İyonosferik toplam elektron içeriği ve radon konsantrasyonunun depremlerle olan ilişkilerinin ARIMA ve Monte Carlo simülasyonu ile incelenmesi
Investigation of the relationships of ionospheric total electron content and radon concentration with earthquakes by ARIMA and Monte Carlo simulation
- Tez No: 812039
- Danışmanlar: PROF. DR. FATİH KÜLAHCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Fizik ve Fizik Mühendisliği, Physics and Physics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fizik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Nükleer Fizik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Bu çalışmanın amacı, depremler ile Radon (Rn) ve atmosferdeki Toplam Elektron İçeriği (TEİ) arasındaki olası ilişkiyi bulmak ve olası depremlerin önceden tespiti ile can ve mal kayıplarını azaltmaya dönük veri ve bilgi sunmaktır. Depremlerle toprak Rn gazı arasında genellikle doğrusal bir ilişki olduğu bilinmektedir. Ayrıca depremler ile İyonosferik TEİ arasında da korelasyonlar olduğu bilinmektedir. Böylece, depremler ile Rn ve TEİ arasında bir ilişki olduğu varsayılabilir. Bu çalışmada deprem oluş zamanından önce TEİ ve Rn değerlerinde anomalileri belirlemek için Çapraz Korelasyonlar incelendi. ARIMA modeli ile öngörüler yapılabileceği görüldü. Elde edilen modellerle sonuçlarındaki belirsizliği hesaplamak için Monte Carlo Simülasyonu uygulandı. ARIMA ve Monte Carlo Simülasyonları ile öngörü çalışmaları yapılmış, bu çalışmalarda bilinmeyen zaman dilimleri için (Rn ve TEİ verisi mevcut olmayan) Rn ve TEİ verileri elde edilerek yeni modeller, zaman serileri ve algoritmalar elde edilmiştir. Ayrıca, depremlerin meteorolojik parametrelerle ilişkileri incelenmiş ve aralarındaki anlamlı ilişkilere ulaşılmıştır. Son olarak Rn, TEİ ve deprem büyüklüğü verilerinin olasılık yoğunlukları hesaplanarak, büyüklüğe göre araştırma alanı içerisindeki deprem olma yüzdeleri öngörülmüştür.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to explore the potential relationship between earthquakes, Radon (Rn), and Total Electron Content (TEC) in the atmosphere, and to provide data and information for the early detection of potential earthquakes in order to reduce human and material losses. It is known that there is generally a linear relationship between soil Rn gas and earthquakes. Additionally, correlations between earthquakes and Ionospheric TEC are also known. Thus, it can be assumed that there is a relationship between earthquakes, Rn, and TEC. In this study, Cross Correlations were examined to identify anomalies in TEC and Rn values prior to earthquake occurrences. It was observed that forecasts could be made using the ARIMA model. Monte Carlo Simulation was applied to assess the uncertainty in the obtained models' results. Forecasting studies were conducted using ARIMA and Monte Carlo Simulations, and new models, time series, and algorithms were developed by obtaining radon and TEC data for unknown time periods (where radon and TEC data were not available). Furthermore, the relationships between earthquakes and meteorological parameters were examined, and significant correlations were found. Lastly, by calculating the probability densities of Rn, TEC, and earthquake magnitudes, the probabilities of earthquakes within the research area were predicted based on magnitude.
Benzer Tezler
- The possibility of earthquake forecasting with ionospheric total electron content and radon-222 concentrations using Monte Carlo simulations
Monte Carlo simülasyonları kullanılarak iyonosferik toplam elektron içeriği ve radon-222 konsantrasyonları ile deprem tahmin ihtimaliyeti
PISHTIWAN AKRAM HAMA RASHID
Doktora
İngilizce
2022
Fizik ve Fizik MühendisliğiFırat ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH KÜLAHCI
- Evaluation of the effects of earthquakes on radon and total electron content values and meteorological changes: A Monte Carlo simulation prediction
Depremlerin radon ve toplam elektron içeriği değerleri ve meteorolojik değişimler üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi: Bir Monte Carlo simülasyonu kestirimi
AHMET SAİT ALALI
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Fizik ve Fizik MühendisliğiFırat ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH KÜLAHCI
- Radon,deprem ve toplam elektron içeriğinin ilişkileri üzerine: otoregresif tümleşik hareketli ortalama modeli
On the relationships of radon, earthquake and total electron content: autoregressive integrated moving average model
SİNAN KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Fizik ve Fizik MühendisliğiFırat ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH KÜLAHCI
- Determination of possible responses of radon-222 and atmospheric total electron content to earthquakes: An ARIMA and Monte Carlo simulation
Radon-222 ve atmosferik toplam elektron içeriğinin depremlere verdikleri olası tepkilerin belirlenmesi: Bir ARIMA ve Monte Carlo simülasyonu
DAWAR HAMA KHALID MOHAMMED
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Fizik ve Fizik MühendisliğiFırat ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH KÜLAHCI
- İyonosferik toplam elektron içeriği (TEC) değişiminin belirlenmesi
Determination of variations of the ionospheric total electron content (TEC)
ONUR ÜNVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Fizik ve Fizik MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEHRA CAN