Geri Dön

Kompleks kent sistemi karşısında mekansal planlama sistemi analizi ve değerlendirme yöntemi önerisi-Türkiye örneği

Analysis and evaluation method proposal for spatial planning system against complex city systems the Turkey case

PDF İndir

  1. Tez No: 812783
  2. Yazar: BAHRİYE TUTANÇ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ADEM ERDEM ERBAŞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Şehircilik Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 247

Özet

Türkiye ve dünyada özellikle metropoliten kentlerde mekânsal planlamanın ilgilenmesi gereken konular çeşitlenmekte, artmakta ve karmaşık hale gelmektedir. Planlama ise geleneksel rasyonel bakış açısını sürdürmesi durumunda kentsel sistemleri doğru analiz edememekte ve ortaya çıkan meselelerde parçacıl yaklaşımlar geliştirmektedir. Buna cevaben, kompleks sistem teorisi biyoloji, fizik, matematik vb bilimlerden temel alarak özellikle 1990 sonrasında planlama tartışmalarına da konu olmuştur. Ancak Türkiye planlama sisteminin bu yeni kavram ile incelenmesi ve ilişkilendirmesi yapılmamıştır. Varlığı ve varlıklar arasındaki ilişkilerin anlaşılmasına odaklanan kompleks sistem yaklaşımı, planlamada da benzer bir yaklaşımın olması gerekliliği üzerine tartışmalar yaratmaktadır. Son dönemde gelişen teknolojinin de katkısı ile ajan temelli çözümlemeler, iletişimsel planlama, stratejik planlama gibi bu yönde ortaya çıkan ve çözüm olarak sunulan planlama yaklaşımları mevcuttur. Ancak planlamanın ilgilendiği meseleleri bir sistem içinde ele almak ve bu sistem bileşenlerini de ilişkiler ve yarattıkları meseleler bağlamında tanımlamak günümüzde planlama yazını için yeni bir konudur. Kompleks kent sistemine karşın her ülkenin geliştirdiği mekanizmalar ve verdiği tepkiler kendi dinamikleri çerçevesinde değişmektedir. Bu tez, kentsel sistemleri kompleks sistem teorisi ışığında inceleyerek, kentsel sistem karşısında mekânsal planlamanın verdiği tepkileri analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada kentsel sistemler karmaşıklık ve dinamizimin en çok arttığı metropoliten alanları işaret etmektedir. Bu bakış açısı ile tez geleneksel planlama yaklaşımlarının metropoliten kentlerin ihtiyacını karşılamada ve değişim hızını takip etmekte yeterli olmadığı durumlarda nasıl bir yaklaşım geliştirmelidir sorusuna yanıt aramıştır. Kompleks kentsel sistemlerde kentin okuması mekansal, organizasyonel, sosyal ve zamansal kompleksite bileşenleri olarak ele alınmaktadır. Bu bileşenler ya da bileşenleri oluşturan varlıklar arasındaki ilişkilerin akışkanlığı ve sürekli oluş hali planlamanın ve plancının tavrının bu noktada nasıl olmalı sorusunu gündeme getirmektedir. Bunun için kompleks sistem yazarları öncelikle sistemi anlamak ve içerisinde yer almak gerektiğini söylemektedir. Sistemi anlama konusu her bir sistemin analizini gerektirmektedir. Tezin özgün yanı ve amacı kompleks kent sistemi tanımı, ilişkili kavramlar ve bileşenlerinden yola çıkarak üretilen mekansal planlama değerlendirme yöntemi ile farklı ülke planlama sistemlerinin analizini ve karşılaştırmasını yapmak; ardından Türkiye planlama sisteminin 1980 sonrası dönemini bu çerçevede inceleyerek, sistemin var olan ve yeniden yarattığı meselelerin çözülemeyen tıkanan noktalarını kompleks sistem çerçevesinde tespit etmektir. Çalışmada büyük oranda kalitatif yöntemlerden faydalanarak elde edilen bilginin analizi ve yorumlanması ile keşfedici ve açıklayıcı bir planlama mekanizmaları değerlendirme yöntemi elde edilmiş, Türkiye örneğinde uzman görüşmelerinin de AHP (Analitik Hiyerarşi Yöntemi) ile dahil edilmesi ile çalışma geliştirilmiştir.

Özet (Çeviri)

The issues that spatial planning is dealing with in especially metropolitan areas are getting more complex and increasing in number and genre. On the other side, planning fails to analyze urban systems accurately as long as it keeps its traditional rationality and fragmented planning approaches arise. As a response to that problem, complex systems theory has been the subject of planning discussions mostly after the 1990s all over the World referenced to other sciences like biology, physics, and mathematics, but not in Turkey yet. The Turkish planning system has not been examined and associated with this new concept. The complex systems approach, which focuses on the understanding existence of and the relationships between entities, creates debates on the need for a similar and new approach in planning. Besides, there are brand new and current planning approaches that are believed to come up with the same concern such as agent-based planning, communicational planning, strategic planning, etc. the development of technology has been very useful in developing such planning approaches. However, today it is a new topic for planning environment to deal with the issues within a system and to define these system components in the context of relations. Against the complex urban system, the mechanisms developed by each country's planning systems and the reactions it gives change within the framework of the country's own dynamics. This thesis aims to analyze the responses of spatial planning to the urban complex system by examining urban systems in the light of complex system theory. Throughout the thesis urban systems refer to metropolitan areas where complexity and dynamism increase the most. With this perspective, it is sought to answer the question of what approach should be developed as traditional planning approaches fail to meet the needs of metropolitan cities and follow the rapid change. In urban complex systems approach, the city is considered as a system comprising the components of spatial, organizational, social and temporal complex subsystems. The fluidity and continuity state of relationships among subsystems or entities raises the question of how the planning and the planner's attitude should be at this point. For this, the authors of complex systems find it necessary to understand the system and be involved in it which requires the analysis of each system. The original aspect and purpose of the thesis are that having defined urban complex systems with related concepts and components, it develops a method to analyze and compare different countries' spatial planning systems. Following that within the framework of the complex system, examining the post-1980 period of the Turkish planning system and determining the unresolved obstructed points of the existing and recreated issues of it will be rolled out. Additionally, an exploratory and explanatory planning mechanisms evaluation method was obtained by interpreting the information obtained by using qualitative methods to a large extent, and in the case of Turkey, a study was developed by including expert interviews with AHP (Analytical Hierarchy Method).

Benzer Tezler

  1. Tez No

    492523

    Assessment of the slow city approach GIS for Seferihisar

    Seferihisar için yavaş şehir yaklaşımının CBS ortamında değerlendirilmesi

    ÇAĞLAYAN ŞAFAK KAZMA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİzmir Katip Çelebi Üniversitesi

    Kentsel Yenileme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZŞEN ÇORUMLUOĞLU

  2. Tez No

    845853

    Optimization in spatial planning from generative design approach: The application for Göktürk, Istanbul

    Üretken tasarım yaklaşımıyla mekansal planlamada optimizasyon: Göktürk, İstanbul uygulaması

    MERVE DENİZ TAK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİYE AHU GÜLÜMSER

  3. Tez No

    437310

    Modern döneme dek Afrika'nın uluslararası ticaret sistemine eklemlenme süreci

    The process of integration of Africa into international trade system until modern period

    HALDUN YÜRÜMEZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    EkonomiAnkara Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MELEK MELAHAT FIRAT

  4. Tez No

    121040

    Restructuring processes and the city: A case study on İzmir and its region

    Yeniden yapılanma süreçleri ve kent: İzmir ve bölgesi üzerine bir çalışma

    ULAŞ Ş. KILIÇKAYA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2002

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. CEMAL ARKON

  5. Tez No

    597487

    Kentleşme baskısı altındaki köylerin kimlik özelliklerinin belirlenmesi ve kır-kent dönüşüm senaryolarının oluşturulması: Karacaören köyü (Çanakkale) örneği

    Spesification of identity features and development of rural-urban transition scenarios of the villages under urbanization pressure: Case study of Karacaoren village (Canakkale)

    TUĞÇE CİVELEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Peyzaj MimarlığıÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. LEVENT GENÇ

Geri Dön