XX. yüzyılda Türkiye-Kırgızistan ilişkileri
The relationship between Turkey and Kyrgyzstan in the 20th century
- Tez No: 814886
- Danışmanlar: PROF. DR. ERKAN GÖKSU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Çarlık Rusya, Kırgızlar, Türkistan, Sovyetler Birliği, Türkiye Cumhuriyeti, Kırgızistan, İlişkiler, The Ottoman Empire, The Tsarist Russia, Kyrgyz, Turkestan, Soviet Union, Republic of Turkey, Kyrgyzstan, relations
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 338
Özet
Kırgızlar, Hokand Hanlığına bağlı bulunduğu için Osmanlı Devleti ile diplomatik ilişkileri XIX. yüzyılın ilk yarısında başlamıştır. Bununla birlikte XIX. yüzyıl boyunca bireysel olarak Kırgız ve Osmanlı Türklerinin temasları devam etmiştir. XX. yüzyıla geldiğinde Osmanlı Devleti ile Kırgızların arasındaki münasebetler Panislamizm ve Pantürkizm ışığında daha da güçlenmiştir. Osmanlı Devleti hem Türkistan bölgesini hem de Kırgızları Çarlık Rusya'nın baskısından kurtarmak için gerek siyasi gerekse farklı faaliyetlerle bu bölgeye temasları olmuştur. Bu dönemde hac, eğitim veyahutda karşılıklı insani yardımlarda iki ülke insanını bir arada görebilmekteyiz. Ayrıca esir Osmanlı subaylarının Kırgızlar tarafından kurtarılması, Osmanlı basınında Kırgızlara yer verilmiş olması dönem ilişkisi için önemli yer teşkil etmektedir. Çarlık Rusya yerine Sovyet yönetiminin gelmesi ve Osmanlı Devleti yerine Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla, Türkler ile Kırgızlar arasındaki ilişkileri bir dönüm noktasına getirmiştir. Devletler arasında siyasi açıdan farklı görüşler olsa da kültürel ve bireysel ilişkilerin devam ettiği de görülmektedir. Bu durumun en canlı örneği de Kırgız ve Türklerin bir araya geldiği faaliyetler ve ek olarak Kırgız göçmenlerinin Türkiye'ye göç etmeleridir. Ayrıca iki ülke arasında karşılıklı edebiyat, tarih ve başka bilim alanlarda tanışma yürütülmüştür. Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle dünya düzeninde çok büyük değişiklikler yaşanmıştır. Bu değişimle beraber Kırgızistan'ın bağımsızlık alması, Türkiye ile kesilen 70 yıllık ilişkiler yeniden başlamıştır. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerde yeni düzenlerine göre şekillenmiştir. Bunların en başında siyasi, kültürel, eğitim, ekonomik ve ticari ilişkiler gelmektedir. Bu çalışmada,“XX. Yüzylda Türkiye-Kırgızistan İlişkileri”adlı başlıkla Osmanlı Devlet Arşivi, Türkiye Cumhuriyeti Arşivi, Kırgız Cumhuriyeti Arşivleri, Osmanlıca dergiler, hatıralar, röportajlar, çeşitli dillerdeki araştırma eserleri ve gazete arşivlerine dayanarak tarih bilimi metotları kullanılanarak hazırlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The relationship between the Ottoman empire and the Kyrgyz started since the the Kyrgyz were in the Kokand Khanate. It can be said that it has started in the first half of the XIX century. However, throughout the XIX century Contacts between Kyrgyz and Ottoman Turks were continued individually. In the 19th century, the relations between the Ottoman State and the Kyrgyz became stronger in the light of Pan-Islamism and Pan-Turkism. the arrival of Ottoman citizens to the Kyrgyz lands to free the Turkestan region from Tsarist Russia and spread the message of Islamic unity, as well as the Kyrgyz people who came to the Ottoman lands for education, pilgrimage, and other purposes, as well as their mutual aid has been witnessed during trying times. The release of the Turkish officers taken hostage by the Kyrgyz and the mention of the Kyrgyz in the Ottoman press are significant events in the historical relationship. There was a turning point in the relations between the Turks and the Kyrgyz when the Soviet Union replaced Tsarist Russia and the Republic of Turkey was established to replace the Ottoman Empire. It is undeniable that cultural and interpersonal relations continue despite the significant political impediments. This is demonstrated by the interactions between Turks and Kyrgyz people as well as by the migration of Kyrgyz people to Turkey. Even though they were geographically apart, they maintained a mutual acquaintance in the fields of literature, history, and other sciences. With the end of the Cold War, great changes took place in the world order. As a result of this development and Kyrgyzstan's declaration of independence, relationship with Turkey were restored after 70 years break. It is well recognized that there exist relations in every area, in whichever way is appropriate according to the interests between the two countries. Political, cultural, educational, economic and commercial relations come first among them. The presented thesis titled“Turkey-Kyrgyzstan Relations in the Century XX”was prepared based on Ottoman State Archives, Archives of the Republic of Turkey, Archives of the Kyrgyz Republic, Ottoman magazines, memoirs, interviews, research works in various languages, and newspaper archives.
Benzer Tezler
- Kırgızistan'da şecere ve Kırgız tarihini yazan ilk yazarlar ve onların eserleri (1849-1949)
Başlık çevirisi yok
CILDIZ ASANBAEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REMZİ ATAOĞLU
- XIX. yüzyılda doğu Türkistan Uygurlarında sosyal ve kültürel hayat
XIX кылымда чыгыш туркстандагы уйгурлардын коомдук жана маданый жашоосу
BAHATTİN GENCAL
Doktora
Türkçe
2012
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM KODAMAN
- Өмүркул караевдин изилдөөлөрүндө кыргыздардын этностук тарыхынын чагылдырылышы
Ömürkul Karayev'in Araştırmalarında Kırgızların Etnik Tarihinin Ele Alınışı
SALİYA KURMANOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2015
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OLCOBAY KARATAEV
- Bağımsızlık sonrası Kazakistan'ın dış politikası
Post-independence Kazakhstan?s foreign policy
SEMİHA POĞDA
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Uluslararası İlişkilerSakarya ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GİRAY SAYNUR BOZKURT
- Yedi su, tanrı dağları ve sincan bölgesindeki göktürk heykelleri üzerine yapılan araştırmalar
Жети-суу, теңир-тоо жана чыгыш түркстандагы түрк айкелдеринин изилдениши
SONER PULAN
Yüksek Lisans
Kırgızca
2013
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KUBATBEK TABALDİYEV