Apollon Smintheus Tapınağı'nın mimari blokları üzerindeki taşçı işaretlerinin incelenmesi
The investigation of masona marks on architectural blocks of Apollon Smintheus Temple
- Tez No: 81583
- Danışmanlar: PROF.DR. COŞKUN ÖZGÜNEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klasik Arkeoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
54 ÖZET Antik yapıların mimari blokları üzerinde görülen taşçı işaretleri harf, kısaltma, sayı ya da açık isimler olarak, blokların yapıdaki yerlerini belirlemek veya para ödemesinde kontrolü sağlamak amacıyla yapılmışlardı. Mimari açıdan, yapıların rekonstrüksiyonlannm ve restitüsyonlannm yapılmasında büyük yardımı olan taşçı işaretleri, aynı zamanda yapıda çalışan usta, atölye ve taşeronlar hakkında da bilgi vermekte, onları tanımlamamızı sağlamaktadırlar. Genel olarak ele alındıklarında ise, antik yapılar arasındaki bazı ilişkileri ortaya koyabilmektedirler. Buna rağmen arkeolojide taşçı işaretleri üzerinde yeterince durulmamaktadır. Taşçı işaretlerinden nasıl yararlanılacağını ve yapılar arasında ne tür ilişkiler kurulabileceğini göstermek için, Anadolu'nun farklı bölgelerinde bulunan ve antik dönemin büyük yapılan arasında yer alan Apollon Smintheus ve Artemis Leukophryene Tapınakları'nda bu tür bir inceleme ve karşılaştırma yapılmıştır. Apollon Tapınağı'nda 1993, 94, 95 kazı sezonlarında yapılan incelemeler sonucu yapıda kullanılan tüf, andezit,mermer bloklar üzerinde; taşeron, atölye, usta ve sıralama işaretleri olarak yorumlanan taşçı işaretleri saptanmıştır. Artemis Tapınağı'nda da 1997 kazı sezonunda yapılan incelemelerde, atölye işaretleri dışında, aynı amaçlarla yapılmış farklı taşçı işaretleri saptanmıştır. Ancak Artemis Tapınağı'ndaki taşçı işaretleri birbiriyle ilişkisi olmayan, dağınık şekiller gösterdiklerinden, bazı işaretler kesin bir tanımlamaya olanak vermemektedirler. Apollon Smintheus Tapınağı'nın taşçı işaretleri ise, hangi amaçla yapılmış olursa55 olsun, daha sistematik bir dağılım göstermekte, bu nedenle Apollon Tapınağı'nın işaretleri Artemis Tapınağı'ndan daha doğru olarak tammlanabilmektedirler. Her iki tapmakta.tapmaklar arasındaki benzerlikleri veya farklılıkları göstermek amacıyla yapılan incelemelerde, mimari blokların yerleştirilmesinde kullanılan sıralama teknikleri dışında, özel amaçlı işaretlerde herhangi bir benzerlik saptanamamıştır. Antik yapılarda kullanılan sıralama teknikleri de her yerde karşımıza çıkabilecek, belli kuralları takip eden uygulamalar olduklarından, benzerlikleri yapılar arasındaki ilişkileri gösteren olgular olarak kabul edilemezler. Ancak yapılan bu incelemeler, Artemis Tapmağı 'ndaki bazı usta işaretlerinin, Didyma Apollon Tapmağı ve Milet güney agoradaki, depo yapılarında bulunan işaretlerle ilişkileri olabileceğini göstermektedir. Bu da taşçı işaretleri yardımıyla farklı yapılar arasında ilişki kurulabileceğini kanıtlamakta, fakat söz konusu işaretlerin yorumunu güçleştirmektedir. Çünkü böyle bir durumda işaretler, usta, atölye veya yapıya işçi sağlayan yerel zenginleri tanımlayabilmektedirler. Apollon smintheus ve Artemis Leukophryene Tapınaklarında saptanan işaretler, yapılar arasındaki herhangi bir ilişkiyi göstermeseler de, özel saptamalar yapılmasını sağlamışlardır. Bu sayede tapmaklarda çalışan bazı ustaların isimleri (AHMOS0ENEE veya AHMOKHT05: ; AIOKAEZ ve MENOC) ve atölyelerle taşeronlara ait işaretler saptanmış; bloklarda uygulanan sıralama teknikleri oluşturulup, blokların restitüsyonlan yapılmıştır. Söz konusu bloklar üzerinde yapılan çalışmalar, taşçı işaretlerinin arkeolojideki önemini bir kez daha gözler önüne sermiş; antik yapıların mimari blokları üzerinde görülen işaretlerden nasıl yararlanılabileceğini ve ne gibi sonuçlar elde edilebileceğini göstermiştir.
Özet (Çeviri)
56 SUMMARY Masons' marks on architectural blocks of ancient buildings had been made as letters, abbrevations, numbers or masons' names, in order to determine places on building of architectural block or to check in payment. Mason's marks which asist to reconstruct and to restate of ancient buildings inform of masons, workshops and subcontractor workwd in a building and provide us to identify them. Although masons' marks explain some relation in between ancient buildings as well, not to be shown concern for masons' marks in archeology. Masons' marks on architectural blocks of temple of Apollon Smintheus and the temple of Artemis Leukophryene, which are in different regions of Anatolia and of famous buildings in ancient times, have been compared with eachothers, so as to show to benefit from masons' marks and how to establish relations in between ancient buildings with aid of masons' marks. Masons' marks defining as subcontractors, workshops', masons' and setting marks have determined on tufa, andesit and marble blocks of Apollon Temple at 1993, 94,95 excavation seasons. On temple of Artemis Leukophryene at 1997 excavation season, masons' marks having been made for same aim have been determined on traverten and marble blocks. Because, masons' marks on Artemis Temple show disorganized and unrelated shapes, same marks don't define certainly. Masons' marks of Apollon Temple, no matter which aim it had been made, show that more systematical distributions. Therefore Apollon Temple's marks can be defmied more certain than Artemis Temple's.57 İn investigations having been studied to show similarities and diffrences in between the temples,on everyeach temple, any similarities haven't been determined about masons' marks, except for setting techniques. The tecniques having been used on ancient buildings were following certain orders, so their similarities don't receives as facts showing relations in between buildings. On the otherhand, the investigation show that of some masons' marks on Artemis Temple will be able relations with marks of Didyma Apollo Temple and stores on upper agora in Miletos. İt is proving that, masons' marks will be able to established relations with different buildings, but complicating interpretation of marks. Because, in a like position, marks are able to identify masons, workshops or local riches got workers to buildings. Masons' marks being determined on temples of Apollon Smintheus and Artemis Leukophryene don't adduce proofs any relation in between the temples, but they have got special determination done. In this way, some masons' names worked on the temples (AHMOZ0ENEZ or AHMOKPITOZ ; AIOKAEZ and MENOC), workshops' and subcontractors' marks were determined and setting tecniques used on architectural blocks were reformed and restated. The study have appeared importance of masons' marks in archeology, how to benefit from masons' marks and which results will be able to get.
Benzer Tezler
- Investigation of tuff quarries around The Temple of Apollon Smintheus (Çanakkale, Turkey)
Apollon Smintheus Tapınağı çevresindeki tüf taş ocaklarının araştırılması (Çanakkale, Türkiye
DUYGU ERGENÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
Jeoloji MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Bölümü
PROF. DR. EMİNE N. CANER SALTIK
PROF. DR. TAMER TOPAL
- Çanakkale, Gülpınar Apollon Smintheus Tapınağı mimarisi
The Architecture of Apollon Smintheus Temple in Gülpınar, Çanakkale
FUAT GÖKCE
- Smintheion Büyük Roma Hamamı 2008 yılı kazılarında bulunan geç Roma seramikleri
The late roman pottery found during the excavations of Smintheion Large Bahts in 2008
ONURCAN YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ArkeolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DAVUT KAPLAN