment tensör ters çözüm yöntemiyle belirlenmesi
ELİF BATIGÜN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEDA YOLSAL ÇEVİKBİLEN