Edebiyat ve kültürel değerler bağlamında Tatar yazar Ayaz Gıylecev'in Yara romanı
Yara novel by Tatar writer Ayaz Gıylecev in the context of literature and cultural values
- Tez No: 811949
- Danışmanlar: PROF. DR. RAMİLYA YARULLİNA YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Ayaz Gıylecev (1928-2002), XX. yüzyıl Türk Dünyasında meydana gelen çeşitli sosyal ve siyasi olayları yaşamış Çağdaş Kazan Tatar edebiyatının önde gelen yazarlarından biridir. Kırsal kesimde yetişen ve Tatar köyünün havasını, suyunu tüm varlığında taşıyan sanatçı; eserlerinin çoğunda köyün geçmişi ile bugününü, sıradan insanın yaşam felsefesini, derdini ve sevincini kaleme almıştır. İlk eserlerinden itibaren hayatın içinden alınan hadiseleri kaleme alan sanatçı, halkın özelliklerini kendilerinde barındıran karakterlerini benzeri olmayan/değişik betimleme yöntemiyle çizmeyi, Tatar milletinin zengin söz hazinesinden de ustaca yararlanmayı bilmiştir. İşlenen konuların kurgusu bazen gerçeklikten uzak gibi algılansa da kalem ustasının yorum ve keşifleri, olaylar üzerinden aktarmaya çalıştığı fikirleri şaşırtıcı ve düşündürücüdür. Tatar edebiyatında ilk önce hikâye ve povest' (uzun hikâye ya da öykü) ustası olarak şöhret kazanan Ayaz Gıylecev, kültürel unsurlardan da ustaca faydalanmış; onları döneminin önemli meseleleri ışığında anlamlı bir üslupla işlemiştir. Yazarın yaşamın anlamı üzerine olan düşüncelerini, vatanına ve toprağına beslediği sevgisini Tatar halkının manevi değerler içeren inançlarıyla yoğurarak özgün bir şekilde aktardığı görülür. O, hiçbir baskıya teslim olmadan Tatar kültürünü yaşatmayı ilke edinmiş önemli bir isimdir. Bu özellik onun kaleminden düşen Öç Arşın Cir (Bir Avuç Toprak), Comga Kön Kiç Bêlen (Cuma Günü Akşam), Yazgı Kervannar (Bahar Kervanları), Yara vs. nesir türündeki eserlerinde savaş ve savaş sonrası yıllardaki Tatar köyü, hayatın çeşitli zorluklarını aşan çalışkan ve fedakâr insanların yaşam tarzı, ahlak ve aşk, namus ve vicdan gibi ebedî değerler, çelişkili dramatik olaylar ekseninde tasvir edilmiştir. Yazarın Yara adlı romanında, II. Dünya Savaşına giden ve kendisinden uzunca bir süre haber alınamayan genç bir delikanlının savaş yıllarında başından geçen olaylar ve onun dönüşünü sabırla bekleyen ailesiyle sevgilisinin geçirdiği duygular psikolojik derinlikle ve Tatar kültürüne ait çeşitli unsurlarla harmanlanarak ustaca anlatılmıştır. Çalışmada, Yara eserinden yola çıkarak Ayaz Gıylecev'in betimleme ustalığı ve eserde yer alan kültürel unsurlar üzerinden yazarın dünyaya bakış açısı incelenecektir.
Özet (Çeviri)
Ayaz Gıylecev (1928-2002) is one of the leading writers of Contemporary Kazan Tatar literature who experienced various social and political events in the 20th century Turkish World. The artist who grew up in the countryside and carries the air and water of the Tatar village with all his being; In most of his works, he wrote about the past and present of the village, the philosophy of life, trouble and joy of ordinary people. The artist, who wrote down the events taken from the life from his first works, knew how to draw the characters of the people, who embody the characteristics of the people, with a unique/different description method and skillfully benefited from the rich vocabulary of the Tatar nation. Although the plot of the subjects is sometimes perceived as far from reality, the interpretations and discoveries of the pencil master and the ideas he tried to convey through events are surprising and thought-provoking. Ayaz Gıylecev, who first gained fame as a story and povest' (long story or short story) master in Tatar literature, also skillfully benefited from cultural elements; he handled them in a meaningful style in the light of the important issues of his time. It is seen that the author conveys his thoughts on the meaning of life, his love for his homeland and soil, in an original way by kneading the spiritual values of the Tatar people. He is an important name who has adopted the principle of keeping Tatar culture alive without surrendering to any pressure. This feature is Öç Arşın Cir, Comga Kön Kic Bêlen, Yazgı Kervannar, Yara etc. that fell from his pen in his prose works, the Tatar village in the war and post-war years, the lifestyle of hardworking and self-sacrificing people who overcome various difficulties of life, eternal values such as morality and love, honor and conscience, are depicted on the axis of contradictory dramatic events. In the author's novel, Yara, the events of a young boy who went to World War II and could not be heard from for a long time, and the feelings of his family and lover, who patiently awaited his return, are skillfully described by blending them with psychological depth and various elements of Tatar culture. In the study, Ayaz Gıylecev's mastery of description and the author's perspective on the world through the cultural elements in the work will be examined based on the work of Yara.
Benzer Tezler
- James Joyce's mythographical re-writing: The subversion of myth in Ulysses
James Joyce'un yeni mitografik yazımı: Ulysses romanında yeni mitolojik anlatım
MELTEM UZUNOĞLU ERTEN
Doktora
İngilizce
2015
Batı Dilleri ve EdebiyatıPamukkale Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT GÖÇ
- Toplumsal cinsiyet bağlamında gençlerin tüketim eğilimleri: Akdeniz Üniversitesi örneği
Consumption trends of the young people in the context of gender: Case study of Akdeniz University
FATMA DİLARA KARAHAN
- Nur İçözü'nün 8-14 yaş çocuklarına yönelik eserlerinin değerler bağlamında incelenmesi
A study on the works of Nur İçözü for children between 8-14 in terms of values
KÜBRA USLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NEVİN AKKAYA
- Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatında kadın temsilleri ve kimlik sorunları bağlamında bir varoluş mücadelesi: 'Ölmeye yatmak'
A struggle for existence in the context of female representation and identity problems in Turkish republican literature era: 'Ölmeye yatmak'
ELMAS DÖNMEZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
İletişim Bilimleriİstanbul Kültür Üniversitesiİletişim Tasarımı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PERİHAN TAŞ ÖZ
