Geri Dön

Geç Dönem Osmanlı'da Iskat-ı Cenin: Hukuki düzenlemeler ve toplumsal yansımaları

Abortion in the Late Ottoman Period: Legal regulations and it's social repercussions

  1. Tez No: 815456
  2. Yazar: BUŞRA KÜTÜK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. FATMA TUNÇ YAŞAR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İnsan ve Toplum Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 152

Özet

Bu tez çalışması Osmanlı Devleti'nin on dokuzuncu yüzyıl boyunca nüfusu artırmaya yönelik pronatalist politikaları ve Tanzimat Fermanı'nın ilanının akabinde gerçekleşen modernleşme ve reform süreci çerçevesinde ıskat-ı cenin meselesini ele almaktadır. Iskat-ı cenin kavramı, Osmanlı belgelerinde gebeliğin sonlanması anlamında kullanılmakta olup bilerek ve isteyerek gebeliğe son verme (kürtaj) ile gebeliğin darp ya da sağlık sorunları gibi nedenlerle istemeyerek sonlanması (düşük) eylemlerinin her ikisini de kapsamaktadır. Osmanlı dünyasında siyasi iktidar on sekizinci yüzyılın sonlarından itibaren nüfus politikalarında önemli bir yeri olan ıskat-ı cenini çeşitli tedbirlerle kontrol altına almaya çalışmıştır. Bu çerçevede, 1858 Ceza Kanunnamesi Osmanlı siyasi otoritelerinin ıskat-ı cenin politikalarında önemli bir dönüm noktası olmuştur. Kanunname'de darp, şiddet ya da tehdit yoluyla ıskat-ı cenine neden olanlar ile ıskat-ı cenini gerçekleştiren doktor, ebe ve cerrahlar ve gebeliği sonlandırmaya yarayan ilaçları satan eczacılar için eylemin kasıtlı ya da kasıtsız olmasına bağlı olarak farklı cezalar tayin edilmiştir. Hamileliğini kendi rızasıyla sonlandıran kadınlara ise herhangi bir ceza öngörülmemiştir. Tezde, on dokuzuncu yüzyıl boyunca ıskat-ı cenini kontrol altına almak üzere yapılan hukuki düzenlemeler önceki dönemler ile karşılaştırılarak ele alınmakta ve bu düzenlemelerin mahkemelerde nasıl uygulandığı Meclis-i Vala kayıtları üzerinden irdelenmektedir. Iskat-ı cenin konusunda Osmanlı resmi söylemini yansıtan hukuki düzenlemeler ve mahkeme kayıtları dışında Osmanlı toplumunun ıskat-ı cenin meselesine yaklaşımını yansıtma potansiyeli bulunan dönemin gazete ve dergileri ile edebi eserleri de incelenmektedir. Bu tez çalışması, on dokuzuncu yüzyıl öncesinde genellikle şikayete bağlı olarak Osmanlı belgelerine yansıyan ıskat-ı ceninin yeni düzenlemelerle birlikte bir aile mahremiyeti alanından çıkarak hukuki yaptırımları olan toplumsal bir meseleye dönüştüğünü ileri sürmektedir.

Özet (Çeviri)

This thesis focuses on the issue of“ıskat-ı cenin”(abortion) in the Ottoman Empire, within the context of pronatalist policies aimed at increasing the population during the 19th century, and the modernization and reform process following the Tanzimat Decree. The term“ıskat-ı cenin”refers to the termination of pregnancy intentionally or unintentionally, whether by abortion or due to physical harm or health issues causing miscarriage, as recorded in Ottoman archival documents. Since the late 18th century, political authorities in the Ottoman world have attempted to control“ıskat-ı cenin”, which played a crucial role in their population policies. To this end, the 1858 Penal Code was a turning point in Ottoman political authorities'“ıskat-ı cenin”policies. The Code determined different penalties for those who caused“ıskat-ı cenin”by physical harm, violence or threats, as well as for doctors, midwives, surgeons and pharmacists who carried out the action or sold drugs for pregnancy termination, depending on whether the act was intentional or unintentional. No punishment was imposed on women who aborted their pregnancies with their own consent. This thesis compares the legal arrangements made during the 19th century to control“ıskat-ı cenin”with those of previous periods, and analyzes the records of their implementation in the Meclis-i Vala (Supreme Council). In addition to the legal arrangements and court records reflecting the official Ottoman discourse on“ıskat-ı cenin”, the thesis examines newspapers, journals and literary works of the period that have the potential to reflect Ottoman society's approach to the issue. This thesis argues that“ıskat-ı cenin”, which was usually recorded in Ottoman state archival documents prior to the 19th century on the basis of complaints, became a social issue with legal sanctions, extending beyond the private sphere of family intimacy with new regulations.

Benzer Tezler

  1. Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet dönemlerinde Aksaray kenti ve mimarlığı

    Architecture and city of Aksaray during Late Ottoman and the Early Republican periods

    ELİF TEKTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    MimarlıkGazi Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖNDER AYDIN

  2. Nikaia'daki erkek ve kadın heykelleri

    Men and women sculptures from Nikaia

    MURAT AKIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    ArkeolojiBursa Uludağ Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ŞAHİN

  3. Ulucak yöresinin (Kemalpaşa Ovası) arazi kullanımı

    Başlık çevirisi yok

    NEZAHAT KARA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    CoğrafyaEge Üniversitesi

    Fiziki Coğrafya Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ECMEL ERLAT

  4. Seydişehir Gökhöyük Bağları Höyüğü

    Seydişehir Gökhöyük Bağları Mound

    ENVER AKGÜN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    ArkeolojiSelçuk Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖZDEMİR KOÇAK

  5. Tanzimat Dönemi göç yönetimi (1855-1866)

    Migration management during the Tanzimat Period (1855-1866)

    ŞAFAK YÜCA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    TarihYeditepe Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bilim Dalı

    PROF. DR. TÜLAY ALİM BARAN