Resimli çocuk kitaplarında özel gereksinimi olan bireylerle karşılaşan çocukların görüşleri üzerine bir çalışma
A study on the opinions of children encountering individuals with special needs in picture books
- Tez No: 813015
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KEVSER KOÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Bu araştırma resimli çocuk kitaplarında özel gereksinimi olan bireylerle karşılaşan çocukların görüşlerini anlamak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada çocukların seçilen kitaplar hakkındaki görüşlerini derinlemesine anlamak amaçlandığından, nitel deneysel araştırma deseni adı verilen karma bir yöntem uygulanmıştır. Araştırmada 5-6 yaş grubundan 15 kişilik bir katılımcı grubu belirlenmiştir. Veriler farklı iki günde, bire bir görüşme oturumlarında toplanmıştır. Her bir oturumda seçilen“Şuşu Can ve Dörtteker”ve“Farklı Olmak Kötü Mü?”kitaplarının biri okunmuş ve ardından kitap hakkında görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Veriler ses kayıtları ve araştırmacı günlüğü notları ile toplanmıştır. Toplanan veriler nitel tematik analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Çalışmanın bulguları incelendiğinde çocukların“Şuşu Can ve Dörtteker”kitabını beğendikleri görülmüştür. Aynı zamanda“Şuşu Can ve Dörtteker”kitabın ardından, çocukların özel gereksinimi olan akranlarını bireysel özelliklerine odaklanarak tanımladıkları görülmüştür.“Farklı Olmak Kötü Mü?”kitabını çocukların bir kısmı beğenmediklerini ifade etmişlerdir. Kitabın ardından ise çocuklar özel gereksinimi olan akranlarına dair ifadelerinde daha çok engel vurgusunda bulundukları görülmüştür. Aynı zamanda çocukların okunan kitaplardan etkilendikleri, kitaptaki karakterlerle özdeşim kurdukları ve başka bireylerin de kitaptaki karakterle özdeşim kuracaklarını düşündükleri görülmüştür. Çocukların kitaplardan çıkarım yapma ve ders çıkarma eğiliminde oldukları görülmüştür.“Şuşu Can ve Dörtteker”kitabı için“Çevreyi temiz tutmak gerekir”,“Birlikte yarışmaları güzeldir”şeklinde çıkarımlar yaparken;“Farklı Olmak Kötü Mü?”kitabında çocukların görüşleri de“Arkadaşlarına iyi davranmak gerekliliği”ve“Olumsuz davranışın ceza veya bedeli”üzerine yoğunlaşmaktadır. Böylece farklı temsillerin çocukların görüşlerinin yansımasını da farklılaştırdığı görülmektedir. Kitapların çocukları etkilediği ve nitelikli kitapların özel gereksinimi olan bireyleri uygun ve doğru biçimde yansıtmalarının, özel gereksinimi olan bireylerin toplumsal kabulünü etkileyeceği düşünülmektedir. Farklı kitaplarla yapılacak çeşitli çalışmaların alan yazına zenginlik kazandıracağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research was to explore children's perspectives on individuals with special needs depicted in picture books. The study aimed to gain a deep understanding of children's opinions about books. To achieve this, a qualitative experimental research design, known as mixed methods, was employed. The study involved 15 participants aged 5-6 years old. Data were collected through individual interviews conducted on two separate days. Each session involved reading one of the selected books, namely“Şuşu Can and Dörtteker”and“Is It Bad to Be Different?”, followed by interviews about the book. Data were gathered using audio recordings and researcher diary notes. The collected data were analyzed using qualitative thematic analysis. The findings of the study revealed that the children had a positive reception of the book“Şuşu Can and Dörtteker”. Additionally, it was observed that the children, after reading“Şuşu Can and Dörtteker,”focused on individual characteristics when describing their peers with special needs. On the other hand, some children expressed dislike for the book“Is It Bad to Be Different?”. Following this book, their statements regarding their peers with special needs tended to emphasize obstacles more. The study also found that children were influenced by the books they read, often identifying with the characters and assuming that others would do the same. It was evident that children made inferences and derived lessons from the books. The inferences drawn by the children from“Şuşu Can and Dörtteker”included the importance of keeping the environment clean and the value of cooperation. Conversely, after reading“Is It Bad to Be Different?”, children's opinions centered around the necessity of being kind to friends and the consequences of negative behavior. Thus, it became apparent that different book representations influenced the diversity of children's opinions. This research highlights the impact of books on children and emphasizes the significance of accurate and appropriate portrayals of individuals with special needs in fostering social acceptance. Further studies examining different books will contribute to the enrichment of the literature in this field.
Benzer Tezler
- Okul öncesi sınıflarında özel gereksinimli çocukların temsil edilmesi: Bir karma yöntem araştırması
Representation of children with special needs in preschool classrooms: A mixed methods research
NACİYE ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİMET BÜLBİN SUCUOĞLU
- Özel gereksinimliliği içeren Türkçe ve çeviri resimli çocuk kitaplarının incelenmesi
Review of Turkish and translation children picture books including special needs
ÇİĞDEM KAYMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Batı Dilleri ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. DR. SEMRA ŞAHİN
- Resimli çocuk kitaplarında Atatürk ve Cumhuriyet değerlerinin incelenmesi (1950-1997)
Başlık çevirisi yok
NESLİHAN NUR ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEN SEZER ARIĞ
- Resimli çocuk kitaplarında mekân algısı ve bir uygulama çalışması
Perception of space in children's picture books and application study
FATMA ZEHRA SARAN
- Okul öncesi çocuklarına yönelik yayımlanan hikâye kitaplarının barış eğitiminin temel kavramları açısından incelenmesi
An investigation of published story books for pre-schoolstudents in terms of peace education main concepts
BEYCAN DOĞANAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMRA DEMİR BAŞARAN