Seydişehir Gökhöyük Bağları Höyüğü
Seydişehir Gökhöyük Bağları Mound
- Tez No: 567397
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZDEMİR KOÇAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Tarih, Archeology, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 875
Özet
Bu çalışmada; Konya İli, Seydişehir İlçesi Gökhöyük Köyü sınırları içinde bulunan ve B.S.A (Beyşehir, Suğla, Apa) Kanal İnşaatı projesi nedeniyle kanal aksı üzerinde kalan Gökhöyükbağları Höyüğünde, Konya Müze Müdürlüğü adına tarafımın alan yönetiminde 2002-2005 yılları arası 4 (dört) kazı sezonu yürütmüş olduğumuz kurtarma kazısında açığa çıkarılan kültür tabakalarını ve buna bağlı mimarisini, taşınır küçük buluntularını ve yerleşim yerinin iskân sürecinde ki sit potansiyeli değerlendirilerek Arkeoloji bilimine ve bağlı farklı disiplinlere olabildiğince katkı sağlamayı amaç edinmek düşüncesiyle ele alınacaktır. Konya Ovası Sulama projesi Osmanlı İmparatorluğunun Geç Dönemi'nde ele aldığı önemli projelerdendir bir tanesidir. Sultan II. Abdülhamit Han zamanında 1907-1913 tarihleri arasında sulama ve taşkın koruma amaçlı hayata geçirilen projenin başlangıcı; adını aldığı Konya ili Beyşehir ilçesi Beyşehir Gölü'nden BeyşehirGölühalkarasında“Uluarık”olarakadlandırılan ve kaynaklarda. Beyşehir (Çarşamba) Çayı ismi verilen gideğeni vasıtasıyla Güneydoğu istikametinde yaklaşık 60 km kat ederek Suğla (Karaviran) Gölü'ne karışmaktadır. Beyşehir Çayı'nın çıkış yaptığı yerden gideğen yönündeki Suğla Gölüne kadar olan tarım arazilerinin taşkın koruması ve sulaması ile birlikte Çumra ovası başta olmak üzere Konya ovasını sulama amaçlı yapılmış ve tamamlanmıştır. Aynı proje kapsamında düşünülen Çumra Ovasının sulaması ve taşkını için 1958 yılında inşaata başlanan ve sınırları içinde ki köyün ismini alan Apa Barajı inşaatı tamamlanarak 1962 yılında su tutulmaya başlanmıştır. 2002 yılında mevcut sulama kanalı zaman içerisinde işlevini tamamladığı gerekçesiyle Konya Devlet Su işleri IV. Bölge Müdürlüğü tarafından yeni kanal inşaatı ve mevcut kanalın ıslah edilme çalışmaları başlatılmıştır. II.Abdülhamid Han döneminde yapılan Mevcut Eski kanal da; tarafımızdan tespit ve tescil işlemleri yapılarak Gökhöyükbağları Höyüğü olarak adlandırılan ve kurtarma kazısı yapılan yerleşim yerinin doğusunda, koruma sınırı olarak belirlenen Arkeolojik sit sınırına en yakın 50 m. en uzak 150-200 m. uzaklıktadır. B.S.A kanalı; kuzey-güney eksende Gökhöyükbağları Höyüğünün doğu yönünden, batı yönü ekseninde en yüksek noktası olan 1106 -7 m. koduna doğru 50. m. Kuzey-güney ekseninde 150 m. ölçüsünde içinden geçecek şekilde planlanmıştır. Yeni kanal yapımı ile ilgili etüt ve planlama yapılırken kanalın yapılacağı hat üzerinde Kültür Turizm Bakanlığı uzmanlarınca Arkeolojik yönden yapılması gerekli incelemenin yaptırılmadığı anlaşılmaktadır. Yapılamayan bu inceleme ve araştırma sonucu kanal aksı üzerinde kalan tepenin özelliği sorumlu kamu kurumu yetkililerince anlaşılamamış ve buranın doğal yapı olduğu düşünülerek toprak alımı yapılmış ve kısmen de olsa çok önemli bir arkeolojik yerleşim yeri olan höyükte bilinçsizce bir tahribata neden olunmuştur. Ancak Gökhöyükbağları Höyüğünde kısmen de olsa yapılan bu tahribatın çok büyük ölçekte olma olasılığını; 1990-2001 yılları arasında görev yaptığım Sivas Müze sinden, atamamın Konya Müze Müdürlüğü'ne yapılması ve göreve başladığım günden itibaren 2004 yılına kadar birlikte görev yaptığım her konuda bana önder olan ve şimdi Konya Kültür Varlıkları Koruma Kurulu Müdür Muhterem Ağabeyim Muammer KOYUNCU ve tarafımca yapılan tespit sonrası 13.05.2002 tarih ve 4527 no.lu Konya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun kararı ile 1. Derece Arkeolojik Sit alanı olarak tescil edilerek koruma altına alınması çalışmalarıdır. Yapılan bu çalışmalardan sonrası Höyükten toprak alındığı Arkeoloji Müzesi hafta sonu nöbetçi Amiri bulunmam nedeniyle şans olarak kabul ettiğim Müzemize gelen“telefon ihbarı”sonunda gerekli bilgilendirmeler sonucu kanal inşaatı çalışması nedeniyle toprak alımı durdurulmuştur. Kanal projesinin höyüğe temas etmeden güzergahının değiştirilmesi yönünde Konya Müze Müdürlüğü uzmanları tarafından hazırlanan teknik raporun ve ilgili Koruma Kurulu tarafından yapılması gerekli işlemler yapılan projenin Kamu Hizmeti olması ve hazırlanan uygulama projenin kanal inşaatı sorumlusu kamu kurumu tarafından değiştirilmemesi sonrası Konya Müze Müdürlüğü tarafından hazırlanan belge ve bilgilerin Konya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kuruluna iletilmesi ve sonunda alınan 20.07.2002 tarih ve 4615 sayılı karar kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünden alınan 02.09.2002-14379, 28.03.2003-927, 11.06.2004-013604, 27.04.2005-55169 tarihli ve sayılı kurtarma kazı izin ruhsatı ile Müze Müdürlüğü başkanlığında tarafımın alan sorumluluğunda ve farklı süreler de 4 (dört) kazı dönemi kurtarma kazıları yapılmıştır. DSİ IV. Bölge Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve uygulamaya geçirilen Kanal Projesi kapsamında tamamlanamayan Gökhöyükbağları Höyüğü Kurtarma Kazısının 2006 yılında da devamı gerektiği konusu; kazı sezonu sonrası tarafımca hazırlanan 2005 yılı kurtarma kazısı sonuç raporunda ve eki şematik kazı planında belirtilmiş. Ancak ilgili kamu kurumunun kendi açılarından gerekçe gösterip bu kısımda mevcut projenin değiştirilmesi nedeniyle konunun tekrardan; Konya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kuruluna iletilerek değerlendirmesi sonucu alınan kurul kararı nedeniyle kalan kısımda yapılması planlanan kurtarma kazısı çalışmaları gerçekleştirilememiştir. Alınan kurul kararı nedeniyle bu kısımdaki kanal inşaatı değiştirilen yeni projeye uygun gerçekleştirilmiş ve bunun sonucu oluşumunda ki yatağını terk ederek yeni yatağı B.S.A kanalında ayrılığın ve Gökhöyükbağları Höyüğü üzerinde bıraktığı izleri düşünerek sessizce ve hüzünlü bir ortamda yoluna devam etmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, a general evaluation of the findings of four rescue excavations under my site management on behalf of Konya Museum Directorate between 2002-2005 at Gökhöyükbağları Höyük, located on a B.S.A (Beyşehir, Suğla, Apa) Canal axes in Gökhöyük Village in Seydişehir- Konya, will be presented based on cultural levels and the corresponding architecture, small finds and site potential at the time of its settlement. It will be considered with a purpose of adding value to the science of archaeology and other related sciences. Konya Plain Irrigation Project is one of the important projects during the Late Ottoman Period. During the reign of Sultan II. Abdülhamit Han between 1907-1913, a project that aimed to irrigate the plain and prevent flooding was realized.Beyşehir (Çarşamba) Creek (Beyşehir, Konya), also named Uluarık among locals, connects Beyşehir Lake to Suğla (Karavian) Lake with a 60 km-downsteam in the direction of southeast. This project helped to irrigate Konya Plain, especially Çumra Plain. Within the same project framework, in 1958 a dam construction (Apa Dam) was initiated and the dam started to hold water in 1962 to irrigate Çumra Plain and prevent flooding. In 2002, using the life-span of the canals as a justification, Konya State Hydraulic Works 4th Regional Directorate started the construction of new canals and the improvement of the existing ones. The existing canal completed during II.Abdulhamit Han is located 50-150-200 m (the closest-the farthest) east of the settlement officially registered and named as Gökhöyükbağları Höyük. B.S.A Canal was planned in North-South axis and it passed through 50-m east of the highest level of east-west axis of the mound while in North-South axis it passed 150 m through the mound. It is understood that there was no archaeological investigation that should have been done by Ministry of Culture and Tourism experts during the survey and planning stages of the new canals. Thus, as a consequence of excavating the top layers of the soilthere had been an unconscious destruction at this important settlement. However, the possibility of having a complete destruction at Gökhöyükbağları Höyük had been preventedafter an assessment conducted by myself and Muammer Koyuncu (currently Works as Director of Konya Cultural Heritage Preservation Board and my mentor colleague) after my assignment from Sivas Museum (1990-2001) to Konya Museum until 2004.The site was declared as 1st Degree Archaeological Siteby the resolution (13.05.2002- #4527) of Konya Cultural and Natural Heritage Preservation Board. Following the assessment study, a phone call informing Konya Museum regarding the continuation of excavating soil at the site as I was on duty, the top layer excavations were stopped. A technical report suggesting the change of the direction of the channel to prevent the crossing of the mound in the middle was rejected due to public service feature of the project and the relevant public authority's rejection of changing the implementation project. These documents were submitted to Konya Cultural and Natural Heritage Preservation Board and resulted in permit for rescue excavation for four seasons (permit #s: 02.09.2002 -14379, 28.03.2003-927, 11.06.2004-013604, 27.04.2005-55169 ) under my lead by the supervision of Directorate of Konya Museum. The rescue excavations at Gökhöyükbağları Höyük was suggested to continue in 2006 within the framework of SHW (Stare Hydraulic Works) 4th Regional Directorate Canal Project in end of the rescue excavations final report in 2005 and its appendices. The relevant public authority changed the project after the resolution by Konya Cultural and Natural Heritage Preservation Board. However, rescue excavations were not continued in the following years. B.S.A canal silently flows by the mound thinking the traces it created on Gökhöyükbağları Höyük.
Benzer Tezler
- Konya ili, Seydişehir ilçesi, Gökhüyük, Gölyüzü ve Susuz köyleri topraklarının detaylı toprak etütleri ve farklı yöntemlerle arazi değerlendirmesi
Detailed soil survey and land evaluation by using different methods of Gökhüyük, Gölyüzü and Susuz villages soils of Seydişehir, Konya
ÖZLEM ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
ZiraatSelçuk ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN HÜSEYİN ÖZAYTEKİN
- Seydişehir alüminyum çalışanlarında alkol kullanımı ve bağımlılığının demografik, ruhsal, toplumsal özellikleri
Başlık çevirisi yok
METİN TURAN
- Seydişehir alüminasında kalıplamayla seramik malzemelerin üretilmesi
Başlık çevirisi yok
TURAN TAMBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAR ÖZGEN
- Seydişehir yöresi Toros Göknarı (Abies cilicica Carr.) popülasyonlarında kozalak verimi
Cone production of Taurus fir (Abies cilicica Carr.) populations in Seydisehir district
FATİH ÜLKÜDÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Ormancılık ve Orman MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEBİ BİLİR
- Seydişehir yöresindeki Toros sediri (Cedrus libani A. Rich.) ağaçlandırmalarının değerlendirilmesi
Evaluation of Taurus cedar (Cedrus libani A. Rich.) afforestation in Seydisehir
ABDÜLKERİM KOÇAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Ormancılık ve Orman MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEBİ BİLİR