Dicle nehrinde istatiksel teknikler kullanılarak su kirliliğinin su kalitesi kriterleri yönünden değerlendirilmesi
Evaluation of water pollution in terms of water quality criteria in the tigris river using statistical techniques
- Tez No: 813134
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NİZAMETTİN HAMİDİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hidrolik ve Su Kaynakları Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Günümüzde su kirliliği problemi, doğal kaynakların aşırı ve bilinçsiz kullanılması, endüstrileşme ve nüfus artışı gibi sebeplerle son zamanlarda önemli bir sorun haline gelmiştir. Su kaynaklarının sürdürülebilir, ekonomik ve kirliliğe yol açmayacak şekilde kullanılması doğal çevrenin sağlığı, sucul ortamlarda yaşayan canlı ekosistemi ve su ürünleri açısından son derece önemlidir. Gezegenimizde su kaynaklarının kullanımının ve suya olan ihtiyacın artması, bu kaynakların bilimsel metotlarla incelenmesini zorunlu hale getirmiştir. Bu tez çalışmasında kullanılan veriler, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından temin edilmiştir. Dicle Nehri üzerindeki kirlenme kaynaklarının önem teşkil ettiği 1990-2015 yılları arasında su kalitesine ait veriler Dicle Baraj Gölünden başlamak üzere Türkiye'nin sınırlarını terkettiği Cizre ilçesine kadar altı istasyonda incelenmiştir. Su kalitesi parametreleri istatiksel yönden sınıflandırılmış, sınıflandırmada olasılık yüzde değerleri hesaplanmış, gözlemlenen istasyonlarda su kalitesi ile ilgili elde edilen sonuçlar Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği, TS 266, Avrupa Birliği ve Dünya Sağlık Örgütünün ilgili yönetmelikleri ile karşılaştırılıp su kalitesi sınıfları belirlenmiştir. Altı istasyona ait su kalitesi değerleri sınıflandırma açısından tablolar halinde verilmiştir. Ayrıca istasyonlarda ölçümü yapılan kirlilik parametrelerinin ölçüm sayısına bağlı değişimlerinden elde edilen grafikler sunulmuştur. Dicle nehri akış doğrultusunda Dicle Baraj Gölü ve Dicle baraj çıkışı istasyonlarında su kalitesi parametreleri yönünden genel olarak I. Sınıf ve II. Sınıf kategorisinde olduğu görülmüştür. Diğer istasyonlarda özellikle Bismil, Sadi ve On gözlü köprü istasyonlarında kirlilik kaynaklarının kontrolsüz olarak sulara karışması sonucu azot ve fosfor değerleri, tavsiye edilen değerlerin ve su kalite sınıfları için belirlenen standartların üstünde olduğu saptanmıştır. Bazı önemli değerler incelendiğinde pH'ın 9,3 ile 6,8 arasında, Cl'nin 48,5 mg/l ile 0,06 mg/l arasında, EC'nin 806 μmhos/cm ile 0 μmhos/cm arasında, Col'nin 150 Pt-Co ile 0 Pt-Co arasında değerler aldığı görülmüştür. İstatistiksel sınıflandırma sonucunda istasyonlardaki suyun, Cl, NO3-N ve TDS yönünden I. sınıf, DO, EC, ph ve Col yönünden II. Sınıf, NO2-N yönünden III. sınıf ve Fe yönünden ise IV. sınıf su kalitesinde olduğu görülmüştür. Çalışmanın sonucunda sağlanan bulgular neticesinde gerekli değerlendirmeler yapılmış ve uygun çözüm önerileri ifade edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Today, the problem of water pollution has become an important problem recently due to the excessive and unconscious use of natural resources, industrialization and population growth. The use of water resources in a sustainable, economical and non-polluting way is extremely important for the health of the natural environment, the living ecosystem living in aquatic environments and aquaculture. The increase in the use of water resources and the need for water on our planet have made it necessary to examine these resources with scientific methods. The data used in this thesis were provided by the General Directorate of State Hydraulic Works. Between the years 1990-2015, when the sources of pollution on the Tigris River were important, the data on water quality were examined at six stations, starting from the Dicle Dam Lake to the town of Cizre, where Turkey left its borders. The water quality parameters were statistically classified, the probability percentage values were calculated in the classification, the results obtained regarding the water quality at the observed stations were compared with the Water Pollution Control Regulation, TS 266, the relevant regulations of the European Union and the World Health Organization, and water quality classes were determined. The water quality values of six stations are given in tables in terms of classification. In addition, the graphs obtained from the changes in the pollution parameters measured at the stations depending on the number of measurements are presented. In terms of water quality parameters in the Dicle Dam Lake and Dicle dam outlet stations in the direction of the Tigris river flow, it is generally Class I and II. It was found to be in the class category. Nitrogen and phosphorus values were found to be above the recommended values and the standards determined for water quality classes as a result of the uncontrolled mixing of pollution sources into the waters at other stations, especially at the Bismil, Sadi and On Gözlü bridge stations. When some important values were examined, it was seen that pH was between 9.3 and 6.8, Cl was between 48.5 mg/l and 0.06 mg/l, EC was between 806 μmhos/cm and 0 μmhos/cm, Col was between 150 Pt-Co and 0 Pt-Co. As a result of the statistical classification, the water in the stations is class I in terms of Cl, NO3-N and TDS, and class II in terms of DO, EC, pH and Col. Class III in terms of NO2-N. IV in terms of class and Fe. It has been determined that it has class water quality. As a result of the findings obtained at the end of the study, necessary evaluations were made and appropriate solution suggestions were expressed.
Benzer Tezler
- Dicle nehrinde yaşayan Kefal ( Liza abu, Heckel, 1843 )'deki ağır metal birikiminin incelenmesi
Başlık çevirisi yok
SONGÜL SEVİM PAKDEMİR
- Dicle nehrinde yaşayan Acanthobrama marmid Heckel, 1843 türünün aylık ovaryum gelişiminin histolojik olarak incelenmesi
Histological examination of ovarian development of Acanthobrama marmid Heckel, 1843 living in the Tigris river
SEDA TAMAN
- Dicle nehrinde yaşayan Capoeta trutta (Heckel, 1843) (Pisces - Cyrinidae)'nın biyolojisi
Başlık çevirisi yok
ERHAN ÜNLÜ
- Dicle nehrinde yaşayan Carassius gibelio, Acanthobrama marmid ve Alburnus mossulensis türlerinin biyolojisi üzerine araştırmalar
The investigations on the biology of Carassius gibelio, Acanthobrama marmid and Alburnus mossulensis species living in Tigris river
TARIK ÇİÇEK
- Dicle nehrinde çözünmüş oksijen derişiminin yapay sinir ağlarıyla modellenmesi
Modeling of dissolved oxygen concentration of the Tigris river with artificial neural networks
DUÇEM MEDYA KILAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İnşaat MühendisliğiDicle Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEVZİ ÖNEN