Geç Dönem Osmanlı'da Iskat-ı Cenin: Hukuki düzenlemeler ve toplumsal yansımaları
Abortion in the Late Ottoman Period: Legal regulations and it's social repercussions
- Tez No: 815456
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATMA TUNÇ YAŞAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnsan ve Toplum Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Bu tez çalışması Osmanlı Devleti'nin on dokuzuncu yüzyıl boyunca nüfusu artırmaya yönelik pronatalist politikaları ve Tanzimat Fermanı'nın ilanının akabinde gerçekleşen modernleşme ve reform süreci çerçevesinde ıskat-ı cenin meselesini ele almaktadır. Iskat-ı cenin kavramı, Osmanlı belgelerinde gebeliğin sonlanması anlamında kullanılmakta olup bilerek ve isteyerek gebeliğe son verme (kürtaj) ile gebeliğin darp ya da sağlık sorunları gibi nedenlerle istemeyerek sonlanması (düşük) eylemlerinin her ikisini de kapsamaktadır. Osmanlı dünyasında siyasi iktidar on sekizinci yüzyılın sonlarından itibaren nüfus politikalarında önemli bir yeri olan ıskat-ı cenini çeşitli tedbirlerle kontrol altına almaya çalışmıştır. Bu çerçevede, 1858 Ceza Kanunnamesi Osmanlı siyasi otoritelerinin ıskat-ı cenin politikalarında önemli bir dönüm noktası olmuştur. Kanunname'de darp, şiddet ya da tehdit yoluyla ıskat-ı cenine neden olanlar ile ıskat-ı cenini gerçekleştiren doktor, ebe ve cerrahlar ve gebeliği sonlandırmaya yarayan ilaçları satan eczacılar için eylemin kasıtlı ya da kasıtsız olmasına bağlı olarak farklı cezalar tayin edilmiştir. Hamileliğini kendi rızasıyla sonlandıran kadınlara ise herhangi bir ceza öngörülmemiştir. Tezde, on dokuzuncu yüzyıl boyunca ıskat-ı cenini kontrol altına almak üzere yapılan hukuki düzenlemeler önceki dönemler ile karşılaştırılarak ele alınmakta ve bu düzenlemelerin mahkemelerde nasıl uygulandığı Meclis-i Vala kayıtları üzerinden irdelenmektedir. Iskat-ı cenin konusunda Osmanlı resmi söylemini yansıtan hukuki düzenlemeler ve mahkeme kayıtları dışında Osmanlı toplumunun ıskat-ı cenin meselesine yaklaşımını yansıtma potansiyeli bulunan dönemin gazete ve dergileri ile edebi eserleri de incelenmektedir. Bu tez çalışması, on dokuzuncu yüzyıl öncesinde genellikle şikayete bağlı olarak Osmanlı belgelerine yansıyan ıskat-ı ceninin yeni düzenlemelerle birlikte bir aile mahremiyeti alanından çıkarak hukuki yaptırımları olan toplumsal bir meseleye dönüştüğünü ileri sürmektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis focuses on the issue of“ıskat-ı cenin”(abortion) in the Ottoman Empire, within the context of pronatalist policies aimed at increasing the population during the 19th century, and the modernization and reform process following the Tanzimat Decree. The term“ıskat-ı cenin”refers to the termination of pregnancy intentionally or unintentionally, whether by abortion or due to physical harm or health issues causing miscarriage, as recorded in Ottoman archival documents. Since the late 18th century, political authorities in the Ottoman world have attempted to control“ıskat-ı cenin”, which played a crucial role in their population policies. To this end, the 1858 Penal Code was a turning point in Ottoman political authorities'“ıskat-ı cenin”policies. The Code determined different penalties for those who caused“ıskat-ı cenin”by physical harm, violence or threats, as well as for doctors, midwives, surgeons and pharmacists who carried out the action or sold drugs for pregnancy termination, depending on whether the act was intentional or unintentional. No punishment was imposed on women who aborted their pregnancies with their own consent. This thesis compares the legal arrangements made during the 19th century to control“ıskat-ı cenin”with those of previous periods, and analyzes the records of their implementation in the Meclis-i Vala (Supreme Council). In addition to the legal arrangements and court records reflecting the official Ottoman discourse on“ıskat-ı cenin”, the thesis examines newspapers, journals and literary works of the period that have the potential to reflect Ottoman society's approach to the issue. This thesis argues that“ıskat-ı cenin”, which was usually recorded in Ottoman state archival documents prior to the 19th century on the basis of complaints, became a social issue with legal sanctions, extending beyond the private sphere of family intimacy with new regulations.
Benzer Tezler
- Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet dönemlerinde Aksaray kenti ve mimarlığı
Architecture and city of Aksaray during Late Ottoman and the Early Republican periods
ELİF TEKTAŞ
- Nikaia'daki erkek ve kadın heykelleri
Men and women sculptures from Nikaia
MURAT AKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiBursa Uludağ ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ŞAHİN
- Ulucak yöresinin (Kemalpaşa Ovası) arazi kullanımı
Başlık çevirisi yok
NEZAHAT KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
CoğrafyaEge ÜniversitesiFiziki Coğrafya Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ECMEL ERLAT
- Tanzimat Dönemi göç yönetimi (1855-1866)
Migration management during the Tanzimat Period (1855-1866)
ŞAFAK YÜCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihYeditepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLAY ALİM BARAN