Tunç Çağlarında Afghanistan: Mundigak uygarlığı
Afghanistan in the Bronze Ages: The Mundigak civilization
- Tez No: 812455
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ATAKAN AKÇAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 329
Özet
Bugün Afganistan olarak adlandırılan topraklar, eski zamanlardan beri ilk insanlar tarafından iskan edilmiştir. Elde edilen eserler, insanların yaklaşık 150 bin yıl öncesinden bu yana bu topraklarda yaşadığını göstermektedir. Ancak şu noktayı da eklemek gerekir ki Afganistan, arkeologların geçmiş uygarlıklara ait yeterince eser ve bilgi keşfedip inceleyebilmeleri için tarih yazımı ve arkeoloji araştırmaları açısından çokça çalışmaya ihtiyaç duyan bir ülkedir. Günümüz Afganistan bölgesinde Geç Tarih Öncesi Dönem (Tunç Çağı) ile ilgili araştırmalar 20. yüzyılın başlarında başlamıştır. Geç Prehistorik Dönem üzerine bir asrı aşkın süredir devam eden arkeolojik araştırmalara rağmen, bu dönemde bölgede meydana gelen kültürel gelişmelerin kapsamlı bir resmine hâlâ sahip değiliz. Buradaki Geç Prehistorik Dönem ile ilgili çalışmalar, 1950'ler ve 1960'larda Mundigak ve Deh Morasi Gundai yerleşimlerinde yapılan kazıların ardından hız kazandı. Afganistan'daki Tunç Çağı yerleşimleri üzerinde daha sonra yapılan araştırmalar, burada çeşitli alanlardan çıkarılan maddi kültürün Güney Asya, Orta Asya ve İran'da başka yerlerde bulunanlarla dikkate değer benzerlikler gösterdiğini gösterdi. Afganistan'ın coğrafi konumu ve bol kaynakları ile birlikte bu keşifler, arkeologları buradaki Tunç Çağı Kültürlerinin gelişimini ve çağdaş komşu medeniyetler arasındaki etkileşim ağlarının doğasını anlamak için araştırma yapmaya sevk etti. Bu araştırmalar doğası gereği sınırlı olmakla birlikte, Afganistan'daki Tunç Çağı yerleşimlerinin temel sosyo-kültürel değişimlere ve ekolojik düzenlemelere uğradığını açıkça göstermiştir. Afganistan, tarihi ve tarih öncesi dönemlerde pek çok kültürün, medeniyetin, dinin, kültürel ve sosyal gelişmenin oluşumuna tanık olmuştur. Bu medeniyetlerden biri, M.Ö 4-2. Bin yıllarda Afganistan'daki en büyük Tunç Çağı medeniyetinin hikayesini anlatan Mundigak medeniyetidir. Mundigak tepesindeki insan yerleşiminin tarihi geçmişi, MÖ bin beş yüz ila üç bin yıl öncesine dayanmaktadır. Bu bölgede insan yaşamının yedi dönemi geçti ve bu bölge Afganistan'ın en eski bölgelerinden biridir. Zamanla içinde, tarihsel eğilimini ve sosyo-ekonomik yaşamını yansıtan kıymetli kültürel-tarihi hazineler ortaya çıkmıştır. Mundigak'ta herhangi bir tarihi eserin varlığı, bu bölge halkının yaşam açılarının ve boyutlarının bir bölümünü yansıtır. Bahsi geçen bağlamdaki bu tez, Afganistan'daki Tunç Çağı Kültürler üzerine yürütülen araştırmacıların bir incelemesini sunmakta ve dönemin bölgedeki kültürel öneminin genel olarak anlaşılmasındaki eksiklikleri vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
The lands that are called Afghanistan today have been inhabited by the first humans since ancient times. The artifacts obtained show that people have lived in these lands since about 150 thousand years ago. However, it should be added that Afghanistan is a country that needs a lot of work in terms of historiography and archeology research so that archaeologists can discover and examine enough artifacts and information from past civilizations. Research on the Late Prehistoric Period (Bronze Age) in present-day Afghanistan began in the early 20th century. Despite over a century of archaeological research on the Late Prehistoric Period, we still do not have a comprehensive picture of the cultural developments that took place in the region during this period. Studies of the Late Prehistoric Period here gained momentum after excavations at Mundigak and Deh Morasi Gundai settlements in the 1950s and 1960s. Later research on Bronze Age settlements in Afghanistan showed that material culture excavated from various sites there showed remarkable similarities with those found elsewhere in South Asia, Central Asia, and Iran. These discoveries, together with Afghanistan's geographic location and abundant resources, have prompted archaeologists to investigate here to understand the development of Bronze Age Cultures and the nature of interaction networks between contemporary neighboring civilizations. Although these studies are limited in nature, they have clearly shown that the Bronze Age settlements in Afghanistan have undergone fundamental socio-cultural changes and ecological adjustments. Afghanistan has witnessed the formation of many cultures, civilizations, religions, cultural and social developments in historical and prehistoric times. One of these civilizations, 4-2 BC. It is the Mundigak civilization that tells the story of the greatest Bronze Age civilization in Afghanistan in the 19th century. The history of human settlement on the Mundigak hill dates back to between one thousand five hundred and three thousand years BC. Seven periods of human life have passed in this region and this region is one of the oldest regions of Afghanistan. Over time, valuable cultural-historical treasures have emerged, reflecting its historical trend and socio-economic life. The presence of any historical artifacts in Mundigak reflects some of the aspects and dimensions of life of the people of this region. In this context, this thesis presents a review of researchers on Bronze Age Cultures in Afghanistan and highlights the gaps in the general understanding of the period's cultural significance in the region.
Benzer Tezler
- Tunç Çağlarında Anadolu'da silah buluntulu mezarlar ve savaşçı mezarları problemi
Weapon-bearing burials in Anatolia during the Bronze Ages and the problem of warrior graves
ENSAR MİRAÇ NACAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ArkeolojiAnkara ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKKI LEVENT KESKİN
- Erken ve Orta Tunç Çağlarında Batı Anadolu yerleşim örüntülerinin diakronik analizi
A diachronic analysis of West Anatolian settlement patterns during the Early and Middle Bronze Ages
MİNE KOCAAY BİLEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ArkeolojiAnkara ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKKI LEVENT KESKİN
- Kalkolitik ve Tunç çağlarında Göller bölgesindeki iklimsel değişiklikler ve bu değişikliklerin bölgedeki arkeolojik yerleşim sistemlerine etkisi
Climatic changes in the Lake district during Chalcolithic and Bronze ages and its effects on archaeological settlement systems
ARMAN TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Arkeolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BÜLENT ARIKAN
- Gaziantep müzesindeki Tunç Çağı iğnelikleri
Metal pins of Bronze Age in the Gaziantep Museum
FATMA BULGAN
- Arkeolojik verilerin ışığında Epi-Paleolitikten Tunç Çağları sonuna kadar Anadolu-İran ilişkileri
Relation between Anatolia and İran from the Epi-Paleolithic to the end of Bronze Ages based on archeological fainding
BAYRAM AGHALARİ