İmam Şâfiî ve bazı Şâfiîlerin hadisin sıhhatine dair yaklaşımlarının uygulama ile mukayesesi
An applied study about the method of al-Imam al-Shāfi'ī and some al-Shāfi'ī scholars in al-saḥīh ḥadīth (Authentic hadith)
- Tez No: 814102
- Danışmanlar: PROF. DR. YAVUZ KÖKTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 371
Özet
İslam düşüncesinin önde gelen isimlerinden olan İmâm Şâfiî (ö. 204/820), hadis ve fıkıh ilimlerinin ikisine de hâiz olan önemli bir şahsiyettir. İmam Şâfiî, hem Medine ekolünden hem de Irak ekolünden istifade etmiştir. O'nun 'Hadis sahih olursa, o benim mezhebimdir' şeklindeki ifadesi meşhur olmuştur. Bazı âlimler sahih olarak kabul ettikleri veya sadece sahih hadislerin yer aldığı eserlerdeki bütün hadislerle amel etmişlerdir. Bazı âlimler ise amel edilen bütün sahih hadislerin İmâm Şâfiî'nin sözünün zahirine uygun olduğunu düşünerek bu hadislerle amel edildiğini düşenerek, sahih hadislerden bir kısmında, şeriatın genel kurallarına uygun olmayan durumların varlığını veya insanlar arasında yaygın olan örfi kurallara bir muhalefet olduğunu fark etmiş ve bütün hadislere ihtiyatlı yaklaşmıştır. Çalışmamız, İmam Şâfiî'ye göre bir hadisin sahih olmasının onunla amel edilmesine yeteceğine dair düşünceyi ele almayı, İmam Şâfiî'nin ifadesinin sınırlarınının bilinmesi ve bu ifadeyle amel edilebilmesi için âlimlerin koyduğu gerekli şart ve kuralların farkında olunmasının yanı sıra İmam Şâfiî'nin bazı sahih hadislerle amel etmemesinin nedenlerinin tespit edilmesi üzerine tesis edilmiştir. Ayrıca Şâfiî âlimlerin kitaplarında, Şâfiî ulemanın geçerli olduğunu düşünerek amel ettiği zayıf hadisler de vardır. Bu çalışmadaki amacımız Şâfiî âlimlerin söz konusu zayıf hadislerle amel edip etmemelerinin gerekçelerini ortaya koymaktır. Elde edilen bulgulara göre Şâfiîler, illet, daha güçlü bir delil, icmaa aykırı veya mensuh olması, kişiye özel durumların olması veya hadisin tevil edilmesi sebebiyle bazı sahih hadislerle amel etmemişlerdir. Buna karşılık icmaa ve Kur'ân'ın zahirine uygun olması, sahih bir hadisin umumuna dahil olması, kıyasa uygun ve sahabi kavline veya fiiline uygun olması ayrıca mürsel, mutabaât veya şevahidle takviye edilmesi son olarak ise ihtiyat gerekçesiyle bazı zayıf hadislerle amel ettikleri anlaşılmıştır. Çalışma sözü edilen amaçlar doğrultusunda üç ana başlığa ayrıldı. İlk kısım Şâfiîlerin hadislerin kabul ve reddine dair genel yaklaşımları, ikinci kısım zahiren sahih olmasına rağmen Şâfiîlerin bu hadislerle amel etmeme nedenleri ve sahih olmasına rağmen Şâfiîlerin te'vil etmelerinden dolayı amel etmedikleri hadisleri, üçüncü kısım ise Şâfiîlerin amel ettiği zayıf hadisler ve bu hadislerle amel etmelerinin nedenleri inceleme konusu yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Imam al-Shāfi'ī is one of the prominent and followed imams who combined the science of hadith with Islamic jurisprudence. He benefited from both school of Madina and school of Iraq which were known with ra'y and ijtihad. al-Shāfi'ī statement such as“When a hadith is authentic, it is my opinion”was well-known by people. Some scholars practiced with an authentic hadith that other scholars have thought it is authentic or with a hadith that was exist in books aimed to collect only authentic hadiths. On the other hand, some scholars took a sceptic view on authentic hadiths. The reason for scepticism is scholars saw some of the authentic hadiths don't correspond with the general rules of sharia, or contradict with the norm widespread among people, thinking they only practiced with an authentic hadith because it was appropriate to al-Shāfi'ī's statement. Our study has been built on knowing the borders of al- al-Shāfi'ī's statement that the authenticity of the hadith is sufficient to act upon it, and reveal the conditions and rules set by other scholars to practice with this statement, and the present the reasons that rendered al-Shāfi'ī not practice with some authentic hadiths. Besides, it can be found in some al-Shāfi'ī scholar's books weak hadiths and that they acted upon them. Our study aims to reveal the reasons that made the al-Shāfi'ī scholars practice with these hadiths. Our aim in this study is to reveal the reasons for the Shafi'i scholars to act or not to act on these weak hadiths. According to the findings, the Shafi'i scholars dismissed some of the authentic hadiths on the grounds of illaat, stronger evidence, contradiction to ijma or mensuh, personal circumstances, or interpretation of the hadith. On the other hand, it has been understood that they have dealt with some weak hadiths on the grounds of prudence because they are in accordance with the ijma (ijma') and the Qur'anic implication, they are included in the ummum of a sahih hadith, they are in accordance with the qiyas, they are in accordance with the companions' sayings or actions, and they are reinforced by mursal, mutabaat or shawahid. In line with the aforementioned objectives, the study is divided into three main sections. The first part deals with the general approaches of the Shafi'is regarding the acceptance and rejection of hadiths, the second part deals with the reasons why the Shafi'i did not act with these hadiths despite their apparent authenticity and the hadiths that the Shafi'i did not act with because of their the interpretation, and the third part deals with the weak hadiths that the Shafi'i did act with and the reasons for their acting with these hadiths.
Benzer Tezler
- Yusuf El-Erdebilî'nin (Ö.779/1377) 'El-Envâr li A'mâli'l-Ebrâr' isimli eserindeki Şafii mezhebine muhalif görüşlerinin incelenmesi
Analysis of the opinions against rules to Shafi sect on the 'El-Envâr li A'mâli'l-Ebrâr' of Yusuf Ardabili (D.779/1377)
MOHAMMED HASHIM DHAHIR ALSADA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH ACAR
- İbn Hacer'in Fethu'l-Bârî'de Hanefîlere yaklaşımı
Al-Hafiz İbn Hajar approaches to the Hanafis in Fath al-Bari
HESHAM HALIM AHMED IBRAHIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENBİYA YILDIRIM
- Risâle-i Şevkiyye ve Makâle-i Zevkiyye (metin-inceleme)
Risâle-i Şevkiyye and Makâle-i Zevkiyye (text-examination)
DUYGUPINARI ITANI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GENCAY ZAVOTÇU
- İbn Abdülber'in el-İstizkâr adlı eserinde İmam Şâfiî'ye nispet edilen görüşlerin analizi (Namaz bölümü özelinde)
Analysis of Imam Shāfiʿī 's opinions in Ibn 'Abd al-Bar's work called al-isti̇zqār (Specially in the prayer section)
HIDIR BENZEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinGAZİANTEP İSLAM BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADNAN AKALIN