Kutb'un Hüsrev ü Şirin'inde niteleme sıfatları
Attributive Adjectives in Kutb's Hüsrev ü Şirin
- Tez No: 812573
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YAŞAR TOKAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Hüsrev ü Şirin, İşlev, Niteleme Sıfatı, Sıfat, Yapı, Hüsrev ü Şirin, Function, Attributive Adjective, Adjective, Structure
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 270
Özet
Hüsrev ü Şirin, Altın Ordu şairi Kutb tarafından 14. yüzyılda kaleme alınmış bir mesnevidir. Nizâmî'nin aynı addaki eserinin Türkçeye tercümesi olarak bilinen bu mesnevi, Sasani hükümdarı Hüsrev Perviz ile Ermen ülkesinin melikesi Mehin Banu'nun yeğeni Şirin arasında geçen aşk hikâyesini konu almaktadır. Kutb'un Hüsrev ü Şirin'i, Türk edebiyatında yazılan Hüsrev ü Şirin mesnevilerinin ilki olması bakımından oldukça önem taşımakta ve daha çok dinî konular etrafında şekillenen eserlerin yazıldığı Harezm-Altın Ordu edebiyatında, din dışı bir konuyu içermesi açısından orijinallik göstermektedir. Konu edilen hikâye itibariyle eserde sanatsal bir anlatım esas alınmış ve bu anlatımda sık sık sıfatlardan yararlanılmıştır. Bu çalışma, söz konusu eserde şairin başvurduğu niteleme sıfatlarının incelenmesi üzerinedir. Çalışmanın ilk bölümünde taranan metinde tespit edilen 637 niteleme sıfatı, yapılarına göre ele alınmış ve bu doğrultuda ilgili başlıklarda örneklendirilmiştir. Bu sıfatlar, yapısal tasnifin ardından bağlamdaki kullanımları dikkate alınarak işlevlerine göre sınıflandırılmış ve tanıklama yoluyla çalışmaya aktarılmıştır. Bu bölümlerin ardından eserde kullanılan tüm niteleme sıfatlarının niteledikleri isimler, kullanım yerleri ve kullanım sayıları, yapılarına ve işlevlerine bağlı kalınarak tablolarda gösterilmiştir. Elde edilen niteleme sıfatlarından hareketle ulaşılan sonuçlar, tezin sonuç bölümünde tablolar aracılığıyla değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Hüsrev ü Şirin is a masnavi that was written by the Golden Horde poet Kutb in the 14th century. This masnavi, which is known as the translation of Nizâmî's work with the same name, is about the love between Sassanid ruler Hüsrev Perviz and the Şirin who is the niece of Armenian queen Mehin Banu. Kutb's Hüsrev ü Şirin is very important because it is the first of Hüsrev ü Şirin masnavis in Turkish literature and it shows originality because its subject is non-religious in Khwarezm-Golden Horde literature where mostly religous works are written. In the work, an artistic expression is used in regard of the told story and adjectives are often used in this expression. This study is about examination of the attributive adjectives used by the poet in the aforementioned work. In the first part of the study, 637 attributive adjectives identified in the scanned text were handled according to their structures and exemplified in the relevant headings in this regard. After the structural classification, these adjectives were classified according to their functions by taking into account their usage in the context, and transferred to the study by modelling. After these sections, the names that are qualified by the attributive adjectives used ın the work, their usage places, and their number of usages are shown by sticking to their structures and functions. In the conclusion part of the thesis, the results obtained from the attributive adjectives were evaluated through tables.
Benzer Tezler
- Kutb'un Hüsrev ü Şīrīn'inde adların kavram alanı
Conceptual area of names in Kutb's Hüsrev ü Şirin
ASİYE ÇİNAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÖZEREN
- Kutb'un Hüsrev ü Şîrîn'inde isimler
Names in Kutb's Husrev u Şîrîn
HANİFE ULUDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ İHSAN YAPICI
- Kutb'un Husrev ü Şı̇rı̇n'inde söz varlığı
Vocabulary in Kutb's Hüsrev ü Şirin
ZEYNEP ORHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHAT ÜSTÜNER
- Kutb'un Farsçadan Türkçeye çevirdiği Ḫüsrev ü Şīrīn adlı mesnevisinde fiiller
Verbs in Hüsrev ü Şirin's masnavi translated by Kutb
MEDİNE YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UFUK DENİZ AŞCI
- Kutb'un Hüsrev ü Şirin'i üzerine söz dizimi incelemesi (1-2332)
A syntactic study on the Qutb's Hüsrev ü Şirin (1-2332)
AYYÜCE SEVİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERYAL KORKMAZ