Karagöz geleneğindeki değişim ve dönüşümün günümüz İstanbul'u ve YouTube örneği üzerinden incelenmesi
Analyzing the transformations and changes of the Karagoz tradition today's Istanbul and YouTube sample
- Tez No: 812967
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MERİÇ HARMANCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 302
Özet
Bu çalışma, Türk temaşa sanatı içinde kadim bir geçmişe sahip olan Karagöz geleneğindeki değişim ve dönüşümün izleri takip etmek amacıyla yapılmıştır. Bu değişim ve dönüşümü takip etmek için yazılı kaynaklarda var olan bilgiler ve metinlerle günümüzde bu sanatı icra eden İstanbul'daki Karagözcülerle yapılan görüşmeler, onların oyunları ve dijital platformlarda YouTube'ta yer alan videolar üzerinden bir çalışma yürütülmüştür. Temelinde insanın bulunduğu bir yapı olan kültür ve kültürel yapının içinde yer alan edebiyat, tiyatro, gelenek gibi pek çok alan; insanın geçirdiği her türlü değişim, gelişim ve güncellemeden etkilenmiş; sözlü kültür ortamlarında başlayan edebi ürünlerin yolculuğu, önce yazılı kültür ortamına, sonra da dijital kültüre aktarılmıştır. Geleneksel Türk tiyatrosunun pek çok türünde olduğu gibi bu tür içinde önemli bir yere sahip olan Karagöz geleneği de toplumsal ve kültürel yapıdaki değişikliğe kayıtsız kalmamış, sözlü kültür ortamında başlayan yolculuğunu sanal ortama da taşımıştır. Özellikle son yüzyılda teknolojinin gelişmesiyle birlikte hayatın büyük bir bölümünü etkileyen/kapsayan dijitalleşme, yalnızca günlük hayattaki rutinleri değil, sanatı yaşayış ve aktarış biçimlerini de etkilemiştir. Bu çalışmada, öncelikle Karagöz geleneğin tarih içinde yaşadığı değişimlere değinilmiş ve geleneğin somut olmayan kültürel miras listesine girişinden günümüze kadar olan süreci incelenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde, günümüzde Karagöz geleneğinin İstanbul'da nasıl sürdürüldüğünü tespit etmek için hâlen bu sanatı İstanbul'da icra eden beş Karagöz sanatçısı ile görüşmeler yapılmış; gözlem ve yönlendirilmiş mülakat tekniği kullanılarak veriler toplanmış ve bu Karagöz sanatçılarının oyunları analiz edilmiştir. Çalışmanın devamında dijital ortamlarda Karagöz geleneğinin durumunu incelemek için dünyada ve Türkiye'de en çok kullanılan video paylaşım sitesi olan YouTube'ta yer alan Karagöz'le ilgili videolar izlenmiş ve bunlar arasında çalışmaya kaynaklık edebilecek on dört tane örnek video veri analizi yöntemiyle incelenmiştir. Karagöz'ün dijital ortamlarda sunumu ele alınmış, oyunun icra ortamlarında içerik ve teknik olarak değişime uğradığı, dijital ortamda ise yapı ve tekniğinin farklılaşarak dönüşüme uğradığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aim to analyze the changes and tranformations of the traditional Turkish shadow play Karagoz, which has an ancient history. Mainly study use information and texts from written sources, considering of interviews which made with Karagoz puppeteers at Istanbul, games related to Karagoz, videos from the digital platforms such as Youtube and shadow plays from Istanbul Karagoz puppeteers. Perspectives of culture and cultural structure such as literature, theatre and tradition which directly related to their connections with human. Culture and cultural structure are affected by every changes, development and transformation of human. Adventure of transmitted literary traditions in oral culture environment firstly effect on written sources then changes applied to digital sources. Karagoz also hasn't been remained indifferent to changes like other performing arts in traditional Turkish theatre. Moreover, study covers relationship between digital platforms and Karagoz. With the ongoing development of technology, digitalization especially is shaping community life in last century, not just impact on routine lifes, that also has big impact on way of living art and version of transferring art. Study aims to primarily observe the changes of Karagoz in history from past to present. Furthermore, this study secondly analyzes the changes in specific period, starting from being accepted as ICH by UNESCO to until today. Second stage of study focus on monitoring how to perform Karagoz in Istanbul. To observe its performance in Istanbul, in-depth interviews were conducted with five Karagoz puppeteers who has been actively doing their performing. During interviews and observation, guided interview metholodogy is applied to collect datas. Moreover, fourteen of Karagoz puppeteers plays are analyzed by monitoring their performing. Karagoz videos were considered on Youtube and fifteen reliable videos selected. Result shows that content and technique of Karagoz plays has undergone changes that lead to tranformation of Karagoz in platforms.
Benzer Tezler
- Karagöz geleneğinde değişim
Evolution in Karagöz tradition
SERKAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Sahne ve Görüntü SanatlarıHaliç ÜniversitesiTiyatro Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEVAT ÇAPAN
- Gezici bir kukla tiyatrosu için Avant-Garde uygulamalar
Başlık çevirisi yok
REFİKA TARCAN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1990
Sahne ve Görüntü SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. SADİ ÖZİŞ
- Tabaka gözenekliliği ve akışkan cinsinin sismik yansıma genliklerinin açı ile değişimine etkisi
The effects of porosity and fluid type on the angle dependent reflectivity
VOLKAN UĞUR KARAGÖL
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜLYA KURT
- Kıbrıs Türk halk kültüründe gölge tiyatrosu bağlamında icra ve seyirci
Başlık çevirisi yok
İLKE SUSUZLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZKUL ÇOBANOĞLU
- Halk tiyatrosu geleneğinde göstergelerin işlevi: Meddah, karagöz, ortaoyunu
The function of signs in the tradition of folk theatre: Meddah, karagoz, ortaoyunu
HASAN ANIL SEPETCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sahne ve Görüntü SanatlarıAnkara ÜniversitesiTiyatro Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR ÇEVİK