Geri Dön

Diabetes mellitus hastalarında öz bakım yönetimi ile tedavi uyumu arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Evaluation of the relationship between self-care management and treatment compliance in diabetes mellitus patients

PDF İndir

  1. Tez No: 815747
  2. Yazar: GİZEM ŞENYÜREK ADA
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MUHTEŞEM EROL YAYLA, DR. ALİ İHSAN ÇABUK
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
  6. Anahtar Kelimeler: Diyabet, Öz bakım yönetimi, Tedavi uyumu, Diabetes mellitus, Self-care management, Treatment compliance
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
  10. Enstitü: Adana Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Aile Hekimliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 111

Özet

Diabetes Mellitus Hastalarında Öz Bakım Yönetimi İle Tedavi Uyumu Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi Amaç: Diabetes Mellitus'un komplikayonlarından korunmak ve sağlığı en iyi şekilde idame ettirebilmek için hastaların diyabet hakkındaki bilgi düzeyleri arttırılmalı, tedavinin her basamağı ve öz bakım yönetimleri hastaya benimsetilmelidir. Bu çalışmamızda, Adana Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Polikliniği'ne başvuran Diabetes Mellitus hastalarının öz bakım yönetimi ile tedavi uyumu arasındaki ilişkiyi belirlemek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu araştırma kesitsel olarak 02.01.2023-02.04.2023 tarihleri arasında Adana Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Polikliniği'ne başvuran 18-85 yaş arası diyabet tanılı 400 hasta ile yüz yüze görüşme ile gerçekleştirilmiştir. En az bir aylık diyabet tanılı hastalar çalışmaya dahil edilmiş olup yeni tanı alan 80 hasta çalışmadan çıkarıldıktan sonra 320 hasta ile çalışmaya devam edilmiştir. Çalışmaya katılmayı kabul eden hastalara Sosyodemografik Veri Formu (23 soru), Kronik Hastalık Öz Bakım Yönetimi Ölçeği (SCMP-G) (35 soru) ve Morisky Tedavi Uyum Ölçeği (MTUÖ-8)(8 soru) uygulanmıştır. Veriler, SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) 24.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Bulgular: Çalışmaya katılan diyabet tanılı hastların %61,9'u kadın ve yaş ortalaması 55,08±12,39 yıldı. Katılımcıların Beden kitle indeksi (BKİ) ortalaması 30,31±6,42 ve HbA1c değerleri 8,65±2,68 olarak bulundu. Katılımcıların %71'inde diyabete eşlik eden kronik hastalık saptandı ve en sık eşlik eden kronik hastalık hipertansiyondu. Diyabet tedavisinde katılımcıların %37,5'i sadece oral antidiyabetik, %27,8'i OAD+insülin, %14,4'ü sadece insülin kullanıyordu. Katılımcıların %61,6'sının düzenli olarak kontrole gittiği, %15,9'unun fiziksel aktivite yaptı ve %63,8'inin beslenme alışkanlığında değişiklik yaptığı bulundu. Katılımcıların Kronik Hastalık Öz Bakım Yönetimi Ölçeği ouan ortalaması 115,51±14,26 ve Morisky Tedavi Uyum Ölçeği puan ortalaması 5,53±2,11 idi. Katılımcıların %47,5'sinin tedaviye 'düşük uyum', %27,5'inin 'orta uyum' ve %25'inin 'yüksek uyum' gösterdiği belirlendi. Öz Koruma alt boyutu ile ilaç sayısı, diyabet tanı süresi, HbA1c değerleri arasında negatif yönlü zayıf bir ilişki bulundu. Düzenli kontrole gidenlerde, fiziksel aktivite yapanlarda ve beslenme alışkanlığında değişiklik yapanlarda KHÖBY ölçeği puanları yüksekti ve aralarında anlamlı bir ilişki bulundu(sırasıyla; p=0,000, p=0,002, p=0,000). Düzenli kontrole gidenlerin ve beslenme alışkanlığında değişiklik yapanların MTUÖ-8 puanları yüksekti ve aralarında anlamlı bir fark saptandı(sırasıyla; p=0,008, p=0,001). Katılımcıların %44,7'si diyabet eğitimi almıştı. Diyabet eğitimi alan katılımcıların KHÖBY ölçek puanları yüksekti ve anlamlı bir fark vardı(p=0,008). Diyabet eğitimini hekimlerden alan katılımcıların öz koruma alt boyut puanları yüksekti ve aralarında anlamlı fark vardı (p=0,028). Katılımcıların %46,6'sında diyabete bağlı komplikasyon gelişmişti ve en sık retinopati tespit edildi. Komplikasyon gelişen hastaların öz koruma alt boyut puanları düşük ve sosyal koruma alt boyut puanları yüksek tespit edildi ve aralarında anlamlı bir ilişki saptandı(sırasıyla; p=0,001, p=0,000). Nöropati gelişen katılımcıların MTUÖ-8 puanları anlamlı olarak düşük saptandı(p=0,025). Sonuç: Diyabetli bireylerin öz koruması ve sosyal koruması yükseldikçe hastalık öz bakım yönetimi de yükselecektir. Öz bakım yönetimi yüksek olan bireyin tedavi uyumu da artacaktır. Bu nedenle diyabetik bireylere diyabet eğitimlerine önem verilmelidir.

Özet (Çeviri)

Evaluation of the Relationship Between Self-Care Management and Treatment Compliance in Diabetes Mellitus Patients Aim: In order to prevent the complications of Diabetes Mellitus and to maintain the health in the best way, the knowledge level of the patients about diabetes should be increased, every step of the treatment and self-care management should be adopted by the patient. In this study, it was aimed to determine the relationship between self-care management and treatment compliance in Diabetes Mellitus patients who applied to Adana City Training and Research Hospital Endocrinology and Metabolism Polyclinic. Materials and Methods: This cross-sectional study was conducted by face-to-face interviews with 400 patients aged between 18-85 years with a diagnosis of diabetes who applied to Adana City Training and Research Hospital Endocrinology and Metabolism Polyclinic between 02.01.2023 and 02.04.2023. Patients diagnosed with diabetes for at least one month were included in the study, and after 80 newly diagnosed patients were excluded from the study, the study continued with 320 patients. Sociodemographic Data Form (23 questions), The Self-Care Management Process In Chronic Illness (SCMP-G)(35 questions) and Morisky Medication Adherence Scale (MMAS-8)(8 questions) were applied to the patients who agreed to participate in the study. Data were analyzed with SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) 24.0 package program. Results: 61.9% of the patients with diabetes mellitus participating in the study were female and the mean age was 55.08±12.39 years. The mean body mass index (BMI) of the participants was 30.31±6.42 and the HbA1c values were found to be 8.65±2.68. A chronic disease accompanying diabetes was found in 71% of the participants, and the most common chronic disease was hypertension. In the treatment of diabetes, 37.5% of the participants used only oral antidiabetic, 27.8% OAD+insulin, 14.4% only insulin. It was found that 61.6% of the participants went to check-ups regularly, 15.9% did physical activity and 63.8% made changes in their eating habits. The mean score of the participants on the The Self-Care Management Process In Chronic Illness was 115.51±14.26 and the Morisky Medication Adherence Scale mean score was 5.53±2.11. It was determined that 47.5% of the participants showed 'low compliance', 27.5% 'moderate compliance' and 25% 'high compliance'. A weak negative correlation was found between the Self Protection sub-dimension and the number of drugs, duration of diabetes diagnosis, and HbA1c values. Those who went for regular control, those who did physical activity, and those who made changes in their eating habits had higher scores on the SCMP-G scale and a significant relationship was found between them (p=0.000, p=0.002, p=0.000, respectively). Those who went for regular control and those who made changes in their eating habits had high MMAS-8 scores and a significant difference was found between them (p=0.008, p=0.001, respectively). 44.7% of the participants had received diabetes education. Participants who received diabetes education had high SCMP-G scores and there was a significant difference (p=0.008). Participants who received diabetes education from physicians had high self-protection sub-dimension scores and there was a significant difference between them (p=0.028). Complications related to diabetes developed in 46.6% of the participants, and retinopathy was the most common. The patients who developed complications had low self-protection sub-dimension scores and high social protection sub-dimension scores, and a significant relationship was found between them (p=0.001, p=0.000, respectively). The MMAS-8 scores of the participants who developed neuropathy were found to be significantly lower (p=0.025). Conclusion: As self-protection and social protection of individuals with diabetes increase, disease self-care management will also increase. The treatment compliance of the individual with high self-care management will also increase. For this reason, diabetes education should be given importance to diabetic individuals.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    115616

    Tip 2 diyabetli hastaların tedaviye ve bakıma yönelik tutumlarının ve iyilik hallerinin belirlenmesi

    Assess the attitudes of type 2 diabetes mellitus patients to treatment and care and their weel-being

    SELDA GEDİK ÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Hemşirelikİstanbul Üniversitesi

    İç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. ZEHRA DURNA

  2. Tez No

    834299

    Exploring glycemic control, self-care management and covıd-19 experience among patients with type 2 diabetes mellitus in community pharmacies

    Serbest eczanelerde tip 2 diabetes mellitus hastalarinda glisemik kontrol, öz bakim yönetimi ve covid-19 deneyiminin araştirilmasi

    OĞUZ TANIL ÇETE

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Eczacılık ve FarmakolojiYeditepe Üniversitesi

    Klinik Eczacılık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SÜHA BERİL KADIOĞLU YAMAN

    DOÇ. DR. ABDIKARIM MOHAMED ABDI

  3. Tez No

    819159

    Edirne il merkezinde 46 yaş ve üzeri tip2 diyabetes mellitus hastalarının öz yönetim ve tedavi uyumunun değerlendirilmesi

    Evaluation of self-management and treatment compliance of type 2 diabetes mellitus patients aged 46 and over in the provincial center of Edirne

    SEMİH BİLİR

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Aile HekimliğiTrakya Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖNDER SEZER

  4. Tez No

    892337

    İnsülin kullanan tip 2 diyabet hastalarında,insülin tedavisine bakışın ve insülin tedavisi öz-yönetiminin tedavi yeterliliği ve komplikasyonlar ile ilişkisi

    The relationship between patients' perspectives on insulin therapy and insulin therapy self-management with treatment adequacy and complications in type 2 diabetes patients using insulin

    BEYZA HİLAL BALCI

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    İç HastalıklarıKırıkkale Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HATİCE AKTAŞ

  5. Tez No

    836953

    Miyokard infarktüsü geçiren diyabetli bireylerde planlı hasta eğitiminin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve diyabet öz yönetimi üzerine etkisi

    Effect of planned patient education on healthy lifestyle behaviors and diabetes self-management among individuals with diabetes mellitus dnd myocardial infarction

    ZEHRA KENÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Hemşirelikİstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa

    İç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ARZU ERKOÇ

Geri Dön