Entropi temelli MAUT ve SAW yöntemleri ile ülkelerin ekonomik özgürlüklerine ilişkin bir örnek uygulama
An example application on the economic freedom of countries with entropy - based MAUT and SAW methods
- Tez No: 812454
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞENOL ALTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonometri, Econometrics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yöneylem Araştırması Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Kişilerin veya firmaların ticari / ekonomik faaliyetler yaparken karşı karşıya kaldıkları en küçük devlet sınırlamalarına ekonomik özgürlük denilmektedir. Bütün yatırımcılar ticari / ekonomik faaliyetlerini kolaylıkla yapmak ister. Ekonomik özgürlük düzeyi yüksek olan ülkelerde kişilere (yatırımcılara) daha fazla üretme, tüketme ve yatırım yapma imkânı verilmektedir. Bir ülkede ekonomik özgürlük seviyesinin yüksek ise bu ülkede serbest piyasa koşullarına göre ekonomi işler, kurum ve kurallar esas alınır. Devlet (kamu otoritesi) serbest girişimciyi (yatırımcıyı) korur ve bu kişilerin hukuki haklarını güvence altına alır. Bu çalışmada tüm ülkeler için merkezi ABD'de olan Heritage Vakfı isimli düşünce kuruluşu tarafından yayınlanan“Ekonomik Özgürlük Endeksi”incelenmiştir. Bu endeks on iki temel kriterden oluşmakta ve bu kriterler ülkedeki tarifelerin düzeyi, yabancı sermaye ve yatırımlara yönelik kısıtlamaların varlığı, karaborsa durumu, ülkedeki vergileme süreci, kamu otoritesinin ekonomi içindeki varlığı ve ağırlığı, ülkedeki enflasyon, ülkenin finansal kesimi ve bankacılık sektörünün bağımsızlığı, çalışanlar için ücret politikaları ile mal ve hizmet fiyatlarına yönelik kontroller, düzenleme ve regülasyonlar, yatırımcıların mülkiyet hakları vb. tüm aşamaları içermektedir. Bu tez çalışması ile 1996 yılından beri Heritage Vakfı tarafından hesaplanan endekste belirlenen yöntemler ve ağırlıklara yönelik olarak yeni bir alternatif getirmeyi hedeflemiştir. Bu amaçla hem ana kriterlerin ağırlık değişimleri hem de alt kriterlerdeki ağırlık değişimlerinin etkisi incelenmiştir. Uygulama da 2018, 2019 ve 2020 verileri kullanılmıştır. Tezde önerilen modeller ile kriterler ağırlıkları Entropi yöntemi hesaplandıktan sonra MAUT ve SAW yöntemleriyle ülkeler ekonomik özgürlüklerine göre değerlendirilmiş ve sıralanmıştır. Ağırlıklandırma işlemi sonucunda en önemli kriter“Enflasyon (%)”olarak bulunmuştur. Yapılan sıralamalar sonucunda ise Türkiye 173 ülke içinde SAW modelinde 2021 yılında 42. ci sırada ve 2022 yılında ise 39. uncu sırada bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
The smallest state restrictions that individuals or companies face while performing commercial / economic activities are called economic freedom. All investors want to carry out their commercial / economic activities easily. In countries with a high level of economic freedom, individuals (investors) are given the opportunity to produce, consume and invest more. If the level of economic freedom is high in a country, the economy functions according to the free market conditions in that country, institutions and rules are taken as a basis. The state (public authority) protects the free entrepreneur (investor) and secures their legal rights. In this study, the“Economic Freedom Index”published by the Heritage Foundation, headquartered in the USA, was examined for all countries. This index consists of twelve basic criteria and these criteria are the level of tariffs in the country, the presence of restrictions on foreign capital and investments, the black market situation, the taxation process in the country, the presence and weight of the public authority in the economy, inflation in the country, the independence of the country's financial sector and banking sector, wage policies and controls on prices of goods and services, regulations and regulations, property rights of investors, etc. includes all stages. With this thesis, it has aimed to bring a new alternative to the methods and weights determined in the index calculated by the Heritage Foundation since 1996. For this purpose, both the weight changes of the main criteria and the effect of the weight changes in the sub-criteria were examined. In the application, 2018, 2019 and 2020 data were used. After calculating the entropy method with the models proposed in the thesis and the criteria weights, the countries were evaluated and ranked according to their economic freedom with the MAUT and SAW methods. As a result of the weighting process, the most important criterion was found to be“Inflation (%)”. As a result of the rankings, Turkey ranked 42nd in the SAW model in 2021 and 39th in 2022 among 173 countries.
Benzer Tezler
- Çok kriterli karar verme teknikleri ile İSO 500'ün sektörel bazda performans değerlendirmesi
Evaluation of ISO 500 companies sectorel performance through multi criteria decision making methods
GÖNÜL TOKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeSüleyman Demirel Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURİ ÖMÜRBEK
- Banka personel seçiminin çok kriterli karar verme yöntemlerinden entropi temelli MAUT, ARAS ve gri ilişkisel analiz yöntemleri ile değerlendirilmesi
Assesment of bank personnel selection by using multiple criteria decision making methods entropy based MAUT, ARAS and gray relation analysis
MURAT DENİZ KENGER
- TCDD tarafından işletilen lojistik köylerin performanslarının çok kriterli karar verme ve veri zarflama analizi yöntemleri ile değerlendirilmesi
Assessment of the performance of logistic villages operated by TCDD by multiple criteria decision making and data envelopment analysis methods
TANER FİLİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
UlaşımBurdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA GÜL ALTIN
- Entropi temelli WASPAS ve Gri İlişkisel Analiz yöntemleri ile Avrupa'nın en büyük havalimanlarının sıralanması
Ranking the largest european airports by using entropy- based WASPAS and Grey Relational Analysis methods
İBRAHİM BUDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
UlaşımSüleyman Demirel Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MELTEM KARAATLI
- Entropi temelli yapısal eşitlik modeline ilişkin bir uygulama
An application on entropy based structural equation modeling
ASLI GÜNER
Doktora
Türkçe
2022
İstatistikEskişehir Osmangazi Üniversitesiİstatistik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN GÜRBÜZ