Ömer Seyfettin'in hikâyelerinin çocuk edebiyatına uyarlanması
Adapting Ömer Seyfettin stories to children's literature
- Tez No: 811691
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT KOÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 388
Özet
Çocuk edebiyatı kavramı, Türk Edebiyatına 19.yy'da Tanzimat Fermanı'na bağlı yenilik hareketleri vasıtasıyla dâhil olmuştur. Tanzimat döneminde yapılmaya başlanan yenilikler edebiyat alanında da kendini göstermiş; çeviri ve uyarlamalar yoluyla çocuk edebiyatı kavramı Türk Edebiyatında da oluşup gelişmeye başlamıştır. Batıda yaşanan reformlar ve gelişmeler sayesinde Batı Edebiyatı çocuk edebiyatı noktasında, Türk Edebiyatından daha fazla ilerleme kaydetmiştir. Ancak çocuk edebiyatı kavramının çeviriler ve uyarlamalar yoluyla Türk Edebiyatına yerleşmesi sayesinde zamanla Türk Edebiyatında da ilerleme başlamıştır ve bu ilerlemenin devam ettiği görülmektedir. Bu ilerlemeler çocuk edebiyatında birtakım ölçütlerin oluşmasını sağlamıştır. Oluşan bu ölçütler ortaya konan eserlerin niteliğini ve niceliğini arttırmıştır. Aynı zamanda dünya klasiklerinden ya da yerli önemli eserlerden çocuk edebiyatına uyarlanacak olanların nasıl uyarlanması gerektiği, uyarlamalar yapılırken nelere dikkat edilmesi gerektiği gibi noktalara da dikkat çekilmiştir. Ömer Seyfettin Türk Edebiyatının önemli hikâyecilerinden biridir. Eserlerini“Yeni Lisan”makalesinde savunduğu gibi sade bir dille yazmış; içerik olarak eğitici konuları ve kültürel değerleri milli benlik oluşturacak şekilde eserlerinde kaleme almıştır. Çocuk edebiyatı metinlerinin özellikleri ile Ömer Seyfettin'in hikâyeleri arasında benzerlik bulunmaktadır. Bu benzerlikler de Ömer Seyfettin'i çocuk edebiyatının vazgeçilmez bir yazarı hâline getirmiştir. Hikâyeleri, bu özellikleri dolayısıyla her ne kadar çocuk edebiyatı kapsamında kaleme alınmamış olsalar da uyarlamalar yapılarak çocuklara okutulmuş, ders kitaplarında yer almıştır. Bu çalışmada Ömer Seyfettin'in“Ant”,“Başını Vermeyen Şehit”,“ Diyet”,“Falaka”,“Forsa”,“Kaşağı”,“İlk Namaz”,“Nadan”,“Pembe İncili Kaftan”,“Yüksek Ökçeler”hikâyelerinin Bilgi, Can, İnkılâp ve Timaş Yayınları tarafından çocuk edebiyatına yapılan uyarlamaları incelenmiştir. Hikâyelerin orijinal hâlleri için Hülya Argunşah'ın hazırladığı Ömer Seyfettin Hikâyeler1-2 temel alınmış ve adı geçen on hikâyede çocuk edebiyatına uyarlanmaları dolayısıyla meydana gelen değişiklikler ve farklılıklar bu eserle yapılan karşılaştırmalarla tespit edilmiştir. Tespit edilen değişiklikler ve farklılıkların nedenleri incelenen hikâyeden hemen sonra verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The concept of children's literature was included in Turkish literature in the 19th century through innovation movements related to The Rescript of Gülhane. The innovations that started to be made in the Tanzimat period also showed themselves in the field of literature; The concept of children's literature through translations and adaptations has also started to develop in Turkish literature. According to the reforms and developments experienced in the West, Western literature has made more progress in children's literature than Turkish literature. However, according to the establishment of the concept of children's literature in Turkish literature through translations and adaptations, progress has started in Turkish literature over time and it is seen that this progress continues. These advances have led to the formation of some criteria in children's literature. These criteria have increased the quality and quantity of the works put forward. At the same time, attention has been drawn to points such as how world classics or important domestic works that will be adapted to children's literature should be adapted, and what should be considered while making adaptations. Ömer Seyfettin is one of the important storytellers of Turkish literature. He wrote his works in a plain language as he defended in his article“New Language”; As content, he wrote in a way to create educational issues, cultural values and national identity. There are similarities between the features of children's literature texts and the stories of Ömer Seyfettin. These similarities have made Ömer Seyfettin an indispensable author of children's literature. Although their stories were not written within the scope of children's literature due to these features, they were adapted and read to children and included in textbooks. In this study, Ömer Seyfettin's“Ant”,“Başını Vermeyen Şehit”,“ Diyet”,“Falaka”,“Forsa”,“Kaşağı”,“İlk Namaz”,“Nadan”,“Pembe İncili Kaftan”,“Yüksek Ökçeler”stories made by Bilgi, Can, İnkılâp and Timaş Publications for children's literature were examined. Hülya Argunşah's“Hikâyeler1-2”books were taken as basis for the original versions of the stories, and the changes and differences that occurred in the ten mentioned stories due to their adaptation to children's literature were determined by comparisons with this work. The changes detected and the reasons for the differences are given immediately after the analyzed story.
Benzer Tezler
- Ömer Seyfettin'in hikayelerinde çocuğa görelik açısından olumluluklar ve olumsuzluklar
The negative and positive sides of Omer Seyfettin's stories with respect to children
PERVİN USTAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ALİ BULUT
- Şevket Bulut hayatı ve eserleri
Şevket Bulut's life and works
MUSTAFA KARABULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
BiyografiFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALİL HADİ BULUT
- Hikâye kitaplarında dilin şiddet aracı olarak kullanımı: Ömer Seyfettin örneği
The use of language as a tool of violence in story books: Ömer Seyfettin example
SİBEL KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİÇE FIRAT
- Ömer Seyfettin'in hikâyelerinde aile ve toplumsal cinsiyet
Family and gender in Ömer Seyfettin's stories
MAHMUT BEKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiKadın ve Aile Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAŞAR BARUT
- Ömer seyfettin hikâyelerinin sosyal bilgiler dersi öğretim programlarında yer alan değerler açısından incelenmesi
Review the Ömer Seyfettin's stories in terms of values in social studies teaching programs
EMRULLAH KARATEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimGaziosmanpaşa Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER FARUK SÖNMEZ